Fransa’nın ikinci büyük ilaç firması Servier’nin 1975’te diyabet hastaları için piyasaya sürdüğü ve zayıflamak isteyen on binlerce kişiye doktorlar tarafından tavsiye edilen Mediator (benfluorex) isimli ilacın beklenenden çok daha fazla ölüme neden olduğu ortaya çıktı. Türkiye dahil birçok ülkede 33 yıl boyunca satılan ilacın küresel bazda kaç kişinin hayatına mal olduğu ise bilinmiyor. Vücuttaki Lipit adı verilen yağ hücrelerini düşürdüğü için diyabet tedavisinde kullanılan ve daha sonra da iştah kesici etkisi nedeniyle obezlerin zayıflamasında yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanan Mediator’un kalp kapakçığında kalınlaşmaya ve hipertansiyona neden olduğu belirlenince 2009 yılında yasaklanmıştı. Açılan soruşturmada ilacın 500 kişinin ölümüne neden olduğu belirlenmişti.
Ürküten ölüm bilançosu
Ancak Fransız Ulusal Sağlık ve Tıbbi Araştırmalar Enstitüsü’nün (Inserm) ülkedeki hastane kayıtlarına göre yaptıkları son incelemede Mediator’un 1300 ölüme neden olduğu belirlendi. Inserm uzmanlarından Mahmud Zureik, bu ilacı kullanan 3100 kişinin hastanelik olduğunu ve en az 1300 kişinin hayatını kaybettiğini ifade etti. Pharmacoepidemiology & Drug Safety dergisinde yayımlanan araştırmada Zureik, aynı zayıflama ilacından kaynaklanan ölümlerin 2 bine kadar da çıkabileceğini sözlerine ekledi. 90’lı yıllarda diyabet hastası olmadıkları halde iştah kesici etkisinden ötürü zayıflamak isteyenlere tavsiye edilen Mediator hakkındaki son araştırmada bu ilacın yüksek tansiyon yüzünden değil kalp kapakçığındaki kalınlaşmadan dolayı ölümlere neden olduğu belirlendi. Fransız makamları ilaç hakkında 6 yıldan beri soruşturma yapıyor. Servier ilaç şirketi de bu soruşturma kapsamında müşterilerini aldatmakla suçlanıyor. Mediator’un sadece Fransa’da 303 bin hasta tarafından kullanıldığı açıklandı. Servier, yasaklanana kadar sadece Fransa genelinde 145 milyon kutu Mediator sattıklarını açıkladı.
Türkiye’de durum ne?
Türkiye’de aynı ilacın zayıflamak isteyen ve diyabet hastası binlerce kişi tarafından kullanıldığı açıklanmıştı. İlacın, Avrupa’da yasaklandıktan sonra Türkiye’de iki yıl boyunca satıldığına dikkat çeken Klinik Farmakoloji Derneği Başkanı Prof.Dr. Cankat Tulunay, "Bu ilaç diyabet ilacıdır. Zayıflama ilacı olarak lanse edildi. Bu ilacı ülkemizde kullanıp kalp krizi gibi nedenlerle hayatını kaybedenlerin ölüm nedeni ilacın kendisi olabilir" dedi.
Ahaber