Pakistan Hakkında Kısaca Bilgiler

Ülkeler
Pakistan, kuzeyden Afganistan ve Çin, doğudan Çin, güneyden Hint Okyanusu, batıdan İran çevrilidir. Ülkenin en yüksek tepesi 8611 metre ile Godwin Austen tepesidir. Pakistan’ın en önemli akarsuy...
EMOJİLE

Pakistan, kuzeyden Afganistan ve Çin, doğudan Çin, güneyden Hint Okyanusu, batıdan İran çevrilidir. Ülkenin en yüksek tepesi 8611 metre ile Godwin Austen tepesidir. Pakistan’ın en önemli akarsuyu İndüs(Sind) Irmağı ve kollarıdır. Pakistan topraklarının yüzde 26’sı tarım alanı, yüzde 6’sı otlak, %4’ü orman ve çalılıktır. Tarıma elverişli araziler daha çok İndüs Irmağı’nın yataklarında yer almaktadır. Ülkenin kuzey ve batı kısmı ise dağlıktır. Pakistan’da kurak ve sıcak bir iklim hakimdir.

Pakistan Cumhuriyeti, çok partili demokratik sistemle yönetilen federal bir cumhuriyettir. Ülke 14 Ağustos 1973’te yürürlüğe giren anayasayla yönetilmekte ve anayasa ülkedeki rejimi federal İslam Cumhuriyeti olarak tanımlamaktadır. Pakistan, Birleşmiş Milletler, İslam Konferansı Örgütü, D-8, İslam Kalkınma Bankası gibi uluslararası örgütlere üyedir. Ülkenin başkenti İslamabad’dır. Para birimi Rupi’dir.

Müslümanlığın Güney Asya’daki kitlesel yayılışı 11. yüzyılda Gazneliler Devleti’nin kurulması ile başlamıştır. 1000-1026 yıllarında Pencap’a yaptığı akınlarla İslamiyet’i Alt-kıtaya sokan Gazneli Mahmut döneminde, özellikle Sufi düşüncesine bağlı İslam bilginleri bölgede İslamiyet’in yayılmasında etkili olmuşlardır. Alt-Kıtadaki Babür İmparatorluğu’nun kurucusu Babür Şah, 1526’da Delhi yakınlarında Penipat’da Delhi Sultanlığının son yöneticisi İbrahim Lodi’yi yenerek Delhi Sultanlığına son vermiştir.

17. yüzyıldan itibaren İngilizler bölgeye öncelikle Doğu Hindistan Şirketi aracılığıyla girmeye başladılar. Şirket, ilk fabrikasını 1612 yılında açmıştır. 1858-1859 yıllarında ilk bağımsızlık savaşı olarak da tanımlanan geniş çaplı ayaklanma, şirketin yönetimindeki toprakların İngiliz Krallığı yönetimine geçmesiyle sonuçlanmıştır. 1858 yılında İngiltere Parlamentosu Hindistan’ın İngiliz Krallığı yönetimine alındığına dair bir kanunu kabul etmiştir. Sir Seyyid Ahmed Han, Ağa Han Hint Yıldızı gibi liderlerin öncülüğünde Hint Müslümanları 1906 yılında “Tüm Hindistan Müslüman Ligi” partisini kurmuşlardır. Bu parti ve Sir Seyyid Ahmed Han başta İngilizler tarafından desteklenerek kendisine Hint Yıldızı unvanı verilmiştir.

Müslüman Ligi’nin Muhammed Ali Cinnah’ın başkanlığındaki 23 Mart 1940 tarihli oturumunda Hindistan’ın Müslümanlar ve gayrimüslimler arasında bölünme kararı alınmıştır. 23 Mart halen Pakistan’da “Pakistan Günü” olarak kutlanmaktadır. 14 Ağustos 1947 tarihinde Muhammed Ali Cinnah, Pakistan Genel Valisi olmuş ve Pakistan bağımsızlığını kazanmıştır. Pakistan’ın Hindistan’dan ayrılarak bağımsızlığını ilan etmesinin ardından milyonlarca Müslüman, Hindu ve Sih’in göçü başlamış, sınırın her iki yanındaki toplam 12 milyon kişi yer değiştirmiştir.

1947’de kurulan Pakistan’ın kurucusu ve devlet başkanı Muhammed Ali Cinnah’ın 11 Eylül 1948’deki ölümüne kadar ülkenin bulunduğu karışık durum nedeniyle bir anayasa hazırlanamadı. 1956 tarihli ilk anayasaya göre ülke bir İslami Cumhuriyet olarak tanımlandı. Üzerinde yapılan çeşitli değişiklerle birlikte ülke halen 1973 tarihli anayasa ile yönetilmektedir. 1971’e kadar Pakistan bugünkü Pakistan (Batı Pakistan) ve Bangladeş (Doğu Pakistan) topraklarından oluşmaktaydı.

Hindistan ve İngiltere’nin de etkisiyle 1971 yılındaki iç savaştan sonra Doğu Pakistan, Bangladeş adında bağımsızlığını ilan etti. Bu savaştan yıllar sonra dahi Pakistan ile Bangladeş’in arası halen düzelmiş değildir. Ülkede 1999 yılında gerçekleşen askeri darbe ile Pervez Müşerref bütün yetkileri kendisinde toplamıştır. 2008 yılının Ocak ayında genel seçimlere gidilmesi kararı alınmıştır. Sürgünde bulunan eski başbakan Benazir Butto, 2007 yılının ekim ayında ülkesine dönmüş ve döndüğünde düzenlenen saldırıdan yara almadan kurtulurken 140 civarında kişi ölmüştür. Bundan sonra karışıklıklar devam ederken olağanüstü hal ilan edilmiş ancak 1 ay sonra kaldırılmıştır. Bu süreçte sürgünde bulunan muhalefet lideri Navaz Şerif de ülkesine dönmüştür.

2007 yılının aralık ayında Benazir Butto suikast sonucu öldürülmüştür. Butto’nun ölümünden sonra yaşanan şiddet olaylarında onlarca kişi ölmüş, milyonlarca dolarlık maddi hasar meydana gelmiştir. Bunun üzerine seçimler Şubat ayına ertelenmiştir.  Ertelenen seçimler 18 Şubat 2008 yılında yapılmış ve devlet başkanı Müşerref’in partisi yenilgiye uğramıştır. Benazir Butto’nun partisi birinci gelirken Navaz Şerif’in partisi ikinci gelmiştir. Buna rağmen Müşerref önce devlet başkanlığı görevini sürdüreceğini açıklamakla beraber, sonra ordunun desteğini kaybetmiş ve 19 Ağustos 2008 yılında istifa etmiştir.

Bugünkü Pakistan’ın ekonomisi büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayanır. Bu sektörlerden elde edilen gelirin gayri safi yurt içi hasıladaki payı yüzde 23’tür ve çalışan nüfusun yüzde 45’i bu alanlarda çalışmaktadır. Başta gelen tarım ürünleri pirinç, tahıl, süt, çay, kauçuk ve çeşitli meyve sebzelerdir.

Pakistan’da az miktarda petrol ve önemli miktarda doğal gaz çıkarılmaktadır. Yer altı kaynaklarından kömür, krom ve demir endüstri için önemli madenlerdir.

Pakistan’da eğitim ücretsizdir. 130 bin ilkokul, 14 bin genel ortaöğretim kurumu, 21 üniversiteyle birlikte 740 yüksek öğretim kurumu vardır.