Türkiye’de Müslüman gençler başroldeler

Abdullah Güner’in röportajı

Anadolu Platformu’nun gençlik yapılanması olarak faaliyetlerde bulunan Anadolu Öğrenci Birliği, özelde gönüllülerini genelde ise tüm üniversite öğrencilerini kapsayan çalışmalar yürütmekte. Bu çalışmaları özelde Türkiye’de, genelde bölgede ve uzun vadede tüm dünyadaki üniversitelerde din, dil, ırk farkına bakmaksızın dünya genelinde faaliyet gösteren yapılarla iletişim kurma, insanlığın iyiliğini isteyen, önceleyen projelerde beraber hareket etme, iletişim ve bilgilendirme amaçlı bir iletişim merkezi kurma amacıyla çalışmalarını sürdürüyor.

Anadolu Öğrenci Birliği, geçmişine duyarlı, geleceği öngören, geleneğin insanı yücelten değerlerinin takipçisi, bağnazlıktan uzak, adaletin, özgürlüğün, erdemin ve insanlık birikiminin vicdanı olmaya aday, sadece Anadolu’nun değil bölgesinin de gelişmelerine duyarlı, sözü ve davası olan bir yapılanma olarak öne çıkıyor.

Anadolu Öğrenci Birliği’nin yapmış olduğu çalışmaları ve Türkiye’de gençliği Anadolu Öğrenci Birliği Genel Sekreteri Emrah Atila Bey’le konuştuk.

ANADOLU ÖĞRENCİ BİRLİĞİ

"ANADOLU ÖĞRENCİ BİRLİĞİ’NİN TEMEL AMACI ŞAHSİYETLİ MÜSLÜMAN GENÇLER YETİŞTİRMEK"

Öncelikle bize kendinizi tanıtır mısınız? Hangi amaçla, ne zaman kuruldunuz? Kimsiniz, neler yapıyorsunuz?

Anadolu Öğrenci Birliği, Türkiye genelinde 52 tane vakıf ve derneğin üyesi olduğu Anadolu Platformu’nun gençlik yapılanması olarak kuruldu. Platform 2005 yılında resmi hüviyete kavuştu. Anadolu Öğrenci Birliği 2011 yılına kadar Anadolu Platformu’nun Gençlik Komisyonu olarak görev yaptı. Ama 2011 yılında Anadolu Platformu’nun Koordinasyon Kurulu’nun kararıyla gençlik yapılanması özerk bir hale getirildi. Ve Anadolu Öğrenci Derneği , Anadolu Öğrenci Birliği markası oluşturuldu. Anadolu Öğrenci Birliği’nin kuruluşundaki en temel amacı şahsiyetli Müslüman gençler yetiştirmektir. Bununla beraber Anadolu Platformu’nun gençlik, orta öğretim ve yüksek öğretim çalışmalarını örgütlendirmek ve sürdürülebilirliğini sağlamak.

Anadolu Öğrenci Birliği olarak “gençlik” kavramını nasıl tarif ediyorsunuz?

Gençlik kavramını tarif şeklinden çok ‘biz bir gence nasıl bakıyoruz’dan yola çıkarak aslında gençlik tanımını daha rahat yapabiliriz. Türkiye Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Bakanlığı gençlik tanımı şöyle yapmış: 15 yaşı ile 29 yaşı aralığında kalan bireyler olarak nitelendirmiş. Bu doğru bir niteleme olabilir ama eksik. Niye eksik? Aslında 15-29 yaş arasındaki bireyler genç olmayabilir. Ya da 29 yaşın üstündekilerde genç olabilir. Niye bu yaş aralığında kalalım ki?

Biz Anadolu Öğrenci Birliği olarak gençliğe bakış açımız ya da gençlik tanımımız şöyle: Dünyayı değiştirebilme tahayyülü olabilen herkes bizim için gençtir. Biz gençliğe böyle bakıyoruz…

Gençlik tanımı dünyada şöyle olur: Mesela gençlik hareketleri yakın dünya tarihine baktığımız zaman bir 68 Kuşağını biz genç olarak nitelendiririz değil mi? Olumlu ya da olumsuz olarak bunları konuşabiliriz. Ben başka bir şey anlatmaya çalışacağım. Bu 68 Kuşağından 80-90 yıl önce olan bir kuşak var, Jön Türk kuşağı. Ondan 20-30 yıl sonra oluşan bir kuşak var İttihat Terakki kuşağı. Veya İslam tarihine bakalım Darul Erkam’daki o kitleyi ki bu kimine göre 40 kişilik kimine göre de daha fazla kimine göre daha az olan bir kitleye bakalım, oradaki profile bakalım, burada da bir genç bakış açısı var onlara karşı da. Şimdi, tarihte olumlu olumsuz birçok örneği var. Darul Erkam çok iyi bir örnektir. Ama 68 Kuşağı birçok anlamda olumsuz bir örnektir. Biraz önce saydığım örnekleri iyi veya kötü oldukları için değil başka bir ortak özelliğe sahip olduğunu söylemek için andım. Hepsindeki ortak mevzu şudur: Var olanı kabul etmiyor bunların hiçbiri. Ve daha iyi olanı tahayyül ediyorlar. Ve daha iyi olanı ikame etmek için uğraşıyorlar. Canlarını feda ediyorlar, zamanlarını feda ediyorlar, paralarını feda ediyorlar, ailelerinden kopuş yaşıyorlar ve bunu bir amaç uğruna daha iyi tahayyül ediyorlar. Ve bunu bir amaç uğruna, dünyayı değiştirme uğruna yapıyorlar. Onun için bizim de gençlik bakış açımız bu. Bu perspektifle bakıyoruz gençliğe. Dünyayı değiştirebilme umudu olan, amacı olan herkes bizim için gençtir.

"DÖRT YILLIK EĞİTİM PROGRAMIMIZ VAR"

Bu gençlik tarifinden sonra yaptığınız çalışmalara geçmek istiyorum. Gençlerle ilgili ne tür çalışmalar yapıyorsunuz?

Anadolu Öğrenci Birliği’nin şu anda Türkiye genelinde 77 tane üniversitede kurulmuş teşkilatı var. Bunlar dernek ve temsilcilik, kulüp veya öğrenci topluluğu olarak çalışmalarını sürdürüyor.  Bir üniversitede Stratejik Düşünce Topluluğu adı altında başka bir yerde Anadolu Öğrenci Birliği İl Şubesi olarak yürütürüz, başka bir yerde Düşünce Akademisi olarak… İstanbul’la beraber bizim 9 tane bölgemiz var. Bu 9 bölge kendi bağlı olduğu illeri koordine eder.
 
Biz iki türlü bir eğitim sistemine sahibiz. Birbirine paralel giden bir eğitim sistemine sahibiz, üniversite özelinde. Dört yıllık bir eğitim programımız var. Anadolu Platformu Eğitim Komisyonu’nun hazırladığı bir program. Bu programla bizim gençlerimiz İslami Kavramlar dersini almaya başlıyorlar. Daha sonra Siyer, Peygamberler Tarihi, Tefsir, İslam Tarihi, Fıkıh, Hadis, Ahlak, Akaid gibi dersleri alıp buradaki 4 yıllık eğitimlerini bitiriyorlar. Bu da Türkiye’de bizim yaklaşık 500 adet ders grubumuz var. Ve bu ders grupları 6’şar ve 8’er kişiden müteşekkil. Bu şahsiyetli insan yetiştirme amacımız, misyonumuz birinci ayağı daima vahiydir. Vahiy endeksli bir anlayıştır.

İkincil ayağı da dünyayı algılama, modern kelimesi artık hangi anlama geliyorsa, modern dünyayı algılama perspektifi sunmak için bir çabamız bir eğitim sistemimiz vardır. Bunun için biz Düşünce Akademisi diye İstanbul merkezli alternatif sosyal bilimler okulu kurduk. Buna okul diyoruz resmi bir şey yok ama alternatif bir sosyal bilimler okulu. Ve burada da aynen üniversitedeki gibi birinci, ikinci, üçüncü dönem dersleri var: Felsefe, Aydınlanma Tarihi, Müzakereli Dünya Tarihi, Jeopolitik, İslam Düşünce Tarihi, Düşünce Usulü, Siyaset Bilimi dersleri gibi bir çok ders vermekteyiz.

Düşünce Akademisi’nde hangi hocalar ders veriyor?

Hocalarımızdan ilk aklımıza gelenler şunlar: Ahmet Özcan Beyefendi var. Yrd. Doç. Dr. Ramazan Yıldırım, Ramazan Kayan (Anadolu Platformu Yüksek İstişare Kurulu Başkanı),  Ümit Aktaş Hocamız, Prof. Dr. Cengiz Çakmak, Dr. Cemil Ertem (Ekonomist), Prof. Dr. Yasin Aktay, Doç. Dr. Bekir Berat Özipek, Nazif Deveci, Mehmet Hanifi Tosun (Anadolu Öğrenci Birliği Marmara Koordinatörü), Hüseyin Özhazar (Anadolu Platformu Koordinasyon Kurulu Üyesi), Psikolog Esen Gül ve Süleyman Orikli, Nazif Deveci, hocamız var. Ben de aynı zamanda Düşünce Akademisi’nde Modernite Tarihi diye bir ders veriyorum.

"SURİYE’DEN KAÇIP GELEN 600 ÖĞRENCİYLE İLGİLENİYORUZ"

Çalışmalarınızı anlatıyordunuz. Devam edelim lütfen…

Çalışmalarımızın temel iki ayağından bahsetmiştik birbirine paralel giden. Bunun yanısıra ciddi bir duyarlılık geliştirmeye çalışıyoruz gençler arasında. Mesela geçen yıl ve bu yıl da devam ettik aslında buna. Türkiye’nin en büyük sorunu bizce anayasa sorunu. O anayasa sorunuyla alakalı Anadolu Öğrenci Birliği çalışmasının bulunduğu tüm illerde 50’ye yakın ilde stantlar açtı ve 100 bine yakın anayasa teklifi topladı. Ve burada görüş ayrılığı gibi bir şeyi önemsemedi. Herkesten gelen teklifleri dosyaladı Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasa Komisyonu’na yolladı.

Yine sosyal meselelere duyarlılık noktasında Suriye meselesi… İki yıldır 60 bine yakın insanın öldüğü ve hemen komşumuzla kader birliği yaptığımız bir noktada… İstanbul’la Şam arasında bir fark yoktur bizim nezdimizde. Halep’le Antep gibi. Suriye noktasında biz iki yıldır gündem oluşturmaya çalışıyoruz. Safımızı belli etmek namına. Sadece İstanbul’da üniversitelerde 20 bine yakın bildiri dağıttık. Resim, fotoğraf sergileri oluşturduk. Yine kermes düzenledik birçok üniversitede. Birçok sivil toplum kuruluşunun ortaklaşa hazırladığı “Suriye İçin Bir Ekmek Bir Battaniye” organizasyonunun alt çalışmasını biz gerçekleştirdik. Ve Şubat ayında 10 bine yakın büyük afişlerle tüm sokakları donatacağız. Toplum bunu duysun! Burada bir mezalim diyebileceğimiz bir şey yaşanıyor ve insanlar orada öldürülüyor. Ama ne yazık ki bu Türkiye’de gündemleşmiyor.

Suriye meselesi bu yıl ki ana gündem maddemiz. Türkiye’nin birçok yerinde Suriye Halkıyla Dayanışma Geceleri düzenledik. En son olarak da 2 Mart’ta Üsküdar Gençlik Merkezi’nde böyle bir gece düzenledik.

Yine şu an Suriye Halkıyla Dayanışma Platformu’nun koordinatörlüğü görevini bana verdiler ve bu görev dahilinde 15-22 Mart tarihleri arsında Türkiye’de Suriye Halkıyla Dayanışma etkinlikleri düzenliyoruz.Geceler, fotoğraf sergileri, kitlesel eylemler…

Anadolu Öğrenci Birliği’nin önemli özelliklerinden birisi şudur: Biz hiçbir çalışmamızda sloganla kalan bir çalışma yürütmüyoruz. Eğer biz topluma söz söylüyorsak biz onun arkasında bunu gerçekten destekleyecek ve sürekliliğini sağlayacak işler yapıyoruz. Mesela biz Gaziantep’te ve Kilis’te mültecilere yapılan yardımları koordine ediyoruz. Yine Türkiye’de okuyan Suriye öğrenciler var. Bu öğrencilerin barınma ihtiyaçları, Suriye’den kaçan ve buraya gelen öğrencilerin… Barınma ihtiyaçlarıdır, burs ihtiyaçlarıdır, buraya adaptasyon süreçleri var…

Suriye’den gelen kaç öğrenciye hizmet veriyorsunuz?

Şu an 600 öğrenciyle ilgileniyoruz. Tabi bu sayı her geçen gün de artacak. Eğer o kardeşlerimiz Türkiye’de okumayı tercih ederlerse de Anadolu Öğrenci Birliği’nin koordinatörlüğünde bu arkadaşların 4 yıl takip edeceğiz. Ve Türkiye’de minimum düzeyde sorun yaşamalarını sağlayacağız inşallah. Herhangi bir üniversitede olabilir. Yeter ki bir çalışmamız olsun. Çalışmamızın olduğu 52 tane ilimiz, 77 üniversite var bu 52 ilden herhangi birisi yeterlidir. Burada okurlarsa arkadaşlarımızı biz desteğimizi sonuna kadar sunacağız. Yine bu Suriye meselesiyle beraber Anadolu Öğrenci Birliği’nin önemli faaliyetleri arasında olan  “Neyi Kaybettiğini Hatırla” meselesi vardır İsmet Özel’den mülhem olarak.

"’NEYİ KAYBETTİĞİNİ HATIRLA’ BİR MEDENİYET MESELESİDİR, FARKINDA OLMAKTIR"

Bu faaliyetiniz İsmet Özel’in “Neyi Kaybettiğini Hatırla” kitabı üzerinden mi oluyor?

Yok. Bu sadece başlık. “Neyi Kaybettiğini Hatırla” meselesi aslında bizim nezdimizde bir medeniyet meselesidir. “Neyi Kaybettiğini Hatırla” farkında olmaktır aslında. Ve farkında olanlar toplumun ya delileridir ya da velileri. Böyle de bir durum vardır. Bizde bu anlamda yılda dört tane sempozyum düzenliyoruz “Neyi Kaybettiğini Hatırla” başlığında. Bunlar Kutul Amare zaferidir. I. Dünya Savaşı’nda Osmanlılar’ın Kürdüyle, Türküyle, Arapıyla, Çerkeziyle kazandığı büyük bir zaferdir. Unutulmuştur bu zafer. Ve bunu sivil toplum kuruluşu olarak sadece Anadolu Öğrenci Birliği gündem etmiştir bugüne kadar. Ve Çanakkale’den sonra en büyük zaferdir.

Diğer programlar ise Medine Müdafaası, Kudüs Müdafaası diğeri de Endülüs’tür. Bu dört şeyi “Neyi Kaybettiğini Hatırla” üst başlığıyla gençliğin gündemine sokmaya, toplumun gündemine sokmaya çalışıyoruz.

Yine bizim yıl içinde her bölgenin ve her ilin kampları var. Mesela İstanbul’da 2011-2012 eğitim-öğretim döneminin ilk sömestrında iki tane eğitim kampı yaptık. Biri ‘İnsanlık Tarihi’ kampıydı. Bunu hem kız hem de erkek öğrencilerimiz kendi aralarında yaptılar. Diğeri de ‘Siyer Kampı’.

Üniversitelerde ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?

Anadolu Öğrenci Birliği nihayetinde bir gençlik çalışması ve üniversite çalışması. Gençlerimiz, gönüllülerimiz üniversitedeki sorunlara karşı da çok duyarlılar. Yemekhane sorunundan tutun yurt sorununa kadar ya da hocalardan kaynaklı sorunlara kadar. Bir yerde bir sıkıntı, bir hata varsa biz orada sesimizi yükseltmeye çalışıyoruz. Bir de üniversite gençliğine vizyon kazandırmak için üniversitelerde sempozyumlar düzenliyoruz. Üniversitelerde fotoğraf ve kitap sergileri açıyoruz. Bazı dönemlerde üniversitelerde stant açıp buralarda broşür, bilgi, belge dağıtmaya kitap hediye etmeye çalışıyoruz. Ve bunu yaparken de ötekileştirici bir dil kullanmadan “biz” dilini kullanarak yapmaya çalışıyoruz.

Biz aynı coğrafyada aynı fakültedeyiz aynı sokaktayız bunu biliyoruz. Bizim yaptığımız tek şey şu: Biz iyiliği emrediyoruz kötülükten de sizi ayrı koymaya çalışıyoruz. Aynı zamanda kendimize de iyiliği emredip kendimizin de kötülükten ayrı konulması için uğraşıyoruz. Söylediğimiz her şeyi yapmaya çalışıyoruz. Genel bir tabirle derdimizin olduğunu bunun nedeninin de imanımızın bir dert oluşturduğunu, derdi olanın davası davası olanın da bir iddiası olduğunu düşünüyoruz. Ve bu minvalde İstanbul’da ve tüm Anadolu illerinde çalışmalarımızı kararlılıkla sürdürüyoruz.

"’COĞRAFYAMIZI YENİDEN DÜŞÜNMEK’ ADIYLA KONFERANSLAR DÜZENLİYORUZ"

Uluslararası yaptığınız çalışmalarınız olduğunu biliyoruz. Bu çalışmalarınızı bizimle paylaşır mısınız?

Anadolu Öğrenci Birliği olarak 5 yıllık programımız var, “Coğrafyamızı Yeniden Düşünmek” diye. Anadolu Öğrenci Birliği’nin oluşturduğu bölge vizyonuyla alakalı olarak bu program yapılıyor. Türkiye’nin tarihi ve coğrafi olarak kader birliği yaptığı bir devletler topluluğu -halk topluluğu demek benim açımdan daha doğru- var. Bunu Orta Asya’dan Balkanlara, Balkanlardan Ortadoğu’ya kadar götürebiliriz yakın coğrafya olarak. Biz Anadolu Öğrenci Birliği olarak bu coğrafyadaki gençlerin birbirini tanıması için “Coğrafyamızı Yeniden Düşünmek” adıyla çeşitli konferanslar düzenlemeye çalışıyoruz.

İlki geçen yıl Şubat ayında oldu. “Kuzey Afrika ve Ortadoğu Sistemi” diye. Devrimlerin yaşandığı ülkelerin temsilcilerinin katıldığı bir konferans düzenledik İstanbul’da. Her ülkenin gençlik liderleri geldi buraya.

Şimdi yakın bir tarihte “Doğu ve Batı Arasında Balkanlar” veya “Rumeli’yi Şahane” konferansı düzenleyeceğiz. Buraya da her ülkenin genlik liderleri, temsilcikleri gelecek. Üçüncü adımda Orta Asya’yla alakalı İstanbul’da bir konferans düzenleyeceğiz. Dördüncü adımda Mısır’a gideceğiz. Balkanlardan, Orta Asya’dan ve Türkiye’den gelen gençler Kahire’de buluşacak. Beşinci adımda Saray Bosna’ya gideceğiz. Oraya da Orta Asya’dan, Kuzey Afrika ve Ortadoğu’dan, Türkiye’den gelen gençler gidecek. Altıncı adımda Bakü’ye gideceğiz. Balkanlardan, Kuzey Afrika ve Ortadoğu’dan, Türkiye’den gelen gençler bu sefer Bakü’de buluşacak. Ve yedinci konferans Türkiye’de olacak, 5. yılın sonunda. “Coğrafyamızı Yeniden Düşünmek” üst başlığında yapılacak. Geniş katılımlı bir organizasyon olacak. Hem ülkelerin akil adamları, siyasetçilerinin geldiği hem de o sürekli görüşülen gençlerin yine bulundukları gençlik örgütlerinin, teşkilatlarının yine yeni temsilcilerinin geldiği geniş kapsamlı konferans düzenlenecek. İnşallah muradımız odur ki o konferanstan sonra gençleri koordine edebilecek bir koordinasyon –iletişim- merkezinin kurulması. Nerede kurulmuş çok önemli değil.  Bu beş yıllık çalışma ve bu çalışmanın daha ileriye taşınması için networkun sürekliliğini sağlamak için bir koordinasyon merkezi kurmak istiyoruz.

"BİZ GENÇLERE SORUMLULUKLARINI DOĞRU BİR ŞEKİLDE ANLATABİLİRSEK O GENÇLER DE DOĞRU ADIMLARI ATACAKLARDIR"

İnsan gençken daha savruk, daha gözü kara, daha hesapsız oluyor… Bu anlamda gençlerin doğru yönlendirilmesi zorunlu oluyor. Gençlere kılavuzluk yaparken, örnek olurken hareket ettiğiniz temel dinamikleriniz (değerleriniz) nelerdir?

Sorunuzun giriş kısmında gençleri şöyle tanımlıyorsunuz: Gençlerin daha gözü kara olmaları. Bunun temel nedeni de aslında sorumluluklarının farkında tam olmamaları. Bir insan eğer sorumluluğunun tam anlamıyla farkında değilse daha başı buyruk olur, daha asi olur. Eyvallah. Ama bir kişi –bu genç olur ya da bir başka kişi olur- sorumluluklarının farkında olursa atacağı her adımın hesabını verir. Gençte bunu yapar. Eğer biz gence –bu yanlış anlaşılmasın- sorumluluk, değişimciliğin, ilerlemeciliğin iyilik arayışının önüne bir engeldir diye söylemiyorum tam tersine eğer biz sorumluluk anlayışını, görevlerini gençliğe doğru bir şekilde anlatabilirsek ve onlara ne olduğunu, hangi fıtrat üzere yaratıldıklarını hatırlatır ve bu fıtratı onlarda inkişaf ettirebilirsek o gençler de doğru adımları atacaklardır. Başına buyruk adımlar değil. Yine heyecanlı olacaktır yine asi olacaklardır ama yaptıkları iyiye tekabül edecekler. Ve geleceklerini töhmet altına almayacaklardır. Kendi geleceklerini inşa edeceklerdir, yıkmayacaklardır. Ne yazık ki gençler bu özelliklerinden dolayı kullanıldılar. 68 Kuşağını herkes övgüyle anlatır. Ama 68 Kuşağı bir kayıplar kuşağıdır aynı zamanda. Bu topraklara faydası olacak insanların katledildiği, öldürüldüğü bir kuşaktır.

Bugünkü gençlik politize bir gençliktir. Aktif olup-olmamak meselesi var. Politik ama ne kadar aktif? Bugünkü gençliğin çoğu siyasi bir görüşe sahip. Ama bu siyasi görüş eğer diyelim ki biz 68 Kuşağını değerlendirirken nasıl değerlendiriyoruz mesela. 68 Kuşağının temelini de bir türü analiz edemedik. Biz Anadolu Öğrenci Birliği olarak bunu da analiz etmeye çalıştık. Bu da analiz edilememiş sloganlarla yürüyen yakın tarih anlayışı.

68 Kuşağı çok ilginç bir serüvene sahiptir. Altın-dolar ilişkisiyle ortaya çıkmış bir serüvendir. Amerika’ya altın verip dolar satın alabiliyordunuz ya da dolar verip altın alabiliyordunuz. Ve Rusya ve Fransa bu dengeyi bozabilmek, Amerika’nın gücünü bozabilmek için bir koalisyon kurdular Dögol döneminde ve bu dengeyi bozdular. Dengeyi bozunca Amerika bunlara karşı bir sağcı hareket başlattı. Ve tabi ki Rusya’da solcu hareket başlattı. İlginçtir Türkiye’deki sol hareket Fransız solculuğudur. Yani buna bakalım ya da dünyadaki sol harekete bakalım. Figürler, tasarımlar, sloganların menşei ve komünist, sosyalist slogan anlayışı vardır ama bunun PR’ının nasıl yapıldığına baktığımız zaman Fransız anlayışıyla yapılmıştır. Che Guevara posterlerinin tasarlanışından tutun, prosunun tutuşuna kadar ya da sloganların üretilişine kadar Fransız PR’ı vardır bu işin içinde. Ve genel geçer değimle gençler politize edilmiştir. Kimin için edilmiştir? Bu soruyu sormak lazım. Yani o gençler kullanılmıştır. Eğer politize olmak böyleyse bu çok kötü bir şeydir. Ve kurban edilmişlerdir.

"TÜRKİYE’DEKİ BİRÇOK İSLAMİ HAREKET 80’DEN SONRA ÇOK CİDDİ ÇALIŞMALAR YAPMIŞTIR"

80 sonrası gençlik için apolitize oldular şeklinde söylenen bir klişe var. Bu manada Türkiye’de yıllarca gençliğin önüne birtakım idealler servis edildiğini ama yapılanların genellikle bunların anlatılmasından ibaret kaldığını görüyoruz. Bu anlamda geleceğin inşası için gençlere ne yapmak gerekiyor?

Apolitize olmadılar. Şimdi düşünün: Bir nesil kullanıldı. Apolitize oldular demek çok ağır bir itham olur.

Dediğiniz nokta çok önemli. Gençlerin o özelliğinden hareketle; hareketliliğinden, değiştirmeci isteğinden, devrimci niteliğinden dolayı gençlere birileri bir vizyon çizdi bir misyon ekledi bu gençler görevlendirildi. Ve daha sonrada gençler kullanıldıklarının farkına vardığı zamanda iş işten geçmişti. Bunun en acı tecrübesi de 68 Kuşağı tecrübesidir.

Gençler 80’den sonra niye apolitize oldu? Bunu bir de şöyle düşünün: Mesela Garaudy’in makinaya Müslüman toplulukların bakış açısıyla alakalı bir düşüncesi vardır. Tartışılır bu düşünce ama çok önemli perspektif çizer. Garaudy der ki; Müslümanlar makinayı hep yok edici olarak gördüler. Hindistan’da buhar makinası yok edici, İngiltere’de kömür ocaklarının kendisi de kendi insanını yok eden bir şey, Cezayir’de Fransızların makinayla yaptıklarını gördü İslam ümmeti, sonra Afrika’da yaptıklarını da gördü. Dolayısıyla makine iyi bir şey olsa dahi onu hep kötü olarak gördüler ve makinadan, makineleşmeden uzak durdular. Çünkü yok edici olarak gördüler onu. Bu yanlış ya da doğru diye söylemiyorum, bir perspektif çizmesi açısından söylüyorum. Siz de şöyle düşünün; bir gençsiniz ve sizden önceki gençliğin politize edilerek kullanıldığını öldüğünü, öldürüldüğünü; babanızın öldüğünü düşünü o dönemde, amcanızın öldüğünü, yakın akrabalarınızın öldüğünü düşünün. Ve sonra ailenizle beraber bu gençlerin boşu boşuna öldüğünü düşünün sizinle beraber.

80 darbesi oluyor birden anarşi bitiyor, ne oldu? Nerede bu gençler? Gerçekten böyleyse ya da bu güç odakları nerede, ne oldular? Aslında hâlâ cevaplanamayan sorular var. Aslında cevaplanan ama insanların bir türlü kendilerine söyleyemediği sorular var. Siz ne yapardınız? Kullanılmaya devam mı ederdiniz? Etmezdiniz. Bu önemli bir şeydir. Kötüyse bir şey siz onu bırakırsınız. Aslında çok akıllıca bir iş yapmıştır. Eğer politize olmamışlarsa da çok akıllıca bir iş yapmışlardır ki bence gençler kendilerini de öyle de bırakmamışlardır. Mesela 80 darbesinden sonra Anadolu Platformu Hareketini oluşturan Zekeriya Şengöz’ler vardır. Üniversitede öğrenci oldukları zamanda tevhit anlayışlı İslami bir çalışma başlatmışlardır. 28 Şubat darbesine kadar da sürmüştür. Yani bu da büyük bir haksızlık ve sayısal olarak da keyfiyet olarak da çok ciddi rakamlara ulaşmıştır bu hareket. Ve yine Türkiye’deki birçok İslami hareket 80’den sonra çok ciddi çalışmalar yapmıştır. Bunun en bariz örneği bugündür.

"MÜSLÜMAN GENÇLER TÜRKİYE’DE BAŞ ROLDELER AMA NE YAZIK Kİ SENARYOYU YİNE BAŞKALARI YAZIYOR!"

Peki, 80’den sonra İslami hareketlerin önünün açılması bir proje miydi?

80’den sonra bir “Yeşil Kuşak” projesi var. “Yeşil Kuşak” projesi sürdürülmüştür. Bu özellikle Sovyetlerin dağılışına kadar yapılmıştır. Ve Sovyetlerin dağılışından sonra yapılan açıklama neydi hatırlayalım: “Artık düşmanımız kızıldan yeşile dönmüştür” açıklamasıyla Müslümanlara başka bir rol biçilmiştir. İşte aynen de bu: Birileri Müslümanlara rol biçiyor.

Şimdi bugün diyebiliriz ki 68 Kuşağı gençlerine “kızıl rol” biçildi, 80’den sonra bir “yeşil rol” biçildi, 90’lardan sonra da “renksiz, liberal rol” biçildi. Demin söyleyecektim, unuttum. Yani gençlerin komünist olması ya da olmaması, İslamcı olup-olmaması bunların politik görüşü olup-olmadığı anlamına gelmez. "Soft ideolojiler" diye bir mantık vardır. "Hart ideolojiler" ve "soft ideolojiler" diye bir terim vardır. Ve liberalizm soft ideolojidir. Aslında bazı yerlerde sert olmuştur ama bu gün soft bir ideolojidir Türkiye’de. Bunlarda bunu seçmiştir, politiktir aslında bu seçiş tarzı da. 90’dan sonra da renksiz bir seçim gençlere bakış açısı sunmuştur. Ve bu da “modern dünya sistemi” diyebileceğimiz Wallerstein’den mülhem olarak tüketim endeksli bir vizyon sunmuştur bu sefer gençlere. Ve gençler buna acayip şekilde katkı sağlamışlardır. 0.99 dolarlık uygulamaları satın almaktan, aç kalmayı seçip ya da organlarını satıp –bunu Türkiye için konuşmuyorum daha genel- akıllı telefon almayı ayfon almayı, galaksi S3 olmayı vesaireyi düşünen yeni bir nesil türetmiştir. Yine bu yeni nesil proje olarak türetilmiştir. Tıpkı 68’deki, tıpkı 80’deki gibi ne yazık ki. Yani gençlere birileri bir rol vermiştir ve gençlerde o rolü oynamıştır. Bu rolü oynarken de zannetmişlerdir ki dünyayı değiştiriyorlar. Hayır, tam tersine egemen gücün kendisine biçtiği rolü güzel bir şekilde uygulamışlardır.

Müslümanlar nezdinde bu soruyu indirgersek, Müslümanlar bu senaryoda bugüne kadar –Müslüman gençler- figüran rolündeydi. Daha sonra figürandan yardımcı oyuncu rolüne geçtiler. Bugünlerde de başrol oyuncusu oldular. Ama değişmeyen bir şey var: Senaryoyu yazan değiller. Müslüman gençler Türkiye’de baş roldeler ama ne yazık ki senaryoyu yine başkaları yazıyor. Müslüman gençlerin en başta yapması gereken şey farkında olmak. Başka hiçbir şeye gerek yok. Bir şeyin farkında olmak zaten her şeyi çözüme kavuşturmanın ilk adımıdır. Biz farkında değiliz. Türkiye’deki Müslüman gençler hâlâ bir senaryonun içinde oluşunun farkında değiller. Bir kısmı istisnadır tabi. Herkes böyle bir kategoriye sokmak haksızlık olur. Ama çoğu net bir şekilde söylüyorum fakında değildir. Hele diğer gençlik kitleleriyle bunu değerlendirdiğimiz zaman bu senaryonun hiç farkında değillerdi. Kendilerine biçilen rolü güzelce oynuyorlar. Bunun farkına varmak için çok ciddi bir şekilde müzakereli okumalara ihtiyacımız var. Bakın okumak. Birincil faktörümüz bu olacak.

Biz Anadolu Öğrenci Birliği olarak bir çalışma başlattık, “Şehri Yeniden Düşünmek ve Küreselleşmeye Yer Bulmak, Gelecek Egemenlik Tasavvuru” diye. Bu yukarıda sözünü ettiğimiz dertten dolayı ortaya çıkmış bir çalışma. Biz gençlerimizin yeniden bir oyunun figüranları ya da başrol oyuncusu olmaması için bu okuma serüvenini başlattık. Yeni dönemde egemenlik tasavvuru nasıl olacak? Devlet anlayışı nasıl değişecek? Devlet denilen şey kalacak mı? Ulus-devlet nasıl değişecek? Kapitalizm kalacak mı? Küreselleşme denilen şey kalacak mı? Ve bunu yaparken de yeni bir disiplin, bazılarına göre multi disiplin dedikleri ya da bazılarına göre tek disiplinin bu olduğu bir bakış açısıyla bunu yapmaya çalışıyoruz. Buna biraz daha özgürlükçü bakan biraz daha dünya sisteminin varlığını düşünerek bu işi yapan başka bir güç var işin içinde. Evet, bu gücü değiştirecek tek şey de insan faktörüdür. Bunun da farkında olan bir okuyuş, okuma tarzı geliştirdik. Ve bu müzakereli okumalarda hem yeni dünyayı algılamaya çalışıyoruz hem de sosyal bilimleri yeniden düşünüyoruz. Ve şehir merkezli konuşuyoruz. Bunu konuşmak çok erken ama bir 10 yıl sonra biz şehri konuşmaya başlayacağız. Şehir merkezli devleti konuşmaya başlayacağız. Bunun için okumak şart, okuyacağız.

Not: Röportajın İkinci Bölümü İçin Tıklayınız:"Gençler artık sorguluyorlar"

On5yirmi5