Sözün kaleleri edebiyat dergileri hangi periyotlarla çıkıyor, kaç adet basılıyor ve kaç yaşındalar?
Teknikle işbirliği yapan görsellik karşısında, sözün düştüğü su götürmez bir gerçek. Modernliğin ortaya çıkardığı bu durum, farklı şekillerde ifade ediliyor: “edebiyat öldü” diyen de var; şiiri sözün hası kabul ederek “şiir bitti” diyen de. Hatta bu durumu Jacques Ellul gibi, tüm yönleri ile masaya yatırıp sonra ismini koyan da.
Mustafa Kutlu: “ŞİİR ÖLDÜ”
Bu ifade biçimlerini ve ifadelerin ifade ettiğini kabul etmekle birlikte farklı bir noktaya parmak basan biri ise Mustafa Kutlu. Yeni Şafak’taki “Şiir Öldü” başlıklı yazısında Kutlu, sözün teknik karşısında nasıl yenildiğine ve iktidarı görselliğe nasıl teslim ettiğine değindikten sonra, durumun bizler için aslında hiç de böyle olmadığını söylüyor. Bizi ayakta tutan omurganın şiir/söz olduğunu ve bizlerin algısında şiirin ölmesi diye bir şey olamayacağını, şiirin ancak kendine çekildiğini ve bizleri en saf haliyle beklediğini vurguluyor.
Onlar karınca misali yangına su taşıyor
Bu girişin sebebi aslında sözü, şiiri bizim için bekletenlere getirmek. Söze inanıp sözü kaldırmak için yangına su taşıyan karınca misali didinenlerin hallerini durumlarını duyurmak. Edebiyat dergilerinden bahsediyoruz. İnatla sözün büyüsünün izini süren, bizi ayakta tutan omurgaya işaret eden edebiyat dergilerinin direnişlerinin ne halde olduğuna bakmak istiyoruz.
Nitelik açısından her birinin kendine göre ön plana çıkan yönleri var. Kendi poetik duruşlarından, beğenilerinden hareketle şekillenen niteliklerini, tam olarak kavramanın yolu şüphesiz onları alıp okumak. Bizim bu yazıda üzerinde duracağımız konu daha çok dergilerin niceliksel yanları. Bu bilginin nitelikli okur için bir şey ifade etmediğini bilsem de söz ve göz savaşında durumun fotoğrafına dair okumalara imkân vermesi açısından önemli buluyorum.
Doğru yorumlar için gerçekleri gözden kaçırmamalı
Dergilerin baskı adedi, baskı periyotları, yaşları- ki derginin her sayısını bir yaş kabul ediyoruz- üzerinden herkes kendince yorumlara gidebilir. Özellikle baskı adedinin yorumları dallandırıp budaklandıracağı aşikâr. Fakat baskı adetleri üzerinden yorum yaparken -bu yazının konusu olmayan- derginin sağlam sponsorlarının olup olmadığını, bakanlık kütüphanelerine derginin gönderilip gönderilmediğini, ardında bir yayınevi, ticari bir kuruluş, vakıf veya dernek desteği bulunup bulunmadığını ve dağıtımcı ile çalışacak gücünün olup olmadığını hesaba katmak önemli.
Şimdi lafı sözün kalelerine getirelim:
Tasfiye: Ekim ayı itibariyle 45. sayısını yayımlayan iki aylık derginin baskı adedi 400 civarında.
Kertenkele: Mevsimlik çıkan kertenkele, 500-600 adet basılıyor. 2013 sonbahar sayısı derginin 25.sayısı.
Dil ve Edebiyat: Aylık çıkan derginin baskı adedi 8500, kasım ayı itibariyle 59. sayısı yayımlanmış durumda.
İtibar: 26.sayısı yayımlanan aylık derginin kasım ayı baskı adedi 3000.
Ay Vakti: 1500-2000 adet basılan iki aylık dergi, eylül ayı itibariyle 146. sayısında.
Dergâh: Kasım ayında 285. sayısı çıkan derginin aylık baskı adedi 2000.
Yedi İklim: Aylık 1500 adet civarında basılan dergi, kasım itibariyle 284. sayısında.
Karabatak: 2000 adet basılan iki aylık dergi, eylülde 10. defa çıktı.
Türk Edebiyatı: Aylık basılan derginin baskı adedi 5000, kasım sayısı 481. sayı.
Mühür Dergisi: 1600 civarında basılan iki aylık derginin kasım ayına göre yaşı 49.
Özgür Edebiyat: İki ayda bir çıkan ve 1000 adet basılan dergi, kasım ayında çıkan 42. sayısı ile okurlarına veda etmiş durumda.
Edebiyat Ortamı: 1500 adet basılan iki aylık dergi, kasım itibariyle 35. sayıda.
Sözcükler: iki aylık çıkan ve kasım ayında 46. sayısı yayımlanan derginin baskı adedi 3000 civarında.
Hece: 203. sayısı kasım ayında çıkan aylık dergi 1250 adet basılıyor. Özel sayılarda bu rakam 3500’e çıkıyor.
Hece Öykü: 59 yaşındaki dergi aylık 1000 basılıyor.
Temrin: 62. sayısı kasımda yayımlanan iki aylık derginin baskı adedi 1000 civarında.
Varlık: Türkiye’nin en yaşlı dergisi varlık, aylık 5000-6000 basılıyor. Kasım itibariyle 1274.sayısı yayımda.
Bizim Külliye: 1000 basılan üç aylık derginin eylül ayı itibariyle 57.sayısı çıkmış durumda.
Değirmen: Üç aylık derginin baskı adedi 1000 civarında, bu sayı özel sayılarda 1500’e çıkıyor. Haziran ayında dergi 36. kez çıktı.
Mahalle Mektebi: 1200 civarında basılan iki aylık derginin 14. sayısı kasımda çıktı. Beyaz Bulut-Çocuk Edebiyat Dergisi- adında bir kardeşe sahip.
Aşkar: Üç ayda bir 750 civarında basılan dergi, ağustos itibariyle 27.defa çıkmış.
Bu yazıya konu edemediğimiz birçok edebiyat dergisinin farkında olduğumuzu ekleyip onları da selamlıyoruz.
Dünya Bizim
Serdar Arslan