Mutabakat, AB dönem başkanı Belçika’nın Başbakanı Yves Leterme tarafından sızdırıldı. Kıbrıs Rum kesimi de öneriyi kabul etmeyince anlaşma uygulanamadı.
Türkiye ile AB arasında, Kıbrıs sorunu nedeniyle askıya alınan fasılların açılması için Belçika’nın Temmuz- Aralık 2010 dönem başkanlığı sırasında bir mutabakatın sağlandığı öğrenildi. Mersin Limanı’nın açılması karşılığında bir faslın açılmasını Ankara kabul etti. Mutabakat önce Belçika Başbakanı’nın zamansız açıklaması ardından da Rum Kesimi’nin engellemesi sonucu hayata geçmedi. Belçika, yıl sonunda yapılan Konsey’de bu öneriyi oylamaya bile sunamadı. Öneri kabul edilseydi, Kıbrıs nedeniyle askıya alınan 8 fasıldan biri açılacak, ardından da her yeni dönemde Türkiye, bir liman veya havalimanını Rum gemi ve uçaklarına açacaktı. Bu gizli mutabakatın zemini Belçika Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Steven Vanackere’nin Ağustos 2010’daki ziyareti sırasında hazırlandı. Ardından da AB Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Stefan Füle devreye girdi.
RUMLARIN İŞLETMEDİĞİ PLAN
Mersin için varılan ilk mutabakatla Türkiye, Rum bandıralı gemilerin Türkiye kara sularına girmesine izin verecek, Rum gemileri Türkiye’den uluslararası sulara açılabilecekti. Açılacak faslın ismi ise AB tarafından Konsey’de nihaileşecekti. Ancak bu oylama hiç gerçekleşmedi. Rumlar’a yönelik baskı yerine, bu formül Belçika tarafından sızdırılınca Rum Kesimi harekete geçti. Belçika Başbakanı Yves Leterme, Konsey’den önce varılan mutabakatı sızdırınca plan bozuldu.
AB KENDİ PLANINI UNUTTU
Ancak, AB’nin bu girişimleri ve Türkiye’nin yaklaşımı, geçtiğimiz hafta açıklanan İlerleme Raporu’na yansımadı. Türkiye’nin çözüm için olumlu rol oynamasına değinilmedi. Bunun üzerine, Dışişleri’nden yapılan yazılı açıklamada, 1 yıl boyunca saklanan o müzakereler anımsatıldı: "Raporda, Ek Protokol konusuna da Rum tarafının zaviyesinden tek yanlı bir anlayışla değinilmektedir. Türkiye’nin Kıbrıs’la ilgili tüm kısıtlamaların kaldırılması anlayışını taşıdığı 2006 yılında önerdiği Eylem Planı ve o tarihten bu yana AB tarafınca son olarak geçtiğimiz yıl sonunda Belçika Dönem Başkanlığı ve Komisyon tarafından getirilen inisiyatifte olduğu gibi kanıtlanmıştır. Raporda tüm bu girişimlerin Rum tarafının olumsuz tutumu nedeniyle akim kaldığının göz ardı edilmesi önemli bir eksikliktir."
Clinton da devredeydi
Belçika Dönem Başkanlığı sırasında Komisyon ile görüşerek 2006’da Kıbrıs sorunu nedeniyle askıya alınan 8 faslın açılması için bir yöntem benimsedi. Hedef, Türkiye ile bundan sonraki fasılların açılması için, askıya alınan fasılları teker teker kaldırmaktı. Bu yönteme göre, Türkiye, her fasıl için bir liman veya havalimanı açacaktı. İlk olarak Mersin Limanı’nın açılmasında mutabakat sağlanmıştı. Türkiye ayrıca KKTC’den de Avrupa’ya doğrudan uçak seferlerinin yapılmasını istedi ancak AB buna sıcak yaklaşmadı. Bu kritik pazarlık sırasında ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton da devredeydi ve adada sorunun çözülmesi için çabaladı. Hem Brüksel hem de Ankara, Clinton’ı sürekli bilgilendirdi.
ahaber.com