Kuzey Kore, bu ay ikincisini yaptığı Kıtalar Arası Balistik Füze (ICBM) denemesiyle ‘tek müttefiği’ Çin ile ‘açık düşmanı’ ABD arasındaki gerilimi körüklüyor.
Pyongyang yönetimi, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) balistik füze ve nükleer deneme yapmayı yasaklayan açık kararına ve başta ABD ile Çin olmak üzere birçok ülkenin yoğun tepkilerine rağmen bu ay ikinci kez ‘Hwasong-14’ adlı ICBM denemesini yaptı.
Nükleer savaş başlığı taşımak için tasarlanan ICBM, minimum 5 bin 500 kilometrelik menzili ve yüksek hızıyla diğer balistik füze türlerinden ayrılıyor.
Kuzey Kore, balistik füze teknolojisinde kendinden son derece emin tavır sergiliyor. Pyongyang, 4 Temmuz’daki ilk Hwasong-14 demesinden sonra yaptığı açıklamada ‘teknolojilerinin, dünyada her yeri vuracak yeterliliğe kavuştuğunu’ iddia etse de uzmanlar bunun gerçeği yansıttığından şüpheli.
Kuzey’in ‘uslanmaz’ lideri Kim Jong-un, bir yandan bu yıl yaptığı 18 balistik füze denemesiyle ordusunun nükleer kapasitesini artırmak isterken, diğer yandan füze fırlatarak ‘siyasi mesaj’ yolluyor.
Pyongyang, kilit önemdeki askeri deneme ve füze fırlatma faaliyetlerini özellikle uluslararası diplomatik toplantılar veya önemli günlere denk getirmek konusunda ‘yüksek hassasiyet’ gösteriyor.
Kuzey’in amacı nükleer caydırıcılık
Bu ay ikinci kez kıtalar arası balistik füze denemesi yapan Kuzey Kore’nin hedefi, askeri açıdan yarışamayacağı ABD’ye karşı ‘nükleer caydırıcılık’ sağlamak.
Bu ay başı fırlattığı ICBM için ABD’nin Bağımsızlık Günü ve Kuzey Kore meselesinin takvimde olduğu Hamburg’daki G20 Liderler Zirvesi’nden birkaç gün öncesini seçen Pyongyang, ‘ABD askerlerinin gerçek bir nükleer risk karşısında Kuzey Kore topraklarına adım atmaya cesaret edemeyeceğini’ savunuyor.
Son ICBM denemesinin ardından resmi haber ajansı KCNA’da yayımlanan, ‘Tarih, nükleer caydırıcılığın dış güçlerin saldırısına karşı en güçlü kılıç olduğunu ispatlıyor.’ ifadesiyle Pyongyang, Washington’a mesaj göndermişti.
KCNA’da yer alan demecinde Kim, ikinci ICBM denemesiyle hedeflerinin ABD olduğunu açıkça dile getirerek, ‘ABD’li siyasetçiler, Kuzey’i tahrik etmenin karşılıksız kalmayacağını anlamalı.’ yorumunu yapmıştı.
Trump’ı iki kez haksız çıkardı
Kim Jong-un, kampanya döneminde ‘Kuzey Kore’nin kendi başkanlığında kesinlikle başarılı bir nükleer denemede bulunamayacağını’ belirten ABD Başkanı Donald Trump’ı Beyaz Saray’daki ilk altı ayında şimdiden iki kez ‘haksız’ çıkardı.
ABD Kongresinin İran ve Rusya ile Kuzey Kore’ye yaptırım uygulama kararını içeren tasarıyı geçirmesinden bir hafta sonra gelen ikinci ICBM denemesi, Trump’ın eleştirilerini tekrar Çin’e yöneltmesine neden oluyor.
Pyongyang’ın nükleer denemelerinde ısrarı, ABD başta olmak üzere uluslararası kamuoyunun Çin üzerindeki baskısını artırıyor.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi ise taraflara ‘eş zamanlı askıya alma’ formülünü sunuyor.
Washington’un bölgedeki müttefikleri Güney Kore ve Japonya ile büyük çaplı askeri tatbikatlarına son vermesi çağrısı yapan Vang, bu sayede ‘Kuzey Kore’nin nükleer programını askıya alarak müzakere masasına oturmak için uygun atmosferin oluşacağını’ savunuyor.
Çin’in THAAD endişesi
Pekin yönetimi, artan baskılar üzerine ‘Kore yarımadasındaki nükleer sorununun kaynağının Çin olmadığı, meselenin çözümüne götürecek anahtarın kendi ellerinde olmadığı’ beyanında bulunsa da ABD’nin Pyongyang’ın balistik füze tehdidine karşı Güney Kore’de konuşlandıracağı Yüksek İrtifa Termal Hava Savunması (THAAD) füze sisteminin kurulum süreci giderek hızlanıyor.
Pekin, ABD’nin kendi sınırının hemen kuzeydoğunda kurulacak THAAD’ı bu sistemin imkan sağlayacağı yüksek radar kabiliyeti sebebiyle büyük tehdit olarak değerlendiriyor. Bölgede ‘uçan kuştan haberi olacak’ ABD’nin sınırına bu kadar yaklaşması Pekin’i endişelendiriyor.
Nükleer programdan vazgeçmeyecek
Yaptığı denemelerle ‘yegane müttefiği’ Çin ile ‘açık düşmanı’ ABD’yi birbirine düşüren Kuzey Kore, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasında stratejik dengeleri sarsıyor.
Mevcut durumda ‘ağabeyi’ Çin’in ara buluculuk çabalarını boşa çıkaran Kim, Kore Yarımadasındaki durumu zora sokarak nükleer programından vazgeçmeyeceğini ortaya koyuyor.
Babası Kim Jong-il’in ölümü üzerine 2011’de iktidarı devralan Kim Jong-un, 2012’de 6, 2013’de 8, 2014 ve 2015’de 18’er balistik füze denemesi gerçekleştirdi. Geçen yıl 21 füze denemesi yapan Kim yönetimi, bu yılın 7 ayında 18 füze fırlattı.
Uzmanlar, nihai amacının nükleer teknolojisini en azından ABD’nin Alaska eyaletini vurmaya yetecek kadar geliştirmek olduğunu açıkça ifade eden Pyongyang’ın, Washington-Pekin hattında oluşacak gerilime aldırmadan balistik füze denemelerini sürdüreceği öngörüsünde birleşiyor.