Yükseköğretim kurumlarında, kalite değerlendirme ve güvencesi çalışmaları ile akreditasyon çalışmalarının düzenlenmesi ve yürütülmesi için Yükseköğretim Kalite Kurulu’nun kurulmasını öngören Yükseköğretim Kalite Güvencesi Yönetmeliği, Resmi Gazete’de yayımlandı.
Yönetmelikle yükseköğretim kurumlarının eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idari hizmetlerinin iç ve dış kalite güvencesi, akreditasyon süreçleri ve bağımsız dış değerlendirme kurumlarının yetkilendirilmesi süreçlerini ve bu kapsamda tanımlanan görev, yetki ve sorumluluklara ilişkin esaslar düzenleniyor.
Yeni düzenlemeyle, kurulacak Yükseköğretim Kalite Kurulu, yükseköğretim kurumlarında kalite değerlendirme ve güvencesi çalışmaları ile akreditasyon çalışmalarının düzenlenmesi ve yürütülmesinden sorumlu olacak.
Yükseköğretim kurumlarının bünyelerinde oluşturulmuş kalite değerlendirme ve güvencesi ile akreditasyon çalışmalarının düzenlenmesi ve yürütülmesinden Yükseköğretim Kalite Komisyonu sorumlu olacak.
Yükseköğretim Kalite Kurulu, yükseköğretim kurumlarını temsilen Genel Kurul tarafından seçilen 5, Üniversitelerarası Kurul tarafından seçilen 4, Bilim Sanayi ve Teknoloji, Kalkınma, Maliye, Milli Eğitim ve Sağlık Bakanlıkları ile Türkiye Bilimler Akademisi, TÜBİTAK, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı, Mesleki Yeterlilik Kurumu, Türk Akreditasyon Kurumu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ni temsilen 1’er ve bir de öğrenci temsilcisi olmak üzere en fazla 21 üyeden oluşacak.
Yükseköğretim kurumlarını temsilen Genel Kurul ve Üniversitelerarası Kurul tarafından seçilen üyeler; her biri farklı yükseköğretim kurumlarında görev yapmakta olan, yükseköğretimin yapısı, işleyişi ve yönetimi ile kalite değerlendirme ve geliştirme uygulamaları konusunda deneyimli, yükseköğretim kurumlarında en az 10 yıl görev yapmış, sosyal, fen, mühendislik, sağlık ve güzel sanatlar olmak üzere farklı alanlardaki öğretim üyeleri arasından seçilecek.
Yükseköğretim Kalite Kurulu, YÖK tarafından seçilen üyeleri arasından salt çoğunlukla bir başkan, başkan da Üniversitelerarası Kurul tarafından seçilen üyelerden birisini başkan yardımcısı olarak seçecek. Yükseköğretim Kalite Kurulu üyelerinden öğrenci konseyi temsilcisinin görev süresi 1 yıl, diğer üyelerin süresi 4 yıl olacak. İki dönemden fazla üyelik yapılamayacak. Kurul, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanacak ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar alacak. Oyların eşit olması halinde başkanın oyu yönünde karar verilmiş sayılacak.
Üyeler, görevli oldukları kurumlarla ilgili toplantılara katılamayacak
Yeni düzenlemeye göre, YÖK ve Üniversitelerarası Kurul tarafından seçilen üyeler, temsil ettikleri veya görevli veya ilişkili oldukları kurumlar ile ilgili konuların görüşüldüğü toplantılara katılamayacaklar.
Yükseköğretim Kalite Kurulu’nun bazı görevleri şöyle olacak:
“Yükseköğretimde kalite güvencesi ve akreditasyon ulusal politika ve stratejisini tanımlamak ve Genel Kurulun onayına sunmak. Yükseköğretim kurumlarında iç kalite güvence sistemlerinin kurulmasını desteklemek ve bu konuda yükseköğretim kurumlarına rehberlik etmek. Kalite kültürünün geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için eğitim, toplantı, çalıştay ve benzeri faaliyetlerde bulunmak. Ulusal ve uluslararası düzeyde yükseköğretim kalite güvence sistemleri ile ilgili çalışmaları izlemek, ulusal ve uluslararası düzeyde ortak çalışmalar gerçekleştirmek. Dış değerlendirmede ve akreditasyonda uygulanacak ilkeleri, kalite göstergelerini ve kuralları belirleyerek Genel Kurulun onayına sunmak. Genel Kurul tarafından onaylanan dış kalite değerlendirmeleri ve akreditasyonda uygulanacak prosedürlerle ilgili yükseköğretim kurumlarını bilgilendirmek ve yayınlar yapmak. Yükseköğretim kurumlarının hazırlamış oldukları öz değerlendirme ve dış değerlendirilme süreci sonrası, dış değerlendirme raporlarını değerlendirerek kalite iyileştirmelerine yönelik tavsiyeleri içerecek şekilde nihai raporu düzenleyip Genel Kurula sunmak.
Yükseköğretim kurumlarına yönelik olarak yıl boyunca gerçekleştirilen dış kalite değerlendirmeleri, karşılaşılan problemler ve kalite iyileştirmesi süreci ile ilgili önerileri her yılın sonunda Genel Kurula sunmak.”
Yükseköğretim Kalite Kurulunun hizmetlerinde ihtiyaç duyulan ofis, uzman ve idari personel Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı, idari ve cari giderleri ise Yükseköğretim Kurulu bütçesinden karşılanacak.
Yükseköğretim kurumları, Kalite Komisyonu oluşturacak
Yükseköğretim kurumları, iç ve dış değerlendirme ve kalite geliştirme çalışmaları için bir Kalite Komisyonu oluşturacak. Yükseköğretim Kurumu Kalite Komisyonu, kurumun stratejik planı ve hedefleri doğrultusunda, eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idari hizmetlerinin değerlendirilmesi ve kalitesinin geliştirilmesi ile ilgili kurumun iç ve dış kalite güvence sistemini kurmak, kurumsal göstergeleri tespit etmek ve bu kapsamda yapılacak çalışmaları Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından belirlenen usul ve esaslar doğrultusunda yürütmek ve bu çalışmaları, Senato onayına sunmakla görevli olacak.
Komisyon ayrıca, iç değerlendirme çalışmalarını yürütecek ve kurumsal değerlendirme ve kalite geliştirme çalışmalarının sonuçlarını içeren yıllık değerlendirme raporunu hazırlayacak ve senatoya, senato bulunmayan kurumlarda yönetim kuruluna sunacak, onaylanan rapor kurumun internet ortamında ana sayfasında ulaşılacak şekilde kamuoyu ile paylaşacak.
Yükseköğretim kurumlarında kalite güvence sistemleri kurulacak
Yükseköğretim kurumları, kendi kurumlarında uygulanacak iç ve dış kalite güvence sisteminin kurulması ve işletilmesi ile iç ve dış değerlendirme sürecinin bu konuda hazırlanacak uygulama esasları kapsamında yürütülmesini sağlamakla yükümlü olacak.
Yükseköğretim kurumları, eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerini ve bunları destekleyen idari hizmetlerin tümünü içine alacak şekilde stratejik plan ve yıllık olarak, performans programı ve faaliyet raporu ile bütünleşik yapıda bir iç değerlendirme raporu hazırlayacaklar ve bu raporları bilgi amaçlı olarak Yükseköğretim Kalite Kuruluna gönderecekler.
5 yılda bir dış değerlendirme süreci
Yükseköğretim kurumları, en az beş yılda bir, Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından yürütülecek periyodik bir kurumsal dış değerlendirme süreci kapsamında değerlendirilmekle yükümlüdürler. Yükseköğretim kurumlarının dış değerlendirme takvimi, Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından hazırlanacak ve ilan edilecek.
Yükseköğretim kurumlarının dış değerlendirilmesi, Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından tanınan veya görevlendirilen dış değerlendiriciler veya Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından Kalite Değerlendirme Tescil Belgesi yetkisi almış bağımsız kurumlarca gerçekleştirilecek.
Birim ve program düzeyinde akreditasyona yönelik dış değerlendirme hizmeti Kalite Değerlendirme Tescil Belgesine sahip ulusal veya uluslararası bağımsız bir kurumca gerçekleştirilecek ve birim, program ile sınırlı olacak.
Yükseköğretim kurumlarında yapılan iç ve dış değerlendirmelerin sonuçları kamuoyuna açık olacak. Yükseköğretim kurumlarının yıllık iç ve dış değerlendirme raporları, ilgili kurumların internet sayfalarında yayımlanacak.
Yönetmelik kapsamında, yükseköğretim kurumları tarafından gerçekleştirilecek çalışmalara ilişkin her türlü harcama, yükseköğretim kurumlarının bütçelerine ilgili konuda tahsis edilecek ödenekle karşılanacak.
Dış değerlendirme kuruluşları
Yükseköğretim Kalite Kurulunun dışında, kurum, birim veya program bazında, Kalite Değerlendirme Tescil Belgesine sahip bağımsız kalite güvencesi kurum ve kuruluşları da değerlendirme faaliyetleri gösterebilecek.
Yükseköğretim Kalite Kurulu dışındaki bağımsız kalite güvencesi kurum ve kuruluşlarının raporlarının değerlendirilmesi, Kalite Değerlendirme Tescil Belgesine başvuru, periyodik değerlendirilme süreçleri ve faaliyetlerine dair usul ve esaslar Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından belirlenecek.
Yeni düzenlemeyle, 20 Eylül 2005 tarihli Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı. Yönetmeliğe eklenen geçici maddeyle, Yükseköğretim Kalite Kurulu, yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde ilgili maddede belirtilen, yükseköğretim kurumlarında akademik değerlendirme ve kalite geliştirme çalışmalarına yönelik olarak stratejileri, süreçleri, usul ve esasları belirleyecek, bunların onaylanması ve yükseköğretim kurumlarına bildirilmesi için Yükseköğretim Kuruluna sunacak.