Türkiye, on yıllardır açlık ve iç savaş gibi zor şartlarla boğuşan Somali’ye umut oldu. Başbakanlık öncülüğündeki resmi ve diğer sivil toplum kuruluşlarının desteğiyle eğitimden sosyal faaliyetlere kadar her alanda yenilikle tanışan Somali, bölgenin yükselen yıldızı oldu.
Türkiye’nin Somali’deki etkinliğiyle bölgedeki güç dengelerine verdiği rahatsızlık ise Türkiye’nin bu ülkedeki yatırımlarına yönelik saldırılarla kendini gösterdi. Yeni Şİafak’ta yer alan habere göre; diplomasi kaynakları tüm yıldırma girişimlerine rağmen Türkiye’nin Somali’yi yalnız bırakmayacağının altını önemle çiziyor.
DENKLEMLERİ DEĞİŞTİREN ZİYARET
Açlık ve iç savaş nedeniyle zor şartlarda yaşanılan Somali’de, Türkiye’nin desteğiyle yüzler güldü. TİKA’nın girişimleri ve İHH gibi yardım kuruluşlarının desteğiyle pek çok proje sırayla hayata geçti. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın 19 Ağustos 2013’de yaptığı Somali ziyaretinin ardından başta başkent Mogadişu olmak üzere ülkenin pek çok bölgesinde hareketlilik yaşandı. Yıllardır evinden dışarı çıkmaya korkan halk için Türk hükümeti ve yardım kuruluşlarının desteğiyle Somali’nin kalkınması için başlatılan çalışmalarda sona gelindi. Geleceğe umutla bakan Somali’de yatırımların meyvesi saldırılarla gölgelenmek isteniyor.
YOL GELDİ EKONOMİ CANLANDI
Somali’nin Başkenti Mogadişu’da güvenlik problemleri nedeniyle çalışmalarına ara verilen yol yapım faaliyetleri yeniden hız kazandı. Mogadişu genelinde yapımı devam eden 25 kilometrelik yolda, yüzde 70’lere ulaşan asfalt yapım işi şehrin büyük oranda havasını değiştirdi. Geniş kaldırımlı yaşam alanlarının oluşturulduğu Somali’de, trafik ışıkları araç trafiğini düzene sokarken, yol boyunca yeni dükkânların açılması ekonomiyi de canlandırdı.
Batılı ülkeler Türkiye’nin Somali hamlesinden rahatsız
Türk İşbirliği Koordinasyon Ajansı’nın (TİKA) Afrika ve Ortadogu ülkelerinde açtığı su kuyuları ile Orta Asya ve Balkanlarda zirai sulama alanında gerçekleştirdiği çalışmalar, üç kıtada medeniyete hayat veriyor.
Su kuyularıyla gelen medeniyet
Somali’nin Etyopya sınırına 20 kilometre uzaklıktaki hiçbir su kaynağı bulunmayan ve en yakın su kaynağının 20 kilometre uzakta bulunduğu Faroweyn kasabasına TİKA heyeti tarafından, tam donanımlı su kuyuları inşa ediliyor. Projede yeni su kuyularının yanısıra jeneratörler, yalaklar, çeşmeler, aydınlatma ve depo gibi unsurlar da yer alıyor.
Radyoyla gönül köprüsü
Somali’nin Mogadişu Üniversitesi’ne radyo kurulması için de çalışmalara başlandı. TİKA’nın TRT ile ortaklaşa yürüttüğü proje kapsamında mütehassıs ekiplerin görevlendirildiği belirtildi. Radyo kurulması için ekipman ihtiyaçları TİKA tarafından karşılanacak radyonun ihalesi yapıldı. Proje tamamlandıktan sonra yayın hayatına merhaba diyecek radyonun, Türkiye-Somali ilişkilerine büyük katkı sağlaması bekleniyor..
Doğu Afrika’nın en büyük hastanesi
Somali’de yapımına başlanan 200 yataklı Türk Hastanesi’nin inşaat işleri artık tamamlandı. TOKİ tarafından yürütülen çalışmalar kapsamında Doğu Afrika bölgesinin en büyük hastanesi unvanını alacak hastahane ile, sağlık alanında Somali’nin ve başkent Mogadişu’nun kendine yeterli duruma gelmesi hedefleniyor. Türk Hastanesi’nin medikal donanım ve tefrişat alımı ise TİKA tarafından gerçekleştirildi. Sağlık Bakanlığı ve Somali Sağlık Bakanlığınca ortak işletilecek hastahanenin yönetim çalışmaları ise hızla devam ediyor.
Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, geçen şubat ayında Avrupa Milli Görüş Teşkilatı’nın Hasene Vakfı tarafından kurulan Somali’deki balıkçılık okulunun temel atma törenine katılmıştı.
Somali tarımında yeni dönem
Damlama sulama sisteminin Somali’de ilk kez Ziraat Okulu’nda öğretildiği belirtilirken, teknik arıcılık da yine ilk kez bu okulda uygulamaya sokuldu. Öğrenciler toprak işleme, tohum elde etme, fide şaşırtma, çapalama, sulama, tohum elde etme, saklama, arıcılık, hayvancılık gibi konularda teorik ve pratik eğitime tabi tutulduğu öğrenildi. Kurak şartlarda sebze yetiştiriciliği, sulama teknikleri, su tasarrufu gibi hususları öğrenen öğrencilere, mezun olduklarında sertifikalarıyla birlikte, ziraat için gerekli aletler ve tohumlar da hediye edildi.
Sivil havacılık eğitimleri başlıyor
Somali’nin sivil havacılık kapasitesini kurmak ve geliştirmek amacıyla geliştirilen proje kapsamında hava trafik kontrolü, sivil havacılık gibi konularda uzman personel yetiştirilerek hizmet içi eğitim programlarına başlanacak. Bu sayede kapasite artırılması hedeflenirken projenin bu yılın sonuna kadar tamamlanması hedefleniyor. Havacılık Eğitim Merkezi Binası’nın ihalesi TİKA’nın girişimleriyle 26 Şubat 2014 tarihinde Mogadişu Program Koordinasyon Ofisinde gerçekleşmişti.
Bilgisayar sınıfları kuruluyor
Somali genelinde faaliyet gösteren üniversitelere 600 adet bilgisayar TİKA tarafından alınarak Mogadişu’ya sevkiyatı yapıldı. Bilgisayarların farklı üniversitelere dağıtılması beklenirken, bazı üniversitelere de bilgisayar sınıflarının kurulması planlanıyor.
Öğrenciler patlıcan yetiştiriyor
İHH ve TİKA işbirliğiyle yürütülen Somali Ziraat Okulu projesi kapsamında 16 Mart 2013 tarihinde 20 Somalili öğrenci eğitime başladı. Ziraat Okulu’na genellikle Mogadişu çevresi, Balat, Afgoye, Kismayo, Bay ve Cevher bölgesinden geldiği belirtilirken, 3 ziraat mühendisi eğitim çalışmalarını yürütüyor. Haftada 6 gün yatılı eğitimin yapıldığı okulda eğitim teorik ve uygulamalı olarak yapılıyor. Şu ana kadar 120 öğrencinin mezun olduğu okulda, proje kapsamında ilk kez sera kurularak patlıcan, kavun gibi ürünler yetiştirildi.