Türkiye gibi ABD’de de 3 ay süren yaz tatilleri, çocukları aptallaştırdığı gerekçesiyle ciddi bir tartışma konusu haline gelmiş durumda. Uzun tatile karşı olanlar “Antrenman yapmayan sporcu veya müzisyenden nasıl iyi bir performans beklenemezse aynı şey öğrenciler için de geçerli” görüşünü savunurken, sosyal zekânın geliştirilmesi için yaz tatillerinin bir fırsat olduğunu söyleyen uzmanlar da var.
Ancak bu sosyalleşme için çoğu zaman ciddi bir bütçe gerekiyor. Yaz okullarının belli bir sosyoekonomik zümreye hitap ettiği düşünülürse çoğunluk yaz tatilini “sokakta oynayarak” geçiriyor. Böyle olunca dar ve orta gelirli aileler ile gelir seviyesi yüksek ailelerin çocukları arasında eğitim açısından da sınıfsal fark giderek büyüyor.
Kar tatili, bayram tatili, hafta sonuyla birleşen köprü tatil, yaz tatili derken neredeyse okul gününden çok tatil günüyle dolan yıllık eğitim takvimimize bakınca bizim de aynı soruyu sormamız gerekiyor: 3 aylık yaz tatili çocuklara gerçekten zarar mı veriyor yoksa ihtiyaç mı?
İşte farklı görüşler…
‘3 ay tatil ideal ama üçe bölünüp birer ay yapılsa çok daha iyi olur’
“Uzun tatil çocuğu aptallaştırmaz, bildiklerini unutturmaz. Yılın 3 ayını dinlenerek geçirmeye ihtiyaçları var ama 3’e bölünse performansları artar”
TED Yönetim Kurulu Başkanı SELÇUK PEHLİVANOĞLU:
Çocuklar 3 ay tatil yapıyor onun için tembelleşiyor tezine katılmıyorum. Örnek vermek gerekirse, biz kendi okullarımızda 3 tane genel sınav yapıyoruz. Birini okul başladığı zaman, birini birinci dönem, diğerini de ikinci dönem sonuna doğru yapıyoruz.
Bütün okullarda 2. dönemin sonuna doğru başarı düşüyor, çocuk yoruluyor. Uzun tatilden dolayı çocuk tembelliğe alışıyor gibi bir şeyi kabul etmiyorum. Ama bu tatil üçe bölünürse çok daha iyi olur. Yani çocuklar 3 ay tatil yapıp sonra 15 gün tatil yapacağına bir 15 gün daha arada tatil konması, çocukların kendilerini toparlamaları, rahatlamaları açısından -dönemkaydırarak 2 ara tatil- çokmantıklı. Baktığınız zaman sınav yükleri belli periyotlarda çok hızlı oluyor, bu da çocuklara aşırı bir yüklenme getiriyor. Daha sonra tatile girdikleri zaman aşırı bir boşluğa giriyorlar. Bu anlamda zarar değil ihtiyaç var ve doğru planlamak gerekiyor. Çocukları yaş gruplarına da bölmekmecburiyetindeyiz. Gençlerin geliştirmesi gereken şey sosyal zekâlarıdır. Çocukların sürekli test çözücü veya ders çalışıcı değil, sosyal zekâlarını geliştirici aktivitelerin artırılması lazım. Bunun için yaz tatilleri biçilmiş kaftan.
Asıl kazanımlar okul öncesindedir. İmkânı olmayan insanlar, zaten çocuklarını bir yere yollayamıyorlar, okul öncesi eğitimaldırmaları damümkün değil. Biz, gelin üniversitedeki stajyer öğretmenlerle imkânı olmayan çocuklarımız için yaz okulları açalımdedik. Bu kadar okulun 3 ay boyunca boş durması büyük kayıp. Bunu sadece ekonomiksel olarak değil kazanım kaybı olarak da görüyorum.
Eski Milli Eğitim Bakanı, TBMM Milli Eğitim, Kültür Gençlik ve Spor Komisyonu Başkanı MEHMET SAĞLAM:
‘Her öğrencinin tatil ihtiyacı farklı kısaltmak riskli’
BU öğrenciden öğrenciye değişen bir durum, genellemek çok zor. Her öğrencinin tatil ihtiyacı kendi aile çevresine, psikolojik yapısına bağlı olarak değişebilir. Eğitimin tek sorunu da bu değil. Benim hayran olduğum bir şey var. 1 Eylül’de İskandinav ülkelerinde ilkokuldan üniversiteye kadar bütün okullar açılıyor ve o gün milli bayram gibi tatil. ‘Zil çalma tatili’ diyorlar.
Sebebi de şu: Aileler o gün çalışmıyor, çocuklarıyla beraber okula geliyorlar. Mesela bizde alışmak için anneler gider ya orada tamamen anneleriyle gelmelerini istiyorlar.
Tabii Amerika büyük imkânı olan bir memleket. Ailelerin imkânları başka. Üniversitedeki çocuklar bile yaz kamplarına gidip voleybol, yüzme öğreniyor. 40 günlük kamplar var. Bunlar imkân meselesi. Her yerde yaz tatili var. Öğrenci, tatil zamanını ders dışı bazı şeyleri öğrenmeye ayırabilir, sosyal faaliyetler gibi. Yoksa bu ihtiyaç herkes için var herkesin de kabul ettiği bir şey. Tatili kısaltmak riskli bir olay.
‘Yaz tatilleri uzun, eğitime sekte vuruyor’
Aile Terapisti, İstanbul Erkek Liseliler Eğt. Vakfı Özel 125. Yıl Okul Müd. ŞEBNEM KANMAZ:
Yaz tatilleri kesinlikle çok uzun. Çocukların her birinin özel yerlere gitme lüksü olmadığı için, çoğunluğu bu süreyi eğitimden uzak geçiriyor. Özellikle alt sosyoekonomik sınıftaki çocukların hepsi yaz tatillerini sokaklarda geçiriyor. Milli Eğitim Bakanlığı ve belediyenin ortak projeleriyle bu dönemlerde çocuklar için izcilik kampları, yaz okulları oluyor ama bunların yaygınlaştırılması, okulların bu programlara dahil edilmesi gerekiyor. Özel okullarda okuyan, yüksek ekonomik sınıfa mensup ailelerin çocukları yaz tatili süresince bir şekilde eğitim sürecini devam ettiriyor ama diğer çocuklar eğitimden uzak kalıyor. Yıl boyu aldıkları akademik bilgiler yazın tam anlamıyla erozyona uğruyor.