Yapılan araştırmalar Türkiye’deki gençlerin hayalini yurtdışında yaşamak olduğunu gösteriyor. Tüm lise türlerinde okuyan 2 bin öğrenciyle gerçekleştiren Genç Hayat Vakfı’nın araştırmasına göre Her 100 gençten 60’ı yurtdışına gitmek istiyor.
Bugün yalnızca üniversite okumak için yurtdışına giden Türk gençlerinin sayısına ilişkin kesin bir sayı yok. Tahminler sayılarının 60 bini aştığı yönünde. Üstelik de bu sayı yükseköğrenim için gidenleri ifade etmek için kullanılıyor. Bunun içinde dil kursları, kısa süreli sertifika programları için yurtdışını gidenlerin sayısı yer almıyor. Bu gençlerin ailelerinin yurtdışı eğitim için yaklaşık 2 milyar dolar harcadığı ifade ediliyor.
İşte hem lisans ve lisansüstü olmak üzere yurtdışında eğitim görmek isteyen hem de istedikleri bölümlere yerleşemeyen ya da açıkta kalan gençlere de önümüzdeki yıllarda yükseköğrenim çağına ulaşacak öğrenciler için yurtdışında bu eğitimi nasıl alabileceklerini araştırdık.
Çin’den ABD’ye, Finlandiya’dan Estonya’ya, Kanada’dan Avustralya’ya, Almanya’dan Fransa’ya, Güney Afrika’dan Yeni Zelanda’ya kadar tam 34 ülkede üniversitelere nasıl başvurabileceğinizi, gereken koşulları, öğrenim ücretlerini, burs olanaklarını çıkardık. Kimi zaman sorularımızı ülkelerin büyükelçilikleri yanıtladı, kimi zaman da bu ülkelere öğrenci gönderen danışmalar. Bu dizide hangi ülkelerin size uygun olduğunu ve başvuru koşullarını öğrenebileceksiniz.
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ
Yükseköğretim kurumu sayısı: 4937
Öğrenim ücretleri: 10.000- 50.000 ABD doları
Öğrenci sayısı: 19.000.000
Yabancı öğrenci sayısı:764.495
Türk öğrenci sayısı: 12.184
Türkiye’ye uzaklığı: 10.352
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Türk öğrencilerin yurtdışı üniversite eğitiminde ilk sırada tercih ettikleri ülke. Harvard, Princeton, MIT, Yale gibi dünyanın en gözde üniversitelerini de bulabilirsiniz, iddialı olmayanları da. Bir süre önce ABD’deki yükseköğretim konusunda görüştüğümüz ABD’nin ABD’nin Türkiye Büyükelçisi Francis J. Ricciardone ülkedeki 764 bin yabancı öğrencinin 12 bin 184’ünü Türkiye’den gelen gençlerin oluşturduğunu söyleyerek, “Türkiye ABD’ye öğrenci gönderen ülkeler arasında 10., Avrupa’dan gönderenler arasında ise 1. sırada. ABD’de okuyan yabancı öğrencilerin yüzde 2’si Türkiye’den geliyor” diyerek, sayıları vermişti.
Aralarında 2 yıllık eğitim veren ve öğrencilerini önlisans derecesiyle mezun eden okullarla birlikte 4 binin üzerindeki kurumda yıllık 10 ABD dolarından 50 bin dolara kadar geniş bir yelpazade eğitim alabilirsiniz. Özel üniversiteler daha pahalı ama daha çok öğrenciye burs veriyor. ABD ile ilgili sorularımızı Türkiye Fulbright Eğitim Komisyonu Eğitim Danışmanlığı Koordinatörlüğü Eğitim Danışmanı Bahar Deniz Türkaslan yanıtladı.
TÜRKİYE’DEKİ SINAV ÖNEMSİZ
Başvuruda Türkiye’deki üniversite sınav sonuçları önemli değil. Öğrenci ABD üniversitelerinin istediği SAT (Scholastic Aptitude Test) veya ACT (American College Testing) sınavlarından birinin ve ek olarak TOEFL (Test of English as a Foreign Language) veya IELTS ( International English Language Testing System) sonuçlarını göstermek zorunda. Ayrıca otobiyografi ya da üniversitenin istediği bir konuda kompozisyon yazmalı. Öğrenciyi hem sosyal hem de akademik olarak tanıyan,okumak istediği alana uygun ders veren 3 öğretmeninden referans mektubu şart. Örneğin mühendislik okuyacak öğrenci referans mektuplarını fizik, matematik ve İngilizce öğretmenlerinden almalı. Başvuru formuna bunların dışında teminat mektubu, not dökümü eklenip, üniversiteye sunulmalı. Başvurular bireysel olduğu gibi Fulbright aracılığıyla da yapılıyor.
Üniversiteler öğrencinin ilk yılını uyum sağlaması ve arkadaş edinmesi için kampustaki öğrenci yurtdunda geçirmesini istiyor. Bir öğrencinin aylık yaşam masrafı bin 200 dolarla 2 bin dolar arasında. Türk öğrenciler ağırlıklı olarak New York, Boston, Los Angels, Chicago’yu program olarak da mühendislik, ekonomi ve uluslararası ilişkiler alanlarını tercih ediyor.
ALAN DEĞİŞTİRME ÖZGÜRLÜĞÜ TANIYOR
Yükseköğretim kurumu seçeneğinin çok olması ve alan özgürlüğü vermesi avantajı. Tam olarak hangi alanda eğitim almak istediğine karar veremeyen “Liberal Arts Colleges” olarak adlandırılan ve 4 yıllık eğitim süresinin ilk 2 yılında genel dersler alıp, alanını seçebiliyor. ABD’de hukuk, tıp, eczacılık, diş hekimliği gibi alanlarda okumak isteyen önce 4 yıllık bir lisans programı tamamlar, sonra ilgili alanın sınavına girer. Araştırma olanaklarının fazla olması ve notlara odaklı sistemin olmaması, dünyanın birçok ülkesinden öğrencilerle eğitim görmek tercih nedenleri arasında.
YÜKSEK NOT BURS ALMAYA YETMEZ
Lisans eğitiminde burs bulmak kolay değil. Sadece sınav sonuçları, akademik başarı burs için yeterli değil. Öğrencinin birçok açıdan geliştirmiş ve farklı özelliklere sahip olması beklenir. Bu yüzden, öğrenciler akademik başarılarının yanı sıra okullarında öğrenci kulüplerinde aktif olmalı ve topluma duyarlılık projelerine de katılmalı. Spor burslarına başvacaklar, üniversitede profesyonel olarak yaptıkları sporun antrenörüyle görüşüp, gerekli belgeleri bu kişiye ulaştırmalı.
MASTERDA BURS KOLAY
Yüksek lisans ve doktora gibi lisansüstü eğitimde burs bulmak daha kolay. Üniversiteler lisanüstü öğrencilere farklı türlerde asistanlık verdiklerinden burslu olarak okuyor olurlar. Türkiye’de birçok kurum lisansüstü eğitim için burs veriyor. Türkiye Fulbright Eğitim Komisyonu da bunlardan biridir. Başvuru şartları için www.fulbright.org.tr web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
20 SAAT ÇALIŞMA
Öğrenci ilk sene kampus dışında çalışamaz ve haftada 20 saat çalışma izni vardır. Mezunlar Optional Practical Training (OPT) adı verilen çalışmayı yapabilir. OPT süresi öğrencinin mezun olduğu alana göre 12 ay ile 29 ay arasında değişebilir.
NASIL LİSANSÜSTÜ EĞİTİM YAPILIR?
Lisansüstü eğitim yapmak isteyenlerin alanlarına göre GRE (The Graduate Record Examinations) veya genellikle MBA yapmak isteyenlerin girdiği sınav olan GMAT (Graduate Management Admission Test) ve ek olarak TOEFL veya IELTS sonuçları gerekir. Ayrıca başvurmayı düşündükleri üniversitelere yönelik bir niyet mektubu yazılmalı. Otobiyografik tarzda yazılan niyet mektuplarında doktora için başvuru yapan öğrencilerin özellikle çalışmak istedikleri alanı çok net bir şekilde anlatmaları önemli. Bu belgeler dışında akademisyen ve öğrencinin çalıştığı, staj yaptığı yerlerden referans mektupları istenir.
DİL BİLMEYEN NE YAPACAK?
Lisans düzeyinde bazı okullar öğrencileri şartlı olarak kabul edebilir, ancak şartlı kabul alabilmek için öğrencinin belirli düzeyde İngilizce biliyor olması, sadece SAT/ACT ve TOEFL/IELTS’den istenen skoru alamamış olması gerekir. Bu durumda kabul alan öğrenci daha sonra tekrar bu sınavlara girer ve sonucunu okula sunar. Eğer öğrenci istenilen puanı alamazsa üniversite öğrencinin kaydını slime hakkına sahiptir.
ALMANYA
Yükseköğretim kurumu sayısı: 380
Öğrenim ücretleri: 300-6.000 Euro
Toplam öğrenci sayısı: 2.500.000
Türk öğrenci sayısı: 6 bin 635
Türkiye’ye uzaklığı: 2348
NORVEÇ
Norveç’te yabancı öğrenciler için de üniversite eğitimi ücretsiz. Ancak 1 yıl Türkiye’de bir lisans programında okumanız ve başarılı olmanız gerekiyor. Dil bilmeyenlere 1 yıl dilini öğrettiği hazırlık programı yapan üniversiteler de var. Kabul etmeleri için orta derecede İngilizce bilmeniz gerekiyor.
Finlandiya’daki gibi Norveç’te de eğitim yabancılara ücretsiz. Yalnızca dönembaşına 50 ya da 100 Euro harç alınıyor. Ancak üniversitelerden kabul almak kolay değil. Dil yeterliliğini kanıtlamak yetmiyor. Aynı zamanda Türkiye’de bir lisans programının 1 yılını başarıyla tamamlamalısınız. Norveç dilinde eğitimveren üniversitelerde hazırlık zorunlu. Ama orta seviyede İngilizce şartı var. Yani IELTS’den 5.5 almalısınız. Dil öğrenme şartıyla başvuru veren üniversiteler de var ama 1 yıl içinde dili öğrenemezseniz ülkeden çıkmanız gerekir. Hiçbir şekilde bu süreyi uzatmıyor. Sorularımızı Kare Eğitim’den Yurtdışı EğitimDirektörü Olcay Erten yanıtladı. Diğer Avrupa ülkelerine göre pahalı ve aylık ortalama bin Euro yaşammaliyeti var. Üniversite yurtları aylık ortalama 400 Euro. Norveç dilini bilme zorunluluğu getirmesi, İngilizce programların yalnızca 5 tane olması nedeniyle Türk öğrenci sayısı sınırlı. Onlar da genellikle işletme,mühendislik, sosyal programlar okuyor. Oslo, Bergen, Tromso kentleri ilgi görüyor. Norveç hükümeti İngilizce lisans,master ve doktora programlarında okuyacak gelişmekte olan ve Orta Asya’dan gelen yaklaşık bin 100 öğrenciye üniversitelerdeki kültürel karışımı desteklemek amacıyla burs veriyor. MASTER DAHA KOLAY İngilizce lisansüstü program bulmak daha kolay. Üstelik de lisans gibi ücretsiz. Bu yüzden tüm ülkelerden başvuru aldığından bir yarış var. Öne geçmek için akademik başarı ve dil yeterliliği puanı yüksek olmalı. Haftada 20 saat çalışma izni var. İlk yılın sonunda bu süre tatillerde full time oluyor. Ancak okulu bitiren ülkeyi terk ediyor. Çalışma hakkı vermiyor.
DANİMARKA
LİSANSTA DEĞİL, MASTER PROGRAMLARINDA İLGİ GÖRÜYOR
Danimarka, Finlandiya ve Norveç’in aksine İsveç’le birlikte 2010 yılında üniversiteleri ücretli yaptı. Buna rağmen üniversitelerin kalitesi ve özellikle İngilizce lisansüstü programlarının daha düşük olması AB ülkeleri öğrencileri için hâlâ cazip. AB dışından gelenler için de ücret yıllık 6 bin ile 16 bin Euro arasında. Kare Eğitim’den aldığımız yanıtlara göre başvuruda ilk koşul, LYS barajını aşmak. Yükseköğretimi Danish dilinde almak isteyen öğrenciler üniversitenin talebine göre 3 sınavdan birinde başarı göstermek zorunda. Lisede aldığınız dersler etkili. Örneğin sözel öğrencisi mühendislik okuyamaz. Ortalama aylık yaşam maliyetleri 700-1000 Euro arasında. Yurt ücretleri aylık 300-500, ev kiraları 500 Euro civarında. Türk öğrenciler Kopenhag, Aarhus kentlerini tercih ediyor. Daha çok İngilizce işletme, teknoloji, ekonomi ve finans master’ı yapıyor. Master için dil yeterliliği, akademik başarı birinci koşul. Bazı programlar mülakat yapıyor ve iş tecrübesi istiyor. Devlet üniversiteleri AB dışından gelen öğrencilere akademik başarıya göre burs veriyor. DİL BİLMEYENİN ŞANSI Dil seviyesi uluslararası sınavlara yetmeyen öğrencinin ülkede hazırlık okumak şartıyla kabul alması nadir de olsa var ama yine de orta seviyede İngilizce gerekiyor. Danimarka dilinde hazırlık programları Erasmus öğrencilerine yönelik, kısa süreli ve ücretsiz. Haftada 15 saat çalışma izni ve mezuna 6 ay iş arama hakkı var.
İSVİÇRE
VETERİNERLİK VE DİŞ HEKİMLİĞİNE YABANCI KABUL ETMİYOR
İsviçre hükümeti 2009’da dil bilmeyen öğrenciler için hazırlık kurslarını kaldırınca başvurulacak programın istediği İngilizce, Almanca, Fransızca ve İtalyanca dillerinden birini bilmeyenin başvurma hakkı da sonlandı. Dil yeterliliği birinci koşul oldu. Sorularımızı İsviçre Büyükelçiliği Dış İlişkiler Departmanı’ndan Arzu Öztaş Özmen yanıtladı. 12 devlet, 10 kanton üniversitesi, 2 tane Federal Teknoloji Enstitüsü’nün bulunduğu ülkedeki okullara başvuruda YGS-LYS puanları etkili değil. Her üniversitenin ve programın tanıdığı diploma ve kriterler farklı. Ayrıntıları http://www.crus.ch/ internet sitesinden öğrenebilirsiniz. Diş ve veterinerlik fakülteleri yabancı öğrenci almıyor. Diş hekimliğine vatandaş veya ikamet izni olanlar, veterinerliğe en az 5 yıldır ülkede ikamet edenler girebiliyor. Almanca eğitim veren St. Gallen Üniversitesi yabancı öğrencileri kendi sınavıyla alıyor. Ama öğrenci bunun yerine GMAT, GRE veya LSAT sınavı sonucunu da verebilir. Türk öğrenciler teknik veya hukuk eğitimi alıyor. Zürih, Lozan ve Cenevre en favori kentleri. Yıllık yaşam giderleri ortalama 21 bin ile 31 bin İsviçre Frankı arasında. Her yıl İsviçre hükümeti Türk öğrencilere araştırma ve doktora sonrası araştırma bursu veriyor. Duyurular eylül ve ekim aylarında Türkiye’de Milli Eğitim Bakanlığı sitesinden yapılıyor. Haftada 15 saat çalışma izni var. Mezun 6 ay iş arayabiliyor. İş bulan kantonların belirlediği kurallara göre çalışma izni alıyor. Lozan’daki İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü’nün harç bedeli bin 266 frank, İtalyanca konuşulan kesimindeki Lugano Üniversitesi’nin de 8 bin İsviçre Frankı. Basel, Bern, Lucerne, St. Gallen, Zürih ve İsviçre Zürih Federal Teknoloji Enstitüsü’nde Almanca, Cenevre, Lozan ve Neuchatel ve Lozan’daki İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü’nde Fransızca, Fribourg Üniversitesi’nde Almanca ve Fransızca, Lugona’da da İtalyanca eğitim veriliyor.
İSVEÇ
LİSANS PARALI OLDU, DOKTORA PROGRAMI HALA ÜCRETSİZ
Danimarka gibi İsveç de üniversitelerini 2010’da paralı yapınca aynı yıl 14 bin yabancı öğrencinin başvurduğu ülkenin üniversitelerine bir yıl sonra yalnızca 5 bin kişi başvurdu. Türk öğrenci başvurusu da 447’den 276’ya düştü. Başvuru koşulu LYS’de bir bölüme yerleşmek. Bazı üniversiteler kazandığınız bölümde okumanızı ister ama esneklik tanıyan da var. Lise notları ve aldığınız dersler önemli. Sayısal ders almadıysanız mühendislik okuyamazsınız. Üniversiteler akademik başarı, testler, mülakatlar gibi kendi kriterlerini uyguluyor. Sorularımızı Kare Eğtim yanıtladı. İngilizce programlar için dil yeterliliği şart, İsveç dilinde eğitim alacak bir yıl hazırlık kursuna gidiyor geçen akademik eğitime devam ediyor, başarısız olan ülkeyi terk ediyor.
KONTENJANLAR KISITLI
600 civarındaki İngilizce programların yıllık ücreti 8 bin ile 18 bin Euro arasında değişiyor. Kontenjanları kısıtlı bu programlardan başvuru alabilmek için akademik başarı, İngilizce seviyesi, iş tecrübesi önemli. Birçok üniversite mülakat da yapıyor. Doktora ise ücretsiz. Üniversiteler lisans ve master bursu veriyor. Ayrıca, The Swedish-Turkish Scholarship Programı adı altında sadece master ve doktora programlarına katılan Türk öğrencilerine burs veriyor. Ortalama aylık yaşam giderleri bin Euro. Türk öğrenciler daha teknoloji ağırlıklı ve işletme programlarında okuyor. Haftada 20 saat çalışma izni var. Mezun olanlar İsveç firmasından iş teklifi alırsa çalışma vizesi alabiliyor.
Haber Türk