Haber: Zuhal ERKEK
Genç Hayat Vakfı tarafından 2 bini aşkın liseliyle yapılan araştırmaya göre gençlerin şiddete en çok nerede maruz kaldığı tespit edildi. Aralarında İmam Hatip, Özel, Fen ve Anadolu liseleri öğrencilerinin de bulunduğu 2 bini aşkın liseliyle yapılan araştırmaya göre gençler şiddeti hem okulda hem de evde yaşıyor. Fiziksel şiddetle en fazla Fen ve İmam Hatip Lisesi öğrencileri maruz kalırken, sözel şiddetle ise Özel okul öğrencileri karşı karşıya. Her 100 gençten 60’ın hayali ise yurtdışında yaşamak.
Anketten çıkan bu sonuçları Marmara Üniversitesi, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Şirin ve Özel Derya Öncü Lisesi Rehber Öğretmeni Murat Ural, on5yirmi5.com okuyucuları için değerlendirdi.
Yapılan bir anket çalışmasına göre gençlerin yüzde 78.6’sı stresli, yüzde 61.7’si korkuların yoğun yaşandığı bir dönem olarak algılıyor. Bunun Sebebi nedir?
UMUT SEVİYESİNİN DÜŞÜK OLMASI STRESE VE KAYGIYA NEDEN
Ahmet Şirin
Genel olarak gençlik dönemi stresli geçmekte ve korku ve kişinin kaynağı bilmediği kaygılar yaşadığı bir süreci oluşturmaktadır. Psikoloji kuramcılarından Erik Erikson’a göre gençler bu çağda kimlik krizi yaşamaktadır. Bu kriz akademik, mesleki, cinsel ve duygusal alanlarda yaşanabilir. Özellikle ülkemizde eğitim sistemi, dershane süreci ve sınavlar gençleri oldukça yormaktadır. Geleceğin belirsiz olması ve umut seviyesinin düşük olması stres ve kaygı alanlarındaki puanların yüksek çıkmasına neden olmuş olabilir.
Murat Ural
Hayatın gitgide daha karmaşık bir hale gelmesi ve bu karmaşa içinde insanın temel ihtiyaçlarının ve hedeflerinin belirsizleşmesi bir baskı, bir gerilim oluşturuyor. Bunun neticesinde de kaygılar ve korkular -özellikle henüz ihtiyaç ve hedeflerini hiç tespit edememiş olan- genç nesilde artış gösteriyor.
Ailesinde duygusal şiddete en fazla maruz kalan yüzde 34 oranıyla özel liseler ilk sırada geliyor. Özel liselerde duygusal şiddetin bu kadar fazla olmasını neye bağlıyorsunuz
ÖĞRENCİYE YAPILAN FEDAKARLIK YATIRIM GİBİ ALGILANIYOR
Ahmet Şirin
Özel liselere çocuklarını gönderen aileler, genellikle eğitim seviyesi yüksek, ancak gelir seviyesi orta düzeyde olan gruplardan oluşmaktadır. Para kazanırken zorlanan bir aile bunu çocuğuna fazlası ile hissettirmektedir. Bu durumda çocuğunun mutlaka başarılı olmasını, yoksa zorla kazanılan ve başka yerlerden kısılan paraların boşa gideceği söylenmektedir. Bu durum çocuk üzerinde duygusal bir baskıya dönüşmekte ve çocuğun ruh sağlığını ile okul başarısını olumsuz etkilemektedir. Aileler çocukların ruh sağlığının ve mutluluğunun başarıdan önce geldiğini bilmelidirler.
Murat Ural
Öğrenci için yapılan maddi fedakarlıkların bir “yatırım” gibi algılanması, istenilen başarı elde edilemediğinde “duygusal şiddet”e sebep oluyor.
Ailesinde fiziksel şiddete en fazla maruz kalan öğrenciler ise fen ve imam hatip lisesi öğrencileri. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
FİZİKSEL ŞİDDET ANNE BABANIN EĞİTİMİYLE İLGİLİDİR
Ahmet Şirin
Bu araştırma sonuçları öğrencilerin aileleri ile problem yaşadıklarını göstermektedir. Fiziki şiddet anne ve babanın eğitim düzeyi ve kalitesi ile ilgilidir. Eğitim düzeyi düşük ailelerde olduğu gibi, ileri eğitim almış ailelerde de çocuklarına fiziki şiddet uygulayabilmektedir. Çocuklarına şiddet uygulayan ailelerin, bu konuda eğitime ihtiyaçları vardır. Şiddet uygulayarak çocuklarımıza bir şey yaptırmak hem doğru değil, hem de sonuç kalacak bir teşebbüstür.
Murat Ural
Farklı kulvarlarda da olsa aile beklentilerinin yüksek olması bu sonucu vermiş olabilir.
Araştırmaya baktığımızda fiziksel şiddet azaldıkça, duygusal şiddet artıyor. Bunun sebebi nedir?
FİZİKSEL ŞİDDETİN YARALARI KAPANABİLİR, DUYGUSLA ŞİDDET ZOR KAPANIR
Ahmet Şirin
Şiddet şiddettir ve yanlıştır. Fiziksel şiddetin yaraları kapanabilir, ancak duygusal şiddetin yaraları zor kapanır. İletişim kurmanın en iyi yolu sevgi ve saygı ile davranmaktır. Çocuklarından bir şeyler bekleyen aileler kendilerini onların yerine koyup, o beklentileri tekrar değerlendirsinler. Anne babalar çocuklarını kendi amaçları doğrultusunda yetiştirmek için onları zorluyorlar. Çocukları da dinlemek ve onlara kulak vererek, onların istek ve arzularına saygı duymayı öğrenmelidirler.
Murat Ural
Her aile sosyo-ekonomik düzeyine göre -bir kontrol aracı olarak- uygun “şiddet”i seçiyor maalesef.
Okuduğu okulda en az memnun olan öğrenciler çok programlı liseler. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz. Bu memnuniyetsizlik başarısızlığa itmez mi?
SOSYAL ORTAMDAN HOŞLANMAZSA, ÖĞRENMEKTE İSTEMEZ
Ahmet Şirin
Çocuğun başarısını etkileyen pek çok faktör vardır. Bu faktörlerden birisi de öğrencinin okulunu sevmesidir. Çocuk okulunun fiziki ve sosyal ortamından hoşlanmaz ise öğrenmek istemez. Öğrenmek istemeyen çocuk da başarılı olamaz.
Murat Ural
Bir bütünlük olmaması, farklı okul türlerinin bir arada oluşu “okul atmosferinin” inşa edilmesine engel teşkil ediyor olabilir. Öğrencilerin “teneffüs” edebilecekleri uygun bir atmosferin olmayışı başarıyı da etkiler şüphesiz.
Anadolu ve imam hatip liselerinde kendilerini sürekli itip kakan, rahatsız eden öğrenciler olduğu belirtiliyor. Bu liselerde bu tarz şiddetin fazla olmasının nedeni nedir?
ŞİDDET SOSYAL BİR FENOMENDİR
Ahmet Şirin
Şiddet sosyal bir fenomendir. İnsanlar sorunlarını şiddet kullanarak çözen bir ortamda yaşıyorsa, şiddeti bir sorun çözme ve ilişki biçimi olarak benimser. Aile, sokak, medya ve genel olarak toplumda şiddet fazlasıyla görünür ve yaşanır haldedir. Yönetici, aile ve eğitimciler gençlere başka sorun çözme yöntemleri olduğunu yaşayarak göstermelidirler. Bu konuda toplumun bütün kesimlerine büyük görevler düşmektedir. Şiddetin görüldüğü okullarda okuyan öğrencilerin sosyal ortamlarında da şiddet vardır. Toplumda şiddet ve kaba kuvvet varsa bunun okullara taşınmasını önlemek güçtür. Okullar da toplumsal bir kurumdur.
Murat Ural
Bu okullarda bir “sınıflaşma” ya da “cepheleşme”nin var olması bahsedilen şiddetin kaynağı olabilir. Ancak bu iki okul türü arasında da anket sonucu bakımından bir korelasyon kuramadım.
9.Sınıflar okul içerisinde şiddete an fazla maruz kalan öğrenciler olduğu yapılan anket çalışmasında ortaya çıkıyor. Bunun sebebi nedir? Bu yeni gelen öğrencilerde ne gibi ekti yaratır?
ŞİDDETLE KARŞILAŞANLAR PSİKOLOJİK DESTEĞE İHTİYAÇ DUYABİLİR
Ahmet Şirin
Orta öğretime yeni başlayan gençler, kendileri gibi ergenlik dönemin sıkıntılarını yaşayan bir ortam geliyorlar. Yabancısı oldukları bu ortamda, kendilerinden yaşça büyük çocukların baskı ve şiddetine maruz kalmamak için aileler ve okul idaresine büyük görevler düşüyor. Şiddete maruz kalan insanlar ya içine kapanır ya da kendileri karşı şiddet uygular. Böyle bir durum yaşayan kişilerin psikolojik desteğe ihtiyaçları olabilir.
Murat Ural
7 ‘Büyük balık küçük balığı yer’ orman kanununu ya da “güçlüler her zaman haklıdır” önermesini haklı gösteren kapitalist işleyişin okul ortamına yansımasından başka bir sebep aramak gereksizdir. Yeni gelen öğrenciler önce bu durumdan zarar görürler sonra üst sınıflarda kendileri aynı şeyi uygularlar.
Okullarda ve aile içinde şiddetin azaltılması için neler yapılmalıdır?
ŞİDDET ZAYIFLIK GÖSTERGESİDİR
Ahmet Şirin
Okul ve ailede şiddetin azalması toplum olarak gelişme ve ilerlememize bağlıdır. Sadece refah düzeyinin değil eğitim seviyesinin de yükselmesi önemlidir. Anlayış ve bakış açımızın değişmesi, kazanç ve başarıdan öncelikli değerlerin olduğunu bilmemiz gerekiyor. Başarının tek başına mutluluğu sağlayamadığını, insanların etraflarına bakarak görmeleri gerekmektedir.
Murat Ural
Şiddet bir zayıflık göstergesi olduğuna göre bireylerin, ailelerin ve kurumların zayıf düşmesine sebep olan etkenler iyi idrak edilip onları güçlendirmek gerekir. Bunun nasıl yapılabileceğine cevaben ise herkesin özellikle şu soruya cevap vermesi gerektiği söylenebilir. “İnsan insanın kurdu mudur, değilse nesidir”
on5yirmi5.com/ÖZEL