Kenan Biter’in röportajı
İletişim teknolojilerinin son yıllarda kullanımının her geçen gün artması ile birlikte yeni buluşlarda bir bir ortaya çıkıyor. İnternet haberciliği ile başlayan ‘Klasik gazeteciliğin sonu mu geliyor?’, tartışmaları süre dururken, Ipad bu tartışmalara son noktayı koyacak gibi görünüyor. Gazete okuma keyfini ortadan kaldırmadan mevcut sıcaklığı elektronik ortama taşıyan Ipad, internetin kağıt karşısındaki en büyük avantajını elinden alırken, reklam konusunda da klasik gazetelerin pabucunu dama atacak gibi gözüküyor.
Zaman Gazetesi’nin ev sahipliğinde bu yıl altıncısı düzenlenen +1T Gazete Tasarım Günleri kapsamında Türkiye’ye gele ve dünya çapında 100’ün üzerinde ülkede 500’ün üzerinde gazetenin danışmanlığı yapan tasarım gurusu Mario Garcia , Ipad gazeteciliği ile ilgili merak edilenleri, gelecekte haberciliğin nasıl bir dönüşüm yaşayacağını ve tasarımın önemini Haber7’ye anlattı;
Ipad Gazeteciliğini günümüz klasik gazetecilikten ayırt eden özellikler nelerdir? Gazetecilik anlayışına ne gibi yenilikler getirecektir?
Gazetecilikte önemli olan aslında hikayenin ne olduğudur. Tablette hikaye daha uzun bir şekilde aktarılabiliyor. Haberin daha uzun bacakları olabiliyor. Şöyle ki habere video eklenebiliyor, galeri koyabiliyorsunuz, bunlarda haberi daha da derinleştiriyor ve etkili hale getiriyor aslında zenginleştiriyor da diyebiliriz. Ayrıca tablette resim kalitesi de daha yüksek olabiliyor, gazetede tasarımsal olarak yapamadığınız bir hareketi tablette çok rahat bir şekilde gerçekleştirebiliyorsunuz. Olayları daha canlı bir şekilde aktarabiliyorsunuz.
Gelecekte yazılı basın daha güzel olacak. Artık gazetelerin birinci sayfalarında cinayet, kaçakçılık, ticaret ve siyaset gibi konular yer almayacak. İleride daha çok insanların en çok bilmek istediği sağlık, aile ilişkileri, yemek, teknoloji ve aygıtlar ile ilgili daha sosyal haberler olacak.
Klasik gazetecilikten, Ipad gazeteciliğine geçişte muhakkak bir takım sorunlar yaşanacaktır. Alışkanlıkları terk etmek hem okuyucu hem de gazete çalışanları için kolay olmayacaktır.Bu noktada sizin bu entegre sürecinde ne gibi tavsiyeleriniz olabilir? Bu süreci nasıl gerçekleştirmeli gazete yöneticileri…
Her yeni teknolojik buluşun entegre sürecinde sıkıntılar yaşandığı gibi Ipad gazeteciliğine geçiş sürecinde de bir takım sıkıntılar yaşanabilir. O yüzden geri planda bunun hazırlığını iyi yapmalı gazete yöneticileri. Tasarım noktasında ise geleneksel gazetecilikte sadece tasarımlar beyin ve göz üzerine kurgulanır. Tablette ise beyin, göz ve parmaklar üzerinden tasarım yapılmalı. Gazetecilik noktasında ise, hikayeye gerçekçi olsunlar, özgün haberler yaratmaya çalışsınlar, özel habere daha çok eğilsinler… Kesinlikle gazetede olan verileri kopyalayıp tablete aktarmasınlar, bunlar tamamen bir birinden farklı şeylerdir. En önemlisi ise özellikle çalışacak editörlerin bu konuda uzman olması gerekiyor. Çünkü bu her hangi bir gazete, web sitesi veya dergi editörlüğüne benzemiyor. Tamamen bu alanda uzmanlaşmış bir editör ekibinin olması gerekiyor.
Ipad gazeteciliği belli bir ücrete tabii olacak mı? Bir de paralı olması durumunda zaten internetten haber takibi mevcutken okuyucu böyle bir sisteme neden para versin? Burada bir okuyucu kaybı söz konusu olmaz mı?
kullanBu tamamen zamana bağlı bir durum şimdi bedava olarak gözükebilir ancak 2 ay sonra para ödeyebilirsiniz. İlk başta alınan reklam gelirlerinden bedava olacak ama ondan sonrası gazete yönetimine kalmış. Mesela Time dergisi var, bu işi paket olarak sunuyor. Siz gazetenin kendisine abone olduğunuzda Ipad versiyonuna da bedava abone oluyorsunuz. Bunun farkı şu; Ipad gazeteciliği içerik ve tecrübe olarak farklı oluyor. Tamamen farklı bir uygulama, o yüzden web sitelerinde bulamadıklarınızı Ipad gazeteciliğinden bulabiliyorsunuz. O yüzden paralı olsa bile insanlar motive oluyor ve bu ücreti gözden çıkarabiliyorlar.
İnternet haberciliğini, Ipad gazeteciliğine rakip olarak görüyor musunuz?
Aslında burada 4 tane platformdan bahsedebiliriz. Bunlar arasında rekabet yoktur. Bunlar mobil basın, kağıt basın, online basın ve tablettir. Bunları hayatımızın farklı evrelerinde kullanıyoruz. Mesela gün içerisinde ofisteyken masa arkasında mobil ve online basından yararlanıyoruz. Online basından daha çok flash haberleri takip etme noktasında faydalanıyoruz. Eve geldiğimiz de ise arkaya oturma diye tabir ettiğimiz oturma şeklinde oturarak dinleniyoruz ve o zamanda elimizde tablet ve kağıt gazeteler bulunuyor. O yüzden dördünün de farklı vazifeleri olduğu için bir birleri ile rekabet halinde değiller, her biri hayatımızda yer ediniyorlar ve edinmeye de devam edecekler.
Okuyucunun gazete tercihini yaparken tasarımın önemi sizce nedir?
Bir okurun gazete tercihini yapmasında bence tasarım ikinci sırada. Ondan önce şu an önemli olan online ve mobil olanlar, çünkü onlarda flash haberler var. Bu yüzden okuyucunun ilgisini çekecek içerikler olmalı. En iyi tasarımın ise, en basit tasarım olduğu unutulmamalı. Büyük sayfalar artık yok olacak. Gazeteler, cihazlar, her şey küçülüyor artık. Tek büyüyen şey jumbo jetler, değişmeyen tek şeyin insanların hala 24 saati olduğunu gazetecilerin de bu zamanı iyi değerlendirmesi için okuyucuyu harekete geçirmesi gerekiyor.
Gazeteler gelecekte tam anlamıyla Ipad gazeteciliğine geçtiğinde, klasik gazeteyi terk ettiğinde bu işten doğrudan veya dolayı olarak geçimini sağlayan belkide binlerce insan işsiz kalacak. İşin birde böyle bir boyutu var. Bununla ilgili ne söyleyebilirsiniz?
Açık söylemek gerekirse ben çok üzülürüm ve kimsenin işini kaybetmesini istemem, aslında burada birilerinin işini kaybedeceğini de düşünmüyorum. Çünkü kağıt gazetelerin rolünün devam edeceğini düşünüyorum. Onlar silinmeyecek yok olmayacaklar fakat şöyle bir şey olabilir mesela; Pazartesi’den Cuma’ya kadar çıkartılmayıp sadece hafta sonu çıkartılabilir ve daha da küçük olabilirler. Yani burada işin doğası değişiyor. İnsanlar zannediyor ki sadece habercilik basın habercilik ve kağıt gazetecilik üzerinden yürütülüyor. Fakat öyle değil burada daha çok haberin üzerine bir yoğunlaşma var. Mesela mobil telefonumu veya başka bir aracımı alırım ve gider haber üretirim ve buda bir iştir. O yüzden burada daha çok habercilik üzerine yoğunlaşan bir sistem var!.
Tablet fiyatları Türk halkının alım gücüne indirgediğinde alım gücünü zorlayacak seviyelerde, bununla ilgili bir fiyat çalışması olacak mı?, Ya da bu alan için ucuz tabletler üretilecek mi?
Bildiğiniz üzere Apple’ın Ipad’i dünya pazarının yüzde 82’sine sahip, ondan sonra Samsung’un Galaxy’si geliyor o da pazarın yüzde 4’üne hakim. Şimdiye kadar 25 milyon Ipad satılmış durumda, Aralık ayına kadar ise 45 milyon Ipad’in satılması hedefleniyor. En ucuzu ise 16 GB, 499 dolar, 64 GB’lığı ise 899 dolar bu Amerika için para değil ama Türkiye’de ciddi paralar anlamına geldiğini biliyorum. Ama tablet bilgisayarlar pazara daha çok girdiğinde mesela 10 farklı tablet markası olduğunda bu fiyatları aşağıya çekecektir. Bunun en büyük nedeni rekabetin olmamasıdır, mesela Samsung’un Galaxy’si pazarın yüzde 4’üne sahip olması, ondan sonra Blackberry’nin Powerbook tableti geliyor onun da pazarda çok küçük bir yere sahip olması fiyatların yüksekliğinin en büyük sebebi bu yüzden rekabetin artması gerekiyor. O da çok yakın zamanda olacaktır ve fiyatlarda aşağı inecektir.
Dünya genelinde danışmanlığını yaptığınız gazeteler ile Türkiye’deki gazeteleri karşılaştırdığınızda ne gibi farklılıklar görüyorsunuz?, Sizce dünyadaki hangi gazete model gazete olarak örnek alınabilir?
Türk gazeteleri arasında mesela Milliyet’e bakıyorum, daha çok geleneksel Türk medyacılığını yansıtıyor, daha çok büyük başlıklar ve büyük fotoğraflar kullanılıyor, ancak Star Gazetesi ve Zaman Gazetesi’ne baktığımızda bunlar daha çok organize olmuş gibi görünüyorlar. Büyük ve çılgın diye tabir edeceğimiz bu tasarımları yavaş yavaş terk ediyorlar. Türk gazeteleri de tablete geçmek zorundalar. Zaten Türk gazeteciliği yavaş yavaş eski tasarım anlayışlarını terk ederek daha organize tasarımlara geçiyor. Model olarak ise İngiltere’de The Guardian ile Telegraf, Amerika’da Newyork Times, İspanya’da El pais gazetesini örnek olarak gösterebilirim. Aslında Türk medyası geride değil, Star ve Zaman gibi gazetelerin organize olduğunu gördüğümde çok mutlu oluyorum. Ancak geleceğini düşünen her gazetenin Aralık ayına kadar tablet versiyonu muhakkak olmalı.
Türkiye’nin tasarım anlamında en ideal gazetesi hangisi?
Tabiî ki en ideal gazete Zaman gazetesi. Çünkü buradaki en önemli detay takibinin çok iyi götürülmüş olması. Size üç şey sayabilirim, içinde olan malzemeyi çok güzel ve rahat bir şekilde bulabiliyorsunuz. Biz buna navigasyon diyoruz. İkincisi fotoğraf seçimi, gözünüze hitap ediyor ve buda haberi bulmanızda yardımcı oluyor. Üçüncüsü ise çok cazip ve çok çekici buda gazeteyi modern ve çağdaş yapıyor.Bundan sonra ise Star Gazetesi’ni gösterebilirim o da çok organize bir gazete.
Türk gazetelerinin yöneticilerine ne gibi tavsiyelerde bulunuyorsunuz?, Gazetelerinde ne gibi yenilikler yapmaları gerekiyor?
Türk gazetelerinin yöneticileri öncelikle şunu bilmeleri gerekiyor, bu alan yeni bir iş, yeni bir business… Bundan dolayı da şunu akıllarından çıkarsınlar, bu çok çeşitli platform da bir iş. Böyle gazete binası akıllarında olmasın, sadece haber üretimi haber operasyonu şeklinde düşünsünler ve . şunu da unutmasınlar ki 5 yıl içerisinde gelirlerinin yüzde 25’i tabletten olacak.
Yenilikler noktasında ise;
Bir gazete bilinmesi okunması ve yapılması gerekenler konusunda bilgi vermeli. Gazeteler kendi kimliklerini kaybetmeden değişiklik yapmalı. Türk gazeteleri de kendi kimliğini kaybetmeden dünyaya bakmalı. Modern bir yayın kuruluşu, her gruptan insana hitap etmek için okuyucunun beklentilerini göz önünde bulundurmalı. Kullanıcının hayat tarzına göre gün içerisinde bile makul değişiklikler yapmalı.
Haber7.com