Erkam Emre’nin haberi
Vücuda dekoratif amaçlarla yapılsa da, dövme yaptırmak birçok riski barındırıyor. Dövmelerinden sıkılan ve çıkarmak isteyeneler ise acı verici yakma işlemine katlanmak zorunda.
Dövme yaptırmak, son dönemlerde özellikle gençler arasında oldukça revaçta. Hayranı olduğu bir sanatçıyı, bir deseni veya sevdiği birinin ismini gotik harflerle vücuduna işletenleri her yerde görür olduk. Özellikle sanat ve spor camiasından birçok kimsenin vücuduna yaptırdığı dövmelere özenen binlerce genç, bir anlık hevesle soluğu dövmecilerde alabiliyor. Cilt üzerine saniyede onlarca defa delik açabilen dövme makineleri, farklı renkler de dahil olmak üzere boyayı cildin derin tabakalarına kadar nüfuz ettirebiliyor. Medya tarafından da bu temaların işlenmesi, ilerleyen yaşlarda nedamet hissi uyandıran durumlara sebebiyet veriyor. Kaldı ki, güç, cesaret, aidiyet, sosyal statü gibi olguları işaretlerle ifade etme anlamına gelen dövmenin tıbbî ve sosyo-psikolojik yönleri hakkında medyamızda bir sessizlik hakim. Aklınıza hemen sildirme işlemi gelmesin, zira dövme sildirmek defterdeki yazıyı silmeye benzemiyor.
Kalıcı dövme fıtrata müdahale
İslâm dini fıtratı değiştirmeye, bozmaya, Allah tarafından emanet olarak verilen beden üzerinde kalıcı değişiklikler yapmaya (tıbbî zorunluluklar hariç) izin vermiyor. Kalıcı dövme de bu sebeple dinen caiz değil. Geçici dövme ise fıtrata müdahale hükmüne girmese de boyaların tabaka teşkil ederek altına su geçirmemesi durumunda abdest ve gusle mani oluyor. Bunun yanı sıra dövmeler, farklı inançlara ait sembolleri içerdiğinde de dinen mahzurlu hale geliyor. İstanbul Üniversitesi Din Psikolojisi Bölümü Öğr. Üyesi Yard. Doç. Dr. Mehmet Atalay, vücudunda dövmesi bulunan gençlere şunları tavsiye ediyor: "Fıkıh alimleri, dövme yaptırıp, sonra da bundan tövbe eden kişiler için (çıkarılması eziyet verici olduğundan) dövmeyi öylece bırakılmasına dinen cevaz vermiş. Fakat bu kimseler, dövmelerini teşhir etmemeli. Tövbe ettiği halde eski dövmesiyle övünen ya da bu dövmeyi teşhir eden insan, eski günahıyla övünen ya da eski günahını ifşa eden (eski günahına şahit tutan) insana benzer."
Dövme, son günlerde özellikle gençler arasında hızla yayılıyor. Ünlü simaların yaptırdığı dövmelerden etkilenen ergenler, bir hevesle kalıcı şekilde dövme yaptırıyor. Bu grubun içine gotik harflerle sevdiği birinin ismini yazdıran veya siyasî görüşünü belli eden kimseleri de eklemek gerekir. Fakat vücuda zerk edilen dövmeler kısa bir zaman sonra büyük bir pişmanlığa dönüşebiliyor. Öncelikle derinin altına giren sentetik boyalara vücut ani reaksiyon verebiliyor. Bu reaksiyon sonucu ciltte kalıcı kızarıklık ve kabarıklık gibi alerjik durumlar meydana gelebiliyor. Sema Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Dr. Serpil Özyılmaz, "Sağlıksız koşullarda yapılan dövme, tetanos, (uçuk) virüsü, stafilokok, HIV, Hepatit B ve C hatta frengi gibi enfeksiyonların bulaşmasına neden olabilir. Ayrıca, lenf bezi iltihabı, alerjik reaksiyonlar, keloid oluşumuna sebep olabilir." diyor. Erken yaşlarda dövme yaptıranlar dövmelerinden memnun olsalar dahi ileriki yıllarda başka bir sorunla karşılaşıyor. Zira dövme deseni yetişkinliğe ulaşmamış vücutlarda her ne kadar süs amaçlı yapılsa da yıllar geçtikçe yara izine dönüşüp, istenmeyen bir leke haline gelebiliyor.
İş hayatında zorluk yaşıyorlar
Dövmeden pişman olduktan sonra sildirmek ise ayrı bir dert. Cildin tabakaları yakılarak veya tıraş edilerek uygulanan silme işlemi, oldukça pahalı. Verdiği acı ise cabası. Bu acıyı giderebilmek için operasyon sırasında lokal anestezi uygulanıyor. Dövme silinse bile ardında izleri kalıyor.
Dövmenin fizikî zararlarının yanı sıra sosyo-psikolojik zararları da var. Dermatoloji uzmanı Dr. Meriç Aksoy, birçok kimsenin sosyal hayatta dövmeden kaynaklanan ayrımcılıkla karşılaştığını ve kendisine müracaat ettiğini söylüyor. Bu sebeplerin başında iş mülakatı ve askerlik sırasında karşılaşılan sıkıntılar geliyor. Ayrıca sevdiği birinin baş harfini vücuduna dövme olarak yazdıran kimseler, ilişkinin bitmesi üzerine sorunlar yaşayabiliyor. Yard. Doç. Dr. Mehmet Atalay şu uyarıda bulunuyor: "Mesela vefat eden eşinin resmini (imgesini) vücuduna dövme olarak yaptıran kişi, yeniden evlendiğinde giderek ciddileşen sorunlar yaşayacaktır. Bu (kalıcı) dövme daima o kimse ile yeni eşi arasında müzmin ve belki de kötücül bir engel teşkil edecektir. Sonunda da dövmeyi taşıyan kimse, her halükârda bir ‘operasyon’ geçirecek ve hiç lüzumsuz bir eziyete maruz kalacaktır. İlginç olan şu ki bu durumda bile o dövmenin kalıcı izleri neredeyse dövmenin kendisiyle kıyaslanabilecek düzeyden ‘olumsuzluk’ yaymaya devam edebilecektir."
Vücudunuzu kime teslim ediyorsunuz?
Dövme konusundaki bir diğer sıkıntı da dövmenin kim tarafından ve hangi ortamlarda yapıldığı. Sokak arasında gizlenmiş köhne, izbe ve hijyenden uzak mekânlarda yapılan dövmeler, insan sağlığını tehdit ediyor. Kendini dövme sanatçısı gibi tanıtan ehliyetsiz kimselere vücudumuzu teslim etmek hiç de mantıklı değil. Dr. Serpil Özyılmaz, "Tecrübesiz kişilerin yapacağı dövmelerde alerjik hatta toksik maddelerle karşılaşabilir. Bu durum, bulaşıcı hastalıklar gibi çok kötü sonuçlar doğurabilir." diyerek, kişilerin ne kadar dikkatli davranması gerektiğine işaret ediyor. Bununla beraber, dövme yapan kişinin derinin alt tabakalarına kadar inmesi dövme çıkarmayı bir o kadar zorlaştırıyor. Kişinin yaşı, ten rengi ve dövmenin büyüklüğü de dövmeyi çıkarma işlemini zorlaştıran faktörler arasında.
Dövmeler vücutta alerjik enfeksiyona yol açabiliyor (solda). Lazerli operasyonla silinen bölgelerde ise kalıcı kızarıklık ve kabarıklığa rastlanıyor.
Dövme yaptırmak zehirlenmeye kadar gidebilir
Dr. Serpil Özyılmaz (Fatih Üniversitesi Sema Hastanesi Dermatoloji Uzmanı): Birçok dövme içeriği ciltten geçmiyor. Sürüldüğünde emilmeyen bu maddeler, cilde zerk edildiğinde reaksiyona neden olabilir. Dövme iğnelerinin cerrahi çelik ve tek kullanımlık olması gerekir. Çünkü en büyük risk aynı iğnelerin birkaç kişide kullanılmasıdır. Vücutta geniş yer kaplayan büyük dövmeler daha sakıncalıdır. Dövme ne kadar geniş yer kaplıyorsa tehlike de o kadar çoğalır. Dövmenin geniş yere yaptırılması kronik intoksitasyon dediğimiz uzun süreli zehirlenmelere neden olabilir. Bu zehirlenme vücudun bağışıklık sistemini çökertir, karaciğerlerin görevini yapmasını yavaşlatır, kansızlık ve iştahsızlığa sebep olabilir. En kolay ulaşılabilir bilgi kaynağının internet olduğu düşünülürse pek çok sağlık sitesinde bu konuyla ilgili bilgiye ulaşılabilir. Dövme yaptıracak kişinin bu konuda her türlü bilgiye sahip olması gerekir. Ayrıca dövme yapımı sonrası keloid dediğimiz iyileşme sürecinde vücudun aşırı doku üretmesi deride kötü görüntülere yol açabilir.
Vücut, renkli boyalara karşı daha fazla hassas
Dr. Meriç Aksoy (Dermatoloji uzmanı): İnsanlar bu işlemi süslenmek ve farklılık yaratmak için yaptırıyor. Aslında çok anlamlı bir işlem değil. Ben sağlık açısından hiçbir şekilde yararlı görmüyorum. Sonuçta yabancı bir madde cilt altına yüzlerce kez iğne batırılarak enjekte ediliyor. Dövme yaptırmak, alerjik vakaların oluşmasına ve işlem sırasında enfeksiyon kapmaya davetiye çıkarıyor. Ayrıca son zamanlarda renkli boyalarla da dövme yapılabiliyor. Bunların alerjik reaksiyon etkisi diğer boyalardan daha fazla. Dövme yaptıran kimselerin, cildini hassas bir şekilde muhafaza etmesi gerekiyor. Ayrıca güneşten de koruması gerekebilir.
Dövme, bir anlamda zafiyetin göstergesidir
Yard. Doç. Mehmet Atalay (Din psikoloğu): Sevdiği insanın hatırasını korumak ve yaşatmak için vücuduna kalıcı dövme yaptıran kişi, bir anlamda insan olarak kendi zafiyetiyle başa çıkmaya çalışmakta, sevdiği insanın hatırasını her hal ve şartta koruma ve yaşatma gayesini sözümona perçinlemeye çalışmaktadır. Ama aslında bu durum insanın bir zafiyetini başka bir zafiyetiyle kapatmaya çalışmasına benzer. İnsan zayıftır, unutur ve sevdiğinin hatırası giderek küllenebilir. Ancak bu hatırayı dövme yoluyla perçinlemeye çalışması, o hatırayı asıl koruyacak ve yaşatacak olan kendi iradesinin zafiyetini itiraf ve beyan etmekten öteye gitmez. O hatırayı kendi özgün iradesiyle yaşatamayacaksa söz konusu dövme basit ve işlevsiz bir resim olarak kalacaktır.
Koyu renkli dövme, kötü ruhu temsil ediyor
Metin Yahya Üster (Renk uzmanı): Dövmelerde hususen tercih edilen siyah renk ve koyu tonlu renkler matem, acımasızlık, ölüm, kötülük ve mezalimi temsil ediyor. İnsan kendini renklerle, şekillerle ve sembollerle ifade eder. Son günlerde rastladığımız siyah renkli, katı ve acımasız bir tarzda insanlığa bir görüntü vermesinin iyiye alamet olmadığını düşünüyorum. Özellikle gençliğin kendilerini ön plana çıkarmak ve ispat edercesine ‘ben de varım’ diyerek güç gösterme sevdasında olduğunu görüyoruz. Hassaten deri altına işlenen bu dövmelerin vücuda zararları olduğunu biliyoruz. Ayrıca çok sevdiği bir insanın resmini ve harflerini taşımak isteyen insanlar, kolyeleri, bileklikleri veya kapaklı bir resimliği tercih edebilirler.
Dövme, Doğu vilayetlerinde gelenek
Batı’da özel makinelerle yapılan dövmeler, daha iptidai yöntemlerle özellikle yurdumuzun Güneydoğusunda bir gelenek halinde devam ediyor. Geçmişi İslamiyet öncesi pagan unsurlara uzandığı belirtilen bu süsleme biçimi, bu bölgelerde sivri uçlu delici bir nesne ile ciltte kesik ve delikler açılarak gerçekleştiriliyor. Açılan deliklere boya maddesi konuluyor ve yaranın o şekillerde kapanması sağlanıyor. Bu gelenek bazen dindar kişiler arasında bile bilinçsizce uygulanıyor. Yazar Ali Bulaç, "İslamiyet öncesi dönemde Şaman ve Zerdüşt inançlarında kişiler, totem olarak gördükleri şekil ve tasvirleri vücutlarında bulundurmak suretiyle dövme yapagelmişler. İslam dövme yapmayı ve yaptırmayı kesinlikle yasaklamıştır." diyor.
Zaman