Kararın mürekkebi kurumadan işveren örgütleri, "Yükümüz ağır, bu para bize verilmeli" dedi, çalışanlar şoke oldu.
AK Parti, CHP, MHP ve BDP dar gelirlinin mağduriyetini gidermek için Anayasa’nın sosyal güvenlik ve adil ücret maddesine "asgari ücretten vergi alınamaz" şartını getirdi.
Böylece asgari ücretten kesilen 200 TL’lik verginin kaldırılması konusunda ilk somut adım atılmış oldu. Karar önceki gün geç saatlerde gerçekleşen uzlaşmanın ardından açıklandı. Ancak 5 milyon asgari ücretli, ayrıntıları öğrenip sevinemeden iş dünyasıdan gelen açıklamalarla şoke oldu.
İşveren temsilcileri hep bir ağızdan "işadamının yükü ağır, bu para bize verilmeli" dedi. 2008’den bu yana asgari ücretli için vergi ödemeyen işadamlarının bu dilekleri kabul edilirse, devletin asgari ücretliden elde ettiği 6.6 milyarlık vergi patronların cebine girecek.
Konuya ilişkin en keskin açıklamalardan biri Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’ndan geldi. Kurumun genel sekreteri Bülent Pirler, bu verginin işverene kalması gerektiğini ifade etti. "Kararı memnuniyetle karşılıyoruz" diyen Pirler şunları ifade etti:
"Bu hep temenni ettiğimiz ve çok önemsediğimiz bir gelişme. Devamında ne olacak, bu miktar kime kalacak, oturup bakmak lazım. Bu konuda üçlü bir uzlaşı komisyonu kurulabilir. Ancak bizim buradaki öngörümüz bu miktarın işverene kalması şeklindedir."
Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı teşvik paketinde otomotiv stratejik sektör ilan edilmesine rağmen "Yararlanamıyoruz" diyerek yatırıma yanaşmayan yerlilere yabancılardan tokat gibi cevap geldi. Japonya’nın en önemli otomotiv lastikleri üreticilerinden Sumitomo teşviklerden yararlanmak için 5. bölgede yer alan Çankırı’ya yatırım yapma kararı verdi.
Sumitomo Rubber Industries, Türkiye’de 516 milyon dolarlık yatırım için düğmeye bastı. Japon şirketin CEO’su Ikuji Ikeda ile tesisin yüzde 20 ortağı olacak Abdülkadir Özcan A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Özcan arasında anlaşma imzalandı.
2 BİN KİŞİYE İSTİHDAM
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan ve Yatırım Ajansı Başkanı İlker Aycı’nın da katıldığı imza töreninde konuşan Mustafa Özcan, fabrikada 2 bin kişinin istihdam edileceğini söyledi. Japon şirketin CEO’su Ikuji Ikeda, tesisin 2015’te üretime başlamayı planladıklarını belirterek, "2 yıl içinde günlük 30 bin, 2017’ye kadar da 10 milyon adet lastik üretimi hedefliyoruz" dedi.
Hükümetin stratejik sektör ilan ettiği otomotivciler "katma değer ve ithalat" şartını yerine getiremeyeceklerini belirtip teşvikleri yeterli bulmadıklarını söylerken, Japon şirket 5. bölgeye yatırım yaparak birçok kalemde destek alacak. Sumitomo, 7 yıl sigorta primi desteği, kredi aldığında faizlerde indirim, yüzde 40 oranında yatırıma katkı ve vergide yüzde 80 indirimden faydalanacak.
FORD VE TOFAŞ AĞLAMASIN
Otomotivcilerin teşvik paketiyle ilgili eleştirilerine yanıt veren Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Ford ve Tofaş yöneticilerine gönderme yaparak, "İki firma karşılıklı koro halinde düet yapıyor. Bu düeti yaparken de hâlå eski sistemin devam etmesini istiyorlar. Biz buna izin vermeyiz.
Hiçbir düetçi şimdiki teşvik sisteminin öncekiyle aynı yoğunlukta olduğunu söyleyemez. 6 dilde broşür bastık, düetçi arkadaşlara gönderdik. Anlamıyorlarsa anlasınlar. Keşke bu yanlışı yapmasalardı. Ağlayalım da nereye kadar? Hem düet yapacaksın hem de ağlayacaksın" diye konuştu.
OTOMOTİVCİLER NE DEMİŞTİ?
Japon geliyor bizimkiler yokuşa sürüyor
Otomotivciler bir süredir teşvik paketine "Stratejik sektörüz ama destekten faydalanamıyoruz" diyerek itiraz ediyor. Yeni teşvik paketinde stratejik yatırımlar bölge farkı gözetilmeden, gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, vergi indirimi, yatırım yeri tahsisi, faiz desteği, KDV iadesi, stopaj ve sigorta prim desteğinden en üst seviyede yararlanabiliyor. Ancak yatırım için ithalatın üretimden fazla ve sağlanacak katma değerin asgari yüzde 40 olması şartı var. Otomotivciler bu kapsama giremediğini belirtip pakete itiraz ediyor.
Ford Otosan Genel Müdürü Haydar Yenigün
Büyük destek alamıyoruz
Stratejik yatırımlar kapsamına giremedikleri için büyük destek alamadıklarını belirten Yenigün, "Biz bu kapsamda ancak büyük ölçekli yatırımlar teşvikine başvurduk. Ama bu teşvik farklı bir şey getirmiyor. Ayrıca yatırımla sağlanacak katma değerin asgari yüzde 40 olması şartını da yerine getirmek mümkün değil. Bu oran dünyada yok" dedi.
TOFAŞ CEO’su Kamil Başaran
TOFAŞ CEO’su Kamil Başaran da stratejik teşvikte yüzde 40’lık katma değer şartını eleştirerek "Biz iPad mi üretiyoruz?" yorumu yapmıştı.
Oyak Renault Gn. Mdr. Tarık Tunalıoğlu
Oyak Renault Genel Müdürü Tarık Tunalıoğlu da nisan ayında teşvik paketinde nakit desteği göremediklerini belirterek eleştirilerde bulunmuştu.
‘Gözleri doymuyor’
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu işverenden gelen açıklamalara sert tepki gösterdi. "Gözleri bir türlü doymuyor" diyen Serdaroğlu, "Zaten net ücret yaşam hakkını karşılamıyor. Böyle bir mantık olmaz, brüt zaten işçinin hakkıdır. İşçi kendinden kesilen parayı devlete vergi veriyor. Biz bununla ilgili çok ciddi mücadele ettik. İşverenden gelen bu açıklamaları tam bir fırsatçılık olarak görüyor ve kınıyoruz " dedi.
Uygulama bir ilk
Türk-İş Genel Sekreteri Pevrul Kavlak asgari ücretten vergi alınmamasında varılan uzlaşmaya ilişkin, "Hükümet söylediklerini yerine getirirse Türkiye’de bir ilke daha imza atacak. Bunun yasalaşması en büyük arzumuz" dedi.
Karar işçi için alındı
Ankara Giyim Sanayicileri Derneği (AGSD) Başkanı Canip Karakuş, asgari ücretten vergi alınmamasını mali devrim olarak nitelendirdi. Karakuş, "Verginin kaldırılması çalışana azami destektir" dedi.
Çalışana değil fona gitsin
Türkiye Genç İşadamları Derneği Başkanı Ali Yücelen paranın ne işçiye ne de işverene bırakılmaması gerektiğini ifade etti. Kesilen vergi tutarının ileride istihdama ve işçilere yönelik kullanılacak bir fona aktarılmasını öneren Yücelen, "Biz burada daha orta bir yol öneriyoruz. Kesilen tutar işçiye kalırsa, uzun vadede herkes çalışanını asgari ücretten gösterip, vergi kaybı olabilir. Zaten bir bütçe açığından bahsediliyor. Bunun yerine bir fona aktarılmalı" şeklinde konuştu.
200 TL’yi buluyor
Mevcut uygulamada brüt asgari ücret 940.50 lira, neti 739.79 lira. Bugün itibarıyla asgari ücrette 200.71 liralık kesinti yapılıyor. Kaldırılacak vergi tutarı 125 liraya denk geliyor. Ancak, asgari geçim indirimi, işçi hissesi gibi kalemlerle bu tutar 200 lirayı buluyor.
Vergi yükü düştü
İşverenin vergi yüküne ilişkin son dönemde birçok çalışma hayata geçirildi. Yeni teşvik paketi ile stratejik yatırımlar ve 6. Bölge’de işverenin yüklerini devlet üstlendi. 2008’de uygulamaya giren sigorta primlerinde 5 puanlık işveren indiriminin maliyeti 3.5 milyar lira oldu.
Sabah