Baş dönmesi, çevremizdeki eşyaların etrafımızda ya da kendi etrafında dönüyor olduklarını hissetmemiz olarak tanımlanıyor. Bu sorunun birkaç çeşidinin olduğu belirtiliyor.
Prof. Dr. Mesut Başak, bunların arasında en çok bilinenlerin ‘vertigo’, ‘duisness’ ya da ‘ataksi’ denilen denge bozukluğu olduğunu söylüyor. Bu sorunların bazılarında kişi çevredeki eşyaları dönüyor gibi hissederken, bazılarında ise düz yürüyememe veya yerinden kalkınca göz kararması gibi hisler yaşıyor. Baş dönmesi ve göz kararması sorunları ayrı ayrı meydana gelebilecekleri gibi birlikte de görülebiliyor. Bazen önce göz kararmasına ardından baş dönmesine rastlanıyor.
Bu durum daha çok, ‘ortostotik potansiyon’ adı verilen ve otururken aniden ayağa kalkıldığında ya da yatarken aniden oturulduğunda; göz kararmasının ardından meydana gelen baş dönmesi olarak tanımlanıyor. Her baş dönmesinin bir hastalık olmadığını unutmamak gerekse de, bu durumun çoğunlukla bir hastalığın alarmı veya vücudun bir duruma karşı reaksiyonu olduğunu bilmek şart!
VÜCUT ALARM VERİYOR OLABİLİR
2 ayda en az 1 kez baş dönmesi yaşayan bir kişinin mutlaka doktora başvurması gerekiyor. Bu tekrarın periyodik olup olmamasının önemi bulunmuyor. Hastalar baş dönmesi sorunlarına genellikle, “Hava sıcaktı, iş stresliydi” diyerek bahane bulup, vücudun verdiği alarmı görmezden geliyorlar. Ancak baş dönmesine neden olan sistematik hastalıkların, çoğunlukla sinsi ilerleyen hastalıklar olduğu düşünüldüğünde, bu hastalıklara ilişkin erken teşhis ve tedavinin büyük bir hızla gerçekleştirilmesi gerektiği ortaya çıkıyor.
Prof. Dr. Mesut Başak, “Her insan hayatında birkaç kez baş dönmesi sorunu yaşar” diyor. Tekrar eden baş dönmeleri, eğer psikolojik bir sorundan kaynaklanmıyorlarsa; genellikle 40 yaşın üzerindeki kişilerde yüzde 5-10 oranında, 65 yaşın üzerinde ise yüzde 25’lerde görülüyor. Türkiye genelinde baş dönmesi sorununa daha çok kadınlarda rastlandığına dikkat çeken Prof. Dr. Başak, “Bunun en önemli nedenleri hormonal dengesizlik durumları ile menopoz dönemidir” diyor.
2 FARKLI ÇEŞİDİ BULUNUYOR
Baş dönmesinin 2 çeşidi bulunuyor. Bunlardan ilki ‘santral tip baş dönmesi’. Bu sorunu yaşayan kişi genellikle çok şiddetli baş dönmesi hissetmiyor. Ancak bu tip tekrarlayan baş dönmeleri beyin tümörü, enfeksiyon ve damar hastalıkları gibi çok önemli hastalıkların alarmı olarak kabul ediliyor ve ileri boyutlarında kişinin şuur kaybı yaşama riski bulunuyor. ‘Periferik tip baş dönmesi’nde ise şikâyetler sürekli ya da aralıklı oluyor ve genellikle baş hareketleriyle şiddetleniyor. Belirtiler arasında sıklıkla bulantı ve kusma görülmekle birlikte, şuur kaybı oluşmuyor. Genellikle iç kulak hastalıklarında, boyun hastalıklarında, görme bozuklukları olan hastalarda görülüyor.
BU BELİRTİLER İHMALE GELMEZ
GÜN geçtikçe sıklaşan baş dönmesinin, herhangi bir ek belirti olmadan, mutlaka kontrol edilmesi gerekiyor. Bunun yanı sıra bulantı, denge bozukluğu ve en önemlisi şuur kaybı yaşanıyorsa; hiç zaman kaybetmeden doktora başvurulması öneriliyor. Baş dönmesiyle birlikte; kişi de görme bozukluğu, bulanık görme, çift görme, bir bölgeyi görememe gibi belirtiler de gözleniyorsa, bulantı ve kusma varsa, kişide son zamanlarda iştahsızlık, kilo kaybı, ateş, terleme gibi yan belirtiler oluşmuşsa, “Bu baş dönmesi gerçekten önemli bir hastalığın göstergesi olabilir” diye düşünürek, bir an önce doktora gidilmesi gerekiyor.
TAŞIT TUTMASINDAN KAYNAKLANABİLİR
GÜNÜMÜZÜN yoğun iş yaşamında, özellikle bilgisayar başında çok zaman geçiren hastaların en büyük şikâyetlerinden birinin baş dönmesi olduğu belirtiliyor. Bu gibi durumlar çoğunlukla görme kalitesinin bozulmasından kaynaklanıyor. Bilgisayar başında çok fazla zaman geçiren kişilerin sık sık gözlerini ve boyunlarını dinlendirmeleri öneriliyor. Bunların dışında, taşıt tutması da nadir de olsa baş dönmesi hissi yaratabiliyor. Bu durumun fizyolojik olduğu ve vücudun bir tepkisi olarak değerlendirilmesi gerektiği belirtiliyor.
ENERJİ İÇECEKLERİNE VE AŞIRI TÜRK KAHVESİNE DİKKAT
BAZI tedavilerde kullanılan ilaçlar kişinin bünyesine bağlı olarak baş dönmesi yaratabiliyor. Damar spazmı yapan veya tansiyon düşürücü özelliği bulunan ilaçlar, alerjik bünyeli kişilerin kullandıkları bazı antibiyotikler, aspirin ve benzeri bazı ilaçlar; kişinin genetik yapısına göre baş dönmesi yaratabiliyor. Ayrıca nikotin ve kafein içeren maddeler ile enerji içeceklerinin de baş dönmesi nedeni olabileceği belirtiliyor. Gün içinde çok fazla Türk kahvesi tüketmek de tansiyonda dengesizliğe ve baş dönmesine yol açabiliyor.
BAŞ DÖNMESİNİN BAŞLICA NEDENLERİ
Beyin tümörleri
Beyin enfeksiyonları
Beynin damar hastalıkları
Beyindeki iskemik olaylar
Beyin kanamaları
İç kulak hastalıkları
Boyun hastalıkları
Görme bozuklukları
Kan dolaşımıyla ilgili hastalıklar
Pozisyonel sebepler
Yaşlılık
Denge sinirinin viral enfeksiyonu (vestibüler nörit)
Travmalar
Diyabet ve tiroit gibi metabolik hastalıklar
Alerjiler
Mennier hastalığı
Habertürk