Çok sayıda Azerbaycanlı, katliamın 25. yılında, olaylarda hayatını kaybedenlerin defnedildiği Şehitler Hiyabanı’nı ziyaret ediyor. Şehitler Hiyabanı’nı ilk önce Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve diğer üst düzey devlet yetkilileri ziyaret etti. Burada düzenlenen törende Azerbaycan Milli Marşı okundu ve Aliyev, Ebedi Ateş Anıtı’na çelenk bıraktı.
Resmi törenin ardından binlerce Azerbaycanlı, şehitliğe akın ederek mezarlara kırmızı karanfiller bıraktı. Vatandaşlar, şehitlik önünde uzun kuyruklar oluştururken, saat 12.00’de şehitler için bir dakikalık saygı duruşu yapıldı. Saygı duruşu boyunca Hazar Denizi kıyısındaki gemiler de sirenlerini çalarak şehitleri andı.
Azerbaycanlılar, 1990 yılının başında Ermenilerin artan toprak taleplerine ve Sovyet yönetimine tepkilerini göstermek için Bakü’nün Azadlık Meydanı’nda uzun süreli mitingler düzenledi. Sovyet ordusu, 20 Ocak’ta Bakü’ye girerek aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 150’ye yakın sivili katletti, yüzlerce kişi yaralandı.
20 Ocak’ın “Milli Matem” günü olarak ilan edildiği ülkede, bu tarihte anma etkinlikleri düzenleniyor ve Şehitler Hiyabanı ziyaret ediliyor.
Vatandaşlarla şehitliği ziyaret eden şehit aileleri ve yakınları, mezar başlarında duygulu anlar yaşadı. Kur’an-ı Kerim okuyarak ve dualar ederek yakınlarını ananlardan bazıları gözyaşlarına hakim olamadı.
20 OCAK OLAYLARI
Dünya Bülteni’nin haberine göre Sovyet Ordusu’nun 1990 yılının Ocak ayının 19’unu 20’sine bağlayan gece Sovyet Ordusu’nun Azerbaycan SSC’nin başkenti Bakü’ye girmesiyle büyük bir katliam gerçekleştirildi. Bu katliama Kara Ocak deniliyor.
Katliamın esas sebebi Ermenilerle ilgiliydi. Ermenilerin artan toprak talepleri karşısında Azeriler tepki göstermiş ve Ermeniler Dışarı sloganları atarak yürüyüşler tertiplemişlerdi. Buna misilleme olarak Ermenistan’da yaşayan çok sayıda Azeri ise kovulmuştu. Bunun üzerine Bakü’de isyan derecesinde gösteriler yapılmaya başlandı.
13 Ocak 1990’da başlatılan Bakü gösterilerini durdurmak iddiası ile Sovyet Ordusu Bakü’ye girdi ve katliama girişti. Sovyet birlikleri, 20 Ocak 1990’da Ermenileri korumak iddiası ile Bakü’ye giderek 143 kişiyi öldürdü. Sovyet Ordusunun sert müdahalesi Azeri halkında büyük tepkilere sebep oldu.
Sovyet Birlikleri, diğer SSCB ülkelerindeki isyan ve ayaklanmaları ise bu şekilde kanlı bastırma yoluna gitmedi. Bu sert müdahale, artan milliyetçi akımları ve bağımsızlık girişiminde bulunabilecek tüm Sovyet cumhuriyetlerine bir gözdağı niteliğindeydi. Ancak bu gözdağı SSCB ülkelerindeki halkları yıldırmadı. Sovyet yönetimi altındaki Azerbaycan’da, diğer Sovyet cumhuriyetlerinde de olduğu gibi, milliyetçilik akımını ve bağımsızlık talebini hızlandırarak, Azeri halkında Sovyet yönetiminin topluca reddine neden oldu ve Sovyetler Birliği’nin çöküşünü hızlandırdı.