Rusya, BM Güvenlik Konseyi’nin Batılı üyelerini şaşırtan bir hamleyle, Suriye’deki krizi sona erdirmeyi amaçlayan bir karar taslağı önerdi.
Taslakta, Suriye’de hem hükümetin ve hem de muhalefetin şiddeti kınanırken, yaptırımdan söz edilmiyor.
Batılı ülkeler, Rusya’nın teklifinin yeterli olmadığını, ama üzerinde çalışmaya hazır olduklarını açıkladı.
Batı’nın, Suriye konusundaki Güvenlik Konseyi’ni harekete geçirmeyi amaçlayan adımları Rusya ve Çin tarafından veto edilmişti.
Öte yandan Suriye’de son yaşanan şiddet olaylarında 27 güvenlik görevlisinin muhalefet saflarına geçen askerler tarafından öldürüldüğü bildirildi.
Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi adlı kuruluş ölüm olaylarının ülkenin güneyindeki D’era kentinde meydana geldiğini açıkladı.
Yabancı gazetecilerin ülkedeki hareket olanakları sınırlı olduğu için iddiaları doğrulatmak zor.
Ancak BM haftabaşında yaptığı açıklamada olayların başladığı mart ayından bu yana ülkede 5 binden fazla kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu. Suriye lideri Beşar Esad, olaylardan silahlı çeteleri sorumlu tutuyor.
Moskova tavrını sertleştiriyor
Konsey’in 14 üyesine perşembe günü sunulan Rusya’nın taslağı ”bütün taraflara şiddete” son vermeleri çağrısında bulunuyor.
Taslakta yer alan ”Suriye makamlarının orantısız güç kullanımı” ifadesi ise, gözlemcilerce Moskova’nın Şam’a karşı tutumunu sertleştirmesi olarak yorumlanıyor.
Rus tasarısı ayrıca Suriye hükümetine ”ifade özgürlüğü, barışçı gösteri ve örgütlenme haklarını kullananlara karşı baskı uygulamasına son vermesi” çağrısı da içeriyor.
Batılı diplomatlar, belgenin Suriye’deki insan hakları sorununun vehametini yansıtmadığını ama metin üzerinde müzakere edeceklerini söylüyor.
ABD ve Avrupalı müttefikleri ülkedeki şiddet olaylarının ana sorumlusu olduğu görüşünde.
Rusya ise Batı’yı BM’yi kullanarak Suriye’yi rejim değişikliğine zorlamaya çalışmakla suçluyor.
TEPKİLER YAPICI
Rusya’nın Birleşmiş Milletlerdeki daimi temsilcisi Vitaliy Çurkin, Rusya’nın Suriye konulu karar tasarısının yeni metnine ilişkin girişimine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyesi ülkeler tarafından çok yapıcı tepki gösterildiğini açıkladı.
Rusya tarafından daha önce Güvenlik Konseyine sunulan karar tasarısında Birleşmiş Milletlerin verilerine göre 9 ayda 5 bin kişinin ölümüne neden olan kanlı olayların durdurulması gereğine işaret ediliyor. Böyle olmakla beraber karar tasarısında Suriye’ye her hangi “verimsiz” yaptırımlar uygulanmasından söz edilmiyor.
Rusya tarafından Güvenlik konseyine sunulan belgede kaydedildiğine göre Güvenlik Konseyi Suriye’de ihtilafa karışan tarafların her çeşit şiddet eylemlerini bir an önce durdurmalarını talep ediyor. Güvenlik konseyi ayrıca Suriye hükümetini, fikir ve toplantı özgürlüğüne hakkından yararlananmaya çalışanların izlenmelerine bir an önce son vermeye çağırıyor.
Karar tasarısının metninde ayrıca hükümet karşıtı etkinlikler sürdüğü dönemde Suriye’de insanların ölmeleri konusunda araştırma yapılması çağrısı belirtildi. Bilindiği gibi Fransa, İhgiltere, Almanya ve Portekiz’in teklif ettiği Suriye hususundaki karar tasarısı, 4 Ekimde Güvenlik Konseyinde Rusya ve Çin tarafından vetoya alındı.
ABD’NİN RUS HAMLESİNE TAVRI
Amerikan medya organlarının bildirdiğine göre ABD Dışişleri bakanı Hillary Clinton, Rusya tarafından Güvenlik Konseyine sunulan Suriye konulu karar tasarısının yeni metni üzerinde çalışmaya hazır olduğunu duyurdu.
Clinton bu belgenin önemli derecede yetkinleştirilmesi gereğine işaret ederek şunları söyledi: "Bu karar tasarısı destekleyemediğimiz bazı unsurları içeriyor.Bu arada belgenin metninde pekçok ülkeler tarafından karşıtlarına karşı kuvvet kullanmakla suçlanan Suriye hükümeti ile barışçı muhalefet arasında “zahiri eşitlik” görülebiliyor.
Böyle eşitliğe meydan verilmemelidir. Çünkü Suriye yönetimi ülkedeki kargaşalıklar için kat kat daha büyük sorumluluk taşıyor. Böyle olmakla beraber ABD Dışişleri bakanı Moskova’nın Suriye krizinden çıkar yolu bulmak yeltenişini tüm olarak destekliyerek Vaşington’un karar tasarısının metni konusunda Rusya ile birlikte çalışmalar gerçekleştirmeye hazır olduğunu duyurdu. Öte yandan Hillary Clinton, Rusya tarafından öne sürülen teklifleri incelemesi için ek zaman gerekeceğini söyledi.
BBC/Rusya’nın Sesi