YÖK‘ten yapılan yazılı açıklamada, Türkiye’deki yüksek öğretim kurumlarında kendi imkanlarıyla eğitim almak isteyen öğrenciler için Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi (ÖSYS) Yabancı Uyruklu Öğrenci Kabulü (YÖS) ve Yurt Dışında Çalışanların Çocukları İçin Yüksek Öğretime Giriş Sınavı (YÇS) giriş sınavının uygulandığı anımsatıldı.
YÇS‘ye "anne veya babası, işi veya görevi nedeniyle yurt dışında bulunduğu sırada ortaöğrenimlerini bu ülkelerin lise veya dengi meslek okullarında başvuru yaptığı belirtilerek, bu sınavın kontenjanının da YÖS gibi ÖSS‘den ayrı belirlendiği kaydedildi.
Açıklamada, 2010 yılından itibaren uygulanmak üzere ÖSYS‘de 2 aşamalı bir sınav sisteminin uygulanmasına karar verildiği hatırlatılarak bu sistemin birinci aşaması olan "Yüksek Öğretime Geçiş Sınavı"nın öğrencilerin ortak alan derslerinden oluşan bir sınav olduğu ifade edilerek, ikinci aşaması olan "Lisans Yerleştirme Sınavları"nın da adayların ders düzeyindeki bilgi ve yeteneklerini ölçen sınav olduğu anımsatıldı.
Türkiye’deki yüksek öğretim programlarına yerleştirme sisteminde yapılan çalışmalara paralel olarak Türkiye’nin uluslararası rekabete açılabilmesi için yabancı uyruklu öğrenci kabulünün incelendiği belirtilerek, 6 Ocak 2010 tarihli Değerlendirme Kurulu Toplantısı’nda "2010-2011 öğretim yılından itibaren uygulanmak üzere Türkiye’de yüksek öğretim programlarına yerleştirme için yapılan YÖS’ün kaldırılarak, yabancı uyruklu öğrenci kabulünde uygulanacak esasların ve kabul şartlarının üniversiteler tarafından belirlenerek, YÖK‘e bildirilmesi ve YÖK’te onaylanmış koşullarla yabancı uyruklu öğrencilerin kabulünün yapılmasına" karar verildiği kaydedildi.
Açıklamada, şunlar hatırlatıldı:
"Yabancı uyruklu öğrenci kabulüne ilişkin yapılan çalışmalar sırasında; Türkiye’deki ortaöğretim sisteminde işlenen konular ve ders içerikleriyle yurt dışındaki eğitim sisteminde işlenen dersler ve içeriklerinin örtüşmediği, ortaöğretimini Türkiye’de tamamlamayan öğrencilerin almadıkları bir eğitim sistemine ilişkin sorulardan oluşan sınavlarda mağduriyetinin engellenmesi, sınırlı sayıdaki programa yerleşme imkanı sağlayan YÇS kaldırılarak bu öğrenci grubunun da faydalanabileceği bir sistem oluşturulmasının yararlı olacağı hususları dikkate alınarak, ‘Yabancı Uyruklu Öğrenci Kabulü’ uygulamasının bırakılarak, ‘Yurt Dışından Öğrenci Kabulü’ uygulamasının başlatılmasına ve bu sisteme orta öğretiminin tamamını Türkiye ve KKTC hariç yurt dışında tamamlayan TC uyruklu adayların da başvuru yapabilmesine karar verilmiştir."
Yüksek öğretim kurumlarında yurt dışından öğrenci kabulü kontenjanlarının daha önceki yıllarda olduğu gibi ÖSS kontenjanlarına ek olarak belirlendiği ifade edilen açıklamada, bu kontenjanların yabancı uyruklu öğrenci sınavı ve kabulünde kullanılan kontenjanlar olduğu belirtildi.
Alınan kararla söz konusu bu sınırlı ve ek kontenjanlara yabancı uyruklu adaylarla beraber orta öğretiminin tamamını yurt dışında tamamlayan TC uyruklu adaylara da başvuru hakkının verildiği hatırlatılan açıklamada, "Alınan kararda TC uyruklu olup, yurt dışında eğitim gören tüm adayların sınavsız üniversitelere kabul edileceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır" denildi.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Bu adaylar yurt dışından yüksek öğrenim görmeye gelecek diğer adaylar gibi üniversitelerin YÖK tarafından kabul gören sınırlı sayıdaki belirlenen kontenjanlarına başvuru yapacak ve başvuruları yine üniversitelerin belirlediği başvuru şartları dikkate alınarak üniversiteler tarafından değerlendirilecektir. Başvuru şartlarını sağlamayan adaylar ile başvuru şartını sağlasa bile başvuran adaylar içinde kontenjan dahilinde sıralamaya giremeyen adayların başvurduğu üniversiteye kaydının yapılması mümkün değildir.
Kurulumuz alınan bu kararın doğru olduğunu ve uygulanması gerektiğini düşünmekle birlikte kamuoyunda konunun yanlış anlaşılmalara neden olduğu ve yapılan bazı açıklamaların Türkiye’de orta öğretimini tamamlayan adaylar üzerinde olumsuz etki yaratarak motivasyonlarını bozabileceği hususlarını dikkate alarak, orta öğretiminin tamamını yurt dışında tamamlayan adaylar için konunun daha sonraki yıllarda, getirilen değişikliğin sonuçları itibariyle görülerek doğru anlaşılmasından sonra yeniden değerlendirilmek üzere ele alınmasına ve 21 Ocak 2010 tarihli YÖK Genel Kurulu kararının ‘B-Başvuracak Adaylar’ başlığı altında yer alan a maddesinin 2 numaralı alt bendinin (TC veya KKTC uyruklu olup lise öğreniminin tamamını KKTC hariç yabancı bir ülkede tamamlayanların) ve b maddesinin 1 numaralı alt bendindeki (Lise öğreniminin tamamını KKTC hariç yabancı bir ülkede tamamlayanlar hariç) ibaresinin geri alınmasına karar vermiştir."
Daha önce yapılan değişiklik…
Geçen yıl yapılan yasa değişikliği ile yabancı uyruklu öğrencilerin Türk üniversitelerinde sınavsız öğrenim görmelerinin önü açılmıştı. Değişiklik ile üniversitelerin belirleyecekleri kriterlere ve YÖK’ün onaylayacağı kontenjan sayısına göre yabancı uyruklu öğrenci alınması sağlanmıştı.
Ancak YÖK, geçtiğimiz günlerde bu uygulamayı sessiz sedasız Türk ve KKTC’li öğrenciler için genişletti. Buna göre, liseyi KKTC dışındaki ülkelerde bitiren Türk ve KKTC‘li öğrenciler de sınava girmeden kontenjan dahilinde üniversiteye girebilecekti.
Uygulamanın 2011 yılında başlaması öngörülüyordu. Ancak eğitim uzmanları, bu durumun Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olduğunu savunuyordu. Çünkü Türkiye’de lise bitiren 1.5 milyon öğrenci yüksek öğretime giriş sınavı için ter döküyor.