Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Soçi’deki Devlet Başkanlığı Rezidansı’nda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile baş başa görüşme gerçekleştirdi, çalışma yemeği ve heyetlerarası görüşmeye katıldı.
Yaklaşık 3 saat süren zirvenin ardından Erdoğan ve Putin, ortak basın toplantısı düzenledi.
Putin, bugünkü görüşmenin Türk-Rus ilişkilerinin ortaklık ve iyi komşuluk temelinde güçlenmesine katkı sağlayacağını söyledi.
Putin, Erdoğan ile Türk-Rus orta vadeli iş birliği programının yerine getirilmesi konularını da ele aldıklarını belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:
‘Karşılıklı kısıtlamaların kaldırılması ile ticaret ve yatırım ilişkilerinin güçlendirilmesi ve ticarette milli para biriminin kullanılması gibi konuları ele aldık. Karşılıklı ticaretimizdeki düşüşü durdurmamız önemliydi. Bu senenin ilk aylarında küçük de olsa bir artış yakaladık. Yatırım alanındaki iş birliğimiz gayet iyi devam ediyor. Her iki taraftan onar milyar dolarlık yatırım söz konusu. Bir milyar dolarlık yatırım fonu çalışmalarının tamamlanması konusunda anlaştık.’
Putin, görüşmede Türk Akımı doğalgaz boru hattı ve Akkuyu Nükleer Enerji Santrali gibi projeler ile kültürel ve beşeri ilişkilerin de gündeme geldiğini aktardı.
Kısıtlamaların kaldırılması
İki ülke arasında yaşanan uçak krizinin ardından ekonomi ve ticaret alanlarında birtakım kısıtlamalar oluştuğunu anımsatan Putin, genel vize muafiyeti ve domates ihracatı dışındaki tüm kısıtlamaların kaldırılacağını söyledi.
Putin, ülkesinin domates konusundaki tutumuna ilişkin şunları kaydetti:
‘Tarım üreticilerimiz ülkemiz şartlarında domates üretmek için kredi aldı. Onlar bu kredileri geri ödemek zorunda. Bunun için de zaman lazım. Türk domatesleri gerçekten ucuz. Biz de tüketicimizin daha ucuz ürün almasını arzu ediyoruz. Fakat aynı zamanda Rus tarım sektörünün de gelişmesini ve kredi alan çiftçilerimizin bunu rahatlıkla geri ödeyebilmesini istiyoruz. Bu belli bir zaman alacak.’
Putin, Türk iş dünyasına yönelik vize kolaylığı sağlanacağını da belirtti.
Suriye’de güvenli bölgeler oluşturulması teklifi
Vladimir Putin, Suriye’de çatışmasızlığın korunması ve siyasi sürecin gelişmesi için güvenli bölgeler oluşturulması gerektiğine vurgu yaptığı konuşmasını şu ifadelerle sürdürdü:
‘Siyasi çözüm elde etmek için ateşkesin sağlanması gerekiyor. Rusya, Türkiye ve İran bu sürece en büyük katkıyı sağlayan ülkeler. Güvenli bölgeler oluşturulmasını, ateşkes rejiminin güçlendirilmesinin yollarından biri olarak görüyoruz. ABD Başkanı Donald Trump da konuşmalarından birinde bu konudan bahsetmişti. Dün Trump ile bu konuyu müzakere ettim. Anladığım kadarıyla ABD yönetimi de bunu destekliyor.’
Kanlı çatışmanın durdurulması ve siyasi sürecin geliştirilmesi konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan ile aynı fikirde olduklarını dile getiren Putin, ‘Kan dökülmesini önleyen ve siyasi süreci başlatacak mekanizmalar oluşturmalıyız. Bu konudaki düşüncemiz Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görüşü ile örtüşüyor. Bugün Astana’da toplanan tarafların bir karar vermesi gerekiyor. Çünkü ülkeleri için nihai kararı onlar verecek. Biz de bu mekanizmaların gelişmesi için elimizden geleni yapacağız.’ şeklinde konuştu.
‘Güvenli bölgeler uçuşa kapatılabilir’
Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Suriye’de güvenli bölgelerin oluşturulması konusunu detaylı şekilde müzakere ettiklerine dikkati çekerek, ‘İkimiz de bu bölgelerin ateşkesin güçlenmesine katkı sağlayacağını düşünüyoruz. Çatışan taraflar arasında siyasi diyaloğun başlamasının başlıca şartı kan dökülmesinin durdurulması. Suriye’de farklı taraflar var ancak müzakere sürecinde bir ortak yol bulunmasını ümit ediyoruz.’ dedi.
Söz konusu fikrin Suriye konusunda yürütülen müzakereler esnasında ortaya çıktığını anlatan Putin, ‘Buna güvenli bölgeler ya da çatışmasızlık bölgeleri denilebilir. Bu bölgeler, askeri faaliyet yürütülmemesi şartıyla uçuşa kapatılabilir. Ancak görüşülmesi gereken çok ince detaylar var.’ diye konuştu.
‘Domates ve vize konusu dışındaki tüm kısıtlamalar kalktı’
Rusya Başbakan Yardımcısı Arkadiy Dvorkoviç, ‘Türkiye ile Rusya’nın domates ve vize konusu dışındaki tüm kısıtlamaları karşılıklı olarak aynı anda kaldırma kararı aldı. Bu en kısa zamanda hayata geçirilecek.’ dedi.