Türkiye Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Özden Güngör, kendilerine hal yasası ile ilgili olarak görüş sorulmadığını ancak medyadan takip ettiklerini belirtti. Güngör, kooperatifleşmenin Türkiye’de mutlaka elden geçmesi gerektiğini ifade ederek, yapılacak yeni düzeninin zamana yayılarak yapılmasının daha verimli sonuç vereceğini ancak gıda enflasyonunda en önemli meselenin üreticinin girdi fiyatlarının düşürmek olduğunu söyledi. CHP Edirne Milletvekili Okan Gaytancıoğlu ise AKP’nin bir şeyler yapmak istediğini ancak hep eksik kaldığını dile getirerek, kooperatifleşme yerine şirketleşmenin tercih edilmesi durumunda yasanın ölü doğacağını bildirdi.
Tarımda ne yapılmak istendiğini tam olarak anlayamadıklarını aktaran Türk Mimar Mühendisler Odası Ziraat Mühendisleri Başkanı Özden Güngör, AKP’nin tarım politikalarının bulmaca gibi olduğunu kaydetti. Güngör şöyle devam etti:
“Sürekli bunun arkasında ne var diye soruyor insan. Tarım konusunda sermaye desteklenirken, küçük üreticiler desteklenmiyor. Bu henüz taslak. Bu taslak değişebilir. Üretici örgütler kurulacak. Biz buradan kooperatiflerin kurulacağını ve böylelikle direkt satış yapılacağını anlıyoruz. Ancak Türkiye’deki kooperatif sisteminde yeniliklere ihtiyaç var. Bir çoğu da kapatıldı. Bir kısmı da başarılı. Bir kere kooperatif sistemi düzenlenmeli. Komisyoncuları bir anda silip atamıyorsunuz. Sistemi oturtmak için geniş vadeli bir program lazım. Bizim anlayabildiğimiz bu hal yasası biraz seçim yatırımı. Bu teklif daha çok değişir. Kooperatifler aracılığıyla olursa fiyatlar belli bir noktaya düşebilir ama girdi maliyetleri çok yüksek. Mazot, gübre, tohum, ilaç fiyatları çok yüksek. Üretici bunları kullanıyor. Bunlar değişmiyor.”
GİRDİ MALİYETLERİ DÜŞMEDEN OLMAZ
Girdi maliyetlerinin mutlaka düşmesi gerektiğini vurgulayan Güngör, “Destek veriliyor üreticiye ama bazı destekleri de kestiler. Girdi maliyetleri düşmediği sürece araya kooperatifi de koysanız üreticinin eline biraz daha fazla para geçer ama fiyatlar yine yüksek olur. Bu sene gübresiz, ilaçsız buğday üretildi. Soğan patates çürüdü çünkü ilaçlanamadı. İlaç pahalı çiftçi atamıyor. Herkes zarar etti. Taslak metinde de netlik yok. Ziraat Mühendisleri Odası olarak biz taslak metini görmedik, basın-yayın organlarından haberdar oluyoruz” diye konuştu.
ŞİRKETLEŞME OLURSA BAŞTAN ÖLÜ DOĞAR
CHP Edirne Milletvekili Okan Gaytancıoğlu da, AKP’nin model üzerinden yanlış başladığını ve sonuçta teklifin ölü doğma ihtimalinin yüksek olduğuna işaret etti. Gaytancıoğlu şunları anlattı:
“AKP konuyu neden şirket boyutuna götürüyor? Bunun nedeni şirketlerden daha kolay vergi alıyor. Şirketleri takip ediyor, onlara baskı yapabiliyor. Şirketlerin en büyük hissesi bir kişinin eline geçebilir. Ancak kooperatiflerde her ortağın bir oy hakkı var. Orada yönetimi ele geçirmek kolay değil. Ancak şirkete baskı yaparak, kayyım atayarak, sermayedarı korkutarak istediğini yapabilir bir anlamda. Kooperatiflerde bu yoktur. Amaç kar değildir. Şirket sahibi kendi çıkarları doğrultusunda bir antlaşma yapar. Örneğin bir ürünü Mersin’in Anamur ilçesinin bir bahçesinden alacaksınız der, ortakları vardır, çıkarları böyledir. AKP bir şeyler yapıyor ama hep eksik bırakıyor.”
İktidar yetkililerinin kooperatif ve birliklerin Türkiye’de çok sayıda olduğunu söylediğini ama bunlar iyi çalışırsa sonuç alınacağını aktardı. Gaytancıoğlu sözlerini şöyle tamamladı:
“Patates ve soğanda mesela. Bir kooperatifte olsaydı büyük deposu olur, her ortağın soğanı patatesi olsa, ürün az olduğu zaman bu depodan ürünü çıkarsa, ürün fazla olduğunda ise depolamaya devam etse bu sorunlar olmaz. Bakan hanımın kendisi söyledi, Avrupa ülkelerinde kooperatifleşme oranı çok yüksek, Türkiye’de binde 6. Sonuçta almamız gereken model kooperatifleşmedir, şirketleşme değil. Hal yasasını çıkartacaklarsa kooperatiflere ve kooperatif birliklerine o halde yer ayrılmalı. Ürünlerini oraya teslim ederler. Şirketleşme modeli ölü doğar. Kooperatiflerde amaç kar değildir, aynı zamanda piyasayı da dengeler.”
Kaynak: Yeniçağ