Milli Eğitim Bakanlığınca (MEB) kamuoyunun görüşüne sunulan ilkokul ve ortaokul fen bilimleri müfredat taslağında, reform niteliğinde uygulamalar yer aldı. Buna göre öğrenciler, derslere 4. sınıftan itibaren eklenen ‘fen ve mühendislik uygulamaları’ ünitesi kapsamında, bilimsel yenilikçi ürün tasarlayacak ve bunu yıl sonunda okulda düzenlenecek ‘bilim şenliğinde’ tanıtacak.
Kamuoyuna açıklanan yeni ilkokul ile ortaokul fen bilimleri müfredatından ve eğitim uzmanlarının görüşlerinden derlediği bilgilere göre, ilkokullarda 3. sınıftan itibaren okutulan fen bilimleri dersi öğretim programında reform niteliğinde değişiklikler yapıldı.
MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğünce hazırlanan yeni müfredat taslağında, fen bilimleri dersinin öğretim programında, fen okuryazarı olarak girişimci ruha sahip yaşam boyu öğrenen bireyler yetiştirmek hedefi konuldu.
Bu kapsamda programda, öğrencilerin faydalı ürünler geliştirebilmesi için ‘faydacılık’ felsefesinin benimsenmesi dikkati çekti.
Fen okuryazarlarının, araştıran, sorgulayan, mantıksal muhakemeyle karar veren, yaratıcı düşünen, problem çözebilen, öz güveni olan, iş birliğine açık, kendini ifade edebilen, girişimci, sürdürülebilir kalkınma bilinciyle yaşam boyu öğrenen bireyler olduğuna işaret edilen programda, bununla birlikte, fen bilimlerine ilişkin bilgi, beceri, olumlu tutuma, ahlaki ve milli değerlere, fen bilimlerinin, mühendislik, teknoloji, toplum ve çevreyle ilişkisine yönelik anlayışa ve psikomotor becerilere sahip bireylerin yetiştirilmesi beklentisi yansıtıldı.
Ayrıca fen bilimleriyle diğer disiplinleri bütünleştirerek, teorik bilgilerini ve becerilerini uygulama ile ürüne dönüştürme sürecini yönetebilen bireylerin yetişmesi hedeflendi.
Bu bakış açısıyla yetişen bireylerin, astronomi, biyoloji, fizik, kimya ve yer bilimleri alanına ilişkin temel bilgilere, doğal çevrenin keşfedilmesine ve uyum içinde yaşanmasına yönelik becerilere sahip olması gerektiğinin altı çizildi.
Üniteler sıralaması değiştirildi
Yeni müfredat taslağında, ilkokul 3. sınıflardan itibaren okutulan fen bilimleri derslerindeki ünite konularının sıralaması değiştirildi. Öğrenciler, fen bilimleri derslerine ilk kez 3. sınıflarda biyolojiyle başlayıp fizik, kimya ve astronomiyle devam ederken, yeni müfredat taslağında bu farklı hale getirildi.
Yeni müfredatta, öğrencilerin fen bilimleri derslerine ilk olarak astronomiyle (evren ve dünya) başlaması, daha sonra biyoloji, fizik ve kimya gibi dersler alması planlandı.
Eğitim uzmanları, bu sıralamanın değiştirilmesinin öğrencilerin, fen bilimlerinde yer alan konulara daha iyi adaptasyon sağlanması ve bilimi daha çok sevmeleri için çok olumlu sonuçlar doğuracağını belirterek, kararı ‘radikal bir değişim’ olarak yorumladı.
Yeni taslağa göre, öğrenciler 3. sınıfta ilk kez fen bilimlerine başladıklarında, Dünya’nın şekli, katmanları ve yapısı, Dünya’nın şekliyle ilgili model hazırlama gibi konuların bulunduğu astronomi derslerini görüp, daha sonra biyoloji konularına geçiş yapacak.
Fen ve mühendislik uygulamaları müfredata girdi
Önemli değişikliklerden biri de tüm eğitim kademelerinde okutulan fen bilimleri dersine, 4. sınıftan itibaren ‘fen ve mühendislik uygulamaları’ adı altında bilim uygulamalarını kapsayan yeni konunun eklenmesi oldu.
İlk kez fen bilimleri dersine eklenen bu ünite konusunun önemine işaret eden uzmanlar, şu değerlendirmelerde bulundu:
‘Bu ünitenin konulması aslında ‘science, technology, engineering, mathematics’ kelimelerinin baş harflerinin kısaltmasından oluşan STEM yaklaşımının, 4. sınıftan 8. sınıfa kadar müfredata girmesi anlamını taşıyor. Müfredata eklenen fen ve mühendislik uygulamaları ünitesinde ise mühendislik ve tasarım becerilerinin yanında girişimcilik ruhuna sahip bireyler yetiştirmek hedeflenmektedir. Bu alan, fen bilimlerinin matematik, teknoloji ve mu¨hendislikle bu¨tu¨nleştirilmesi sağlanarak, problemlere disiplinler arası bakış açısıyla, öğrencileri buluş ve inovasyon yapabilme seviyesine ulaştırarak, edindikleri bilgi ve becerileri kullanarak u¨ru¨n oluşturmalarını ve bu ürünlere nasıl katma değer kazandırılabilecekleri konusunda stratejileri geliştirmelerini amaçlamaktadır.’
Buna göre, yeni müfredatta öğrenciler fen ve mühendislik uygulamaları dersinde ‘bilim uygulamaları’ yapacak. Öğrenciler, bu uygulamalı derste, günlük hayattan bir problemi tanımlayacak, problemi malzeme, zaman ve maliyet kriterleri kapsamında ele alacak, muhtemel çözümler üretecek ve bunları karşılaştırarak kriterler kapsamında uygun olanı seçecek.
Son olarak da öğrenciler, geliştirdikleri ürünü tasarlayacak ve sunacak. Ürünün tanıtımı ‘bilim şenliği’ ortamında yapılacak.
Öğrencilerden, ürün geliştirme aşamasında deneme yapmaları, bunun sonucunda elde ettikleri nitel ve nicel verileri, gözlemleri kaydetmeleri ve grafik okuma veya oluşturma becerileriyle değerlendirmeleri beklenecek.
Bilimsel ürün pazarlama stratejileri 6. sınıfta
Öğrenciler, 6. sınıftan itibaren ise geliştirdikleri bilimsel ürünleri pazarlamak için stratejiler oluşturacak, tanıtım için gazete, internet veya televizyon reklamı tasarlayacak, böylece yenilikçilik ve girişimcilik eğitimine de başlangıç yapacak.
Yeni müfredata göre, öğretmenlerin rolü, öğrencilere fen, teknoloji, mühendislik ve matematiğin bütünleştirilmesi için rehberlik ederek, onları üst düzey düşünme, ürün geliştirme, buluş ve inovasyon yapabilme seviyesine ulaştırmak olarak açıklandı.
Türkiye’nin bilimsel araştırma ve inovasyon kapasitesini artırması, diğer ülkelerle rekabet edebilmesi için fen ve mühendislik uygulaması kapsamında genç yaşta öğrencilerin buluş yapma, bunlara katma değer kazandırabilme cesaret ve yetkinliğine sahip olması açısından bu programın önem taşıdığını vurgulayan uzmanlar, ‘Bundan dolayı bu program, sadece öğrencileri icat etmeye yöneltmeyecek, aynı zamanda bir inovasyon ekosistemi de oluşturacak doğaya sahip görünüyor.’ ifadelerini kullandı.