“Olmak ya da olmamak: İşte bütün mesele bu!” veya Can Yücel’in çevirisiyle “Bir ihtimal daha var, o da ölmek mi dersin?” İngiliz yazar William Shakespeare’in en önemli eserlerinden biri olan “Hamlet”te geçen bu satırlar Shakespeare’in ölümünden 400 yıl sonra bile hafızalarda.
İngiltere, İngiliz edebiyatı denince akla gelen ilk isimlerden olan romantik yazar William Shakespeare’in 400’üncü ölüm yıldönümü için belki de en uygun sloganı seçmiş: Shakespeare yaşıyor!
Edebiyatın, insan doğasını ve insana dair aşk, sevgi, hırs, kıskançlık, ayrılık acısı gibi en temel duyguları işleyen metinlerin dini ve dili olmadığının canlı birer kanıtı olan Shakespeare eserleri bugün de sahnelerde farklı yorumlarla izleyicilerle buluşuyor. “Bir Yaz Rüyası”, “Romeo ve Juliet”, “Hamlet” gibi unutulmaz oyunları kaleme alan William Shakespeare’in ölüm yıl dönümü için İngiltere’de özel bir program hazırlandı.
Öğrencilere Shakespeare paketi
İngiltere’de bütün bir yıl Shakespeare’e adandı, ancak programın en görkemli günleri 23 ve 24 Nisan tarihleri olacak. Yazarın öldüğü gün olan 23 Nisan’da ve onu izleyen gün boyunca Shakespeare eserleri hakkında 37 kısa film gösterilecek. Ayrıca, çok sayıda tiyatroda Shakespeare oyunları sergilenecek, okumalar düzenlenecek.
Dünya genelinde ise 100 bin okula “Shakespeare Paketi” dağıtılacak. Bu paket ile öğrencilerin Shakespeare eserlerini daha yakından tanıması ve şair ile daha yakın bir temas kurması amaçlanıyor.
William Shakespeare kimdi?
Shakespeare’in vaftiz günü olan 26 Nisan’a dayanarak, Stratford-upon-Avon’da 23 Nisan 1564’te dünyaya geldiği tahmin ediliyor. Araştırmacılar o dönemde bebeklerin, doğumlarından 3 gün sonra vaftiz edildiğine dikkat çekiyor. Stratford-upon-Avon’da doğup büyümesi nedeniyle “Avon’un ozanı” olarak da anılan Shakespeare’in ticaretle uğraşan babasının kentin en zenginlerinden biri olduğu ifade ediliyor.
Shakespeare’in ilk gençliği hakkında elde fazla bilgi yok. 18 yaşında eşi Anne Hathaway ile evlenen yazarın kısa bir süre sonra ilk çocuğunun, daha sonra da ikiz çocuklarının dünyaya geldiği belirtiliyor. Shakespeare’in bu yıllardan, Londra’da bir tiyatrocu ve oyun yazarı olarak ün salmaya başladığı 1590’ların başına kadarki yaşamı hakkında ise fazla bir şey bilinmiyor. Shakespeare araştırmacıları bu yılları, “kayıp yıllar” olarak nitelendiriyor.
1599 yılında Londra’da açılan Globe Theater’ın hisse ortaklarından olan Shakespeare kariyerinin başlarında komedi ve tarihi oyunları yazdı; ancak daha sonra seyirci kaygısının da etkili olmasıyla trajediye yöneldi. Shakespeare; Hamlet, Kral Lear, Othello ve Macbeth gibi ünlü eserlerini bu dönemde verdi. 1607’den sonra daha az eser vermeye başlayan Shakespeare, zengin bir adam olarak doğduğu kent Stratford-upon-Avon’a geri döndü ve 1625 yılında henüz 52 yaşındayken burada hayatını kaybetti.
Özel hayatına dair sorular
Eserlerinin yanı sıra son yıllarda Shakespeare araştırmacılarını yazarın özel hayatına ilişkin sorular da meşgul ediyor. Örneğin Shakespeare’in eserlerini kendisinin yazıp yazmadığı hakkında sık sık komplo teorileri ortaya atılıyor. Ayrıca, eserlerindeki ithaflardan ötürü cinsel yönelimi de tartışmaya açılan konulardan biri.
Son yıllarda tartışılan noktalardan biri de Shakespeare’in dini inancı. Yazarın Katolik olup olmadığı konusunda soru işaretleri bulunuyor, eserlerinde hem bu yönde, hem de karşıt görüşler dikkat çekiyor.
Bütün büyük dillere çevrilen Shakespeare eserlerinin 2-4 milyar adet basıldığı tahmin ediliyor.-DW Türkçe