Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk edebiyat eserlerini yabancı dillere tercüme ederek dünya okurlarıyla buluşturmak amacıyla 2005’ten bugüne 13 milyon lira kaynak tahsis etti.
Hükümetin 2015 yılı programında yer alan bilgilere göre, Türk Edebiyatının Dışa Açılımı (TEDA) Programı kapsamında, 2005 yılında 39 esere mali destek sağlanırken, 2014’te bu sayı toplamda bin 251’e ulaştı. Ayrıca geçen yıl toplam 229 eser yabancı dillere çevrilerek 44 farklı ülkede yayınlandı.
Türk kültür, sanat ve edebiyatının yurt dışında tanıtılması ve Türkçe’nin yazı dili birikiminin dünya dillerine kazandırılması amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığınca TEDA Projesi çerçevesinde desteklenerek yayınlanan eser sayısı 2014 yılı eylül sonu itibarıyla bin 251’e çıktı. Sadece 2014’ün ilk döneminde destek verilen eser sayısı da 100’ü aştı.
Bakanlık, projeye 9 yılda yaklaşık 13 milyon lira kaynak aktardı. Bunun yanı sıra Türk edebiyatının gelişimine katkı sağlayacak özgün edebiyat eserlerinin nitelik ve nicelik olarak çoğalması amacıyla da bu yıl ilk kez Edebiyat Eserlerinin Desteklenmesi Projesi başlatıldı.
Çince’den Lehçe’ye her dilde çeviri
TEDA programı kapsamında, Türk edebiyatının seçkin eserleri İngilizce, Almanca, Portekizce, İspanyolca, Hollandaca, İtalyanca, Macarca, Sırpça, Slovakça, Yunanca, Boşnakça, Çince, Fransızca, Korece, Rumence, Bulgarca, Fince, Farsça, Kazakça, İtalyanca, Rusça, Arapça, Arnavutça, Estonca, Lehçe başta olmak üzere çok sayıda dile çevrildi.
Son yıllarda sağlanan desteklerle, programın sınırları Türkiye’nin sosyal ve kültürel etkileşime öncelik verdiği coğrafyalara doğru genişledi. Dünya dillerine kazandırılan eserler incelendiğinde, içerik ve tür bakımından da Türkiye’nin tarihi ve kültürel birikimini ön plana çıkaran eserlerde önemli bir artış olduğu görülüyor.
En çok destek verilen ülkeler
Programın ilk gününden bu yana en çok destek verilen ülkeler sıralamasında 231 destekle Almanya ilk sırada yer aldı. Almanya’yı 231 destekle Bulgaristan, 113 destekle Makedonya, 80 destekle İran takip etti.
Orhan Kemal’in Avare Yıllar ve Baba Evi, Orhan Pamuk’un Benim Adım Kırmızı, Pınar Kür’ün Bir Deli Ağaç, Elif Şafak’ın Bit Palas, Tuna Kiremitçi’nin Bu İşte Bir Yalnızlık Var, Zülfü Livaneli’nin Engereğin Gözündeki Kamaşma, Sadık Yalsızuçanlar’ın Gezgin, Perihan Mağden’in İki Genç Kızın Romanı, Elif Şafak’ın Mahrem, Nazım Hikmet’in Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim, Sait Faik Abasıyanık’ın Seçme Hikayeler ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Huzur adlı eserleri başta olmak üzere çok sayıda esere TEDA desteği verildi.
Süreli yayın sayısında artış
Diğer yandan 2013 yılında yayın basım sayısında da artış kaydedildi. ISBN verilen yayın sayısı geçen yıl 47 bin 352, ISSN verilen süreli yayın sayısı ise 721 oldu.
Bir önceki ISBN ve ISSN verilerinin sırasıyla 42 bin 626 ve 741 olduğu dikkate alındığında, ağırlıklı olarak kitap olmak üzere sürekli yayın sayısında kayda değer bir artış gözlenirken, süreli yayınlarda bir miktar azalma olduğu görülüyor.
Beş yılda ISBN verilen eser sayısındaki artış eğilimi, Türkiye’deki yayımcılık ve bilgi üretimi faaliyetlerinin gelişimi açısından da önemli bir gösterge olarak değerlendiriliyor.
28 ülkede 35 kültür merkezi
Öte yandan ortak tarihi geçmişimiz bulunan ülkeler başta olmak üzere dünya ülkeleriyle kültürel ilişkilerin geliştirilmesine yönelik önemli adımlar da atılıyor. 2009 yılında faaliyetlerine başlayan Yunus Emre Enstitüsü, 2014 yılı itibariyle 28 ülkede 35 kültür merkeziyle hizmet veriyor.
Bu merkezlerde Türkçe öğretiminin yanı sıra Türk müziği, Türk mutfağı ve klasik sanatlarımıza yönelik açılan kursların yanında konferans, sergi, film gösterimleri gibi faaliyetlerle Türk kültür ve sanatı tanıtılıyor.