Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2010 hanehalkı tüketim harcaması sonuçlarına göre, Türkiye’de hanehalkı tüketim harcamaları içinde en yüksek payı yüzde 27,1 ile konut ve kira aldı.
Bunun ardından ikinci sırada gelen harcama kalemi ise yüzde 21,9 ile gıda oldu. Haneler sağlığa yüzde 2,1, eğitime ise yüzde 2 pay ayırdı. 2009’da hanehalkı başına aylık ortalama tüketim harcaması 1.688 lira iken, 2010’da bu rakam 1.843 liraya yükseldi. 2010’da kişi başı ortalama harcama kentsel merkezlerde 2.023 lira, kırsalda 1.420 lira oldu.
Hanehalklarının 2010 yılında gıda ve alkolsüz içecekler, konut ve kira, haberleşme ile çeşitli mal ve hizmet harcamalarına ayırdığı pay, 2009’a göre düşüş gösterdi. 2009 yılında yüzde 23 olan gıda harcaması payı 2010’da yüzde 21,9’a geriledi. Konut ve kiranın payı da yüzde 28,2’den yüzde 27,1’e düştü. Haberleşme giderlerinin payı yüzde 4,2’den yüzde 4,1’e, çeşitli mal ve hizmet harcamaları payı ise yüzde 4,1’den yüzde 3,7’ye indi. Ayakkabı ve giyime ayrılan pay ise değişmeyerek yüzde 5,1’de kaldı. Alkol ve sigara harcamaları yüzde 4,1’den yüzde 4,5’e, ulaştırma harcamaları yüzde 13,6’dan yüzde 15,1’e, eğitim harcamaları yüzde 1,9’dan yüzde 2’ye, otel, lokanta ve pastane harcamaları yüzde 5,2’den yüzde 5,4’e yükseldi.
TÜİK sonuçlarına göre düşük gelirli hanehalkları, yüksek gelirli hanehalklarına göre gıdaya 2 kat daha fazla pay ayırıyor. Gelire göre sıralı yüzde 20’lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarında, en az gelire sahip birinci yüzde 20’lik gruptaki hanehalkları gıdaya yüzde 31,9 pay ayırırken, en zengin beşinci yüzde 20’lik gruptaki hanehalklarının gıda harcamalarına ayırdığı pay ise yüzde 16,7 oldu. Eğitim hizmetleri harcamalarının oranı birinci yüzde 20’lik grup için yüzde 0,8 olurken, beşinci yüzde 20’lik grup için yüzde 3,4 oldu.
Temel gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hanehalkları yüzde 26,2 ile en yüksek payı konut harcamalarına, en düşük payı ise yüzde 1,9 ile sağlık harcamalarına ayırdı. Temel gelir kaynağı müteşebbis geliri olan hanehalklarının harcamaları içinde en yüksek payı yüzde 23,9 ile gıda aldı.
