Çok sayıda kamu görevlisi, emeklilik hakkı elde etmesine karşın emekli olmuyor. Bu durum kamudaki verimliliği düşürüyor ve yeni istihdamın önünü tıkıyor.
SGK verilerine göre 2005’te 123 bin memur emekli olurken geçen yıl bu sayı 54 bine geriledi. Memurun emekliliğe sıcak bakmamasının temelinde maaşının yüzde 40 düşecek olması yatıyor.
Uzun yıllar sabit kalan memur sayısı, son dönemde önemli ölçüde artış gösterdi. Geçen yıl eylül ayında 2 milyon 262 bin olan kamu görevlisi sayısı, bu yıl eylül ayında 2 milyon 537 bine yükseldi. Sözleşmelilerin de eklenmesiyle birlikte bir yıllık sürede 291 bin kişilik artış oldu. Ancak memur sayısı değişirken emekli olanların sayısı hızla azaldı.
2005’te 123 bin kamu görevlisi emekliliğini istedi, bu rakam 2006’da 110 bine, 2007’de 88 bine düştü. Geçen yıl 54 bine kadar geriledi. Kamu görevlileri arasında yaş ortalamasının yükselmesine yol açan bu durumun en önemli sebebi memurların emekli olduğunda maaşlarının düşmesi olarak gösteriliyor. Bir bakanlıkta şube müdürü olarak çalışan memurun maaşı 2 bin 400 TL civarındayken emekli olduğunda eline geçecek olan rakam bin 250 TL’ye iniyor. Farklı maaşlarda çalışan bir mühendis ya da öğretim üyesi emekli olunca bin 615 TL alıyor.
Memur özellikle evlendireceği ya da okuyan çocuğu varsa emekliliğini sürekli erteliyor. Bu durum çeşitli sorunları beraberinde getiriyor. Yaş ortalaması yükselen memur, bilgisayar kullanım ya da yeni bilgisayar programları gibi teknolojiye uyum noktasında sıkıntı yaşıyor.
Vatandaşın talebine cevap vermekte zorlanırken emekliliği gelenin emekli olmaması yeni mezun gençler için de istihdam kapısını kapatıyor. Sosyal güvenlik uzmanları, emeklilik şartlarını karşılayan memurların emekli olmasının teşvik edilmesi gerektiğini belirtirken memurların emekliliğinin teşvik edilmemesi durumunda yaş ortalamasının önümüzdeki yıllarda daha da artacağına dikkat çekiliyor.
Öte yandan ek gösterge farklılıkları da memur emeklileri arasında maaş uçurumuna yol açıyor. Örneğin 4 yıllık fakülte mezunu bir şube müdürü ya da il müdür yardımcısı 2200 ek göstergeden emekli olduğu için yaklaşık bin 300 TL emekli maaşı alıyor.
Ancak aynı görevi yapan şube müdürü ya da il müdür yardımcısı teknik hizmetler sınıfındansa ek göstergesi 3600 olduğu için emekli maaşı da daha yüksek oluyor. Ayrıca memurların emekli olduklarında aldıkları tazminat, işçilere göre çok daha düşük kalıyor. Bu da memurların emekli olmak istememelerinin bir başka nedeni olarak öne çıkıyor.
Eşit işe eşit ücret icra memurlarını vurdu
Hükümetin eşit işe eşit ücret sloganıyla hayata geçirdiği düzenleme, Sosyal Güvenlik Kurumu’nda (SGK) görev yapan icra memurlarını vurdu. İcra memurlarının ek ödemesi düşürüldü. 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile icra memurlarının aylık kaybı taşrada 250 TL, İstanbul’da 400 TL oldu. SGK’daki icra memurları ayrıca, diğer kurumlardaki icra yetkilileri gibi görevde yükselme ve özlük haklarının iyileştirilmesini istiyor.
Türkiye’de Maliye, Adalet Bakanlığı ve SGK olmak üzere üç kurumda icra memuru bulunuyor. Ancak SGK’da görev yapan icra memurlarının, hem maaş olarak hem de görevde yükselebilme yönüyle önemli dezavantajları var. Statü ve gelir olarak normal memurla aynı haklara sahipler.
Zaman