Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), ilköğretim okullarında okutulan Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi dersinin programını yenileyerek, insanların ad-soyadı, sosyo ekonomik durumu, boyu ve kilosu gibi özelliklerinin veya engellik ve yaşlılık gibi durumlarının aşağılama, dışlama, önyargı konusu olmaması için bunların yanlışlığı üzerinde önemle durulmasını istedi.
MEB, ilköğretimde okutulan Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi dersinin öğretim programını değiştirdi. Değişikliğe gerekçe olarak, ”illerden gelen raporlar, pilot okullara yapılan rehberlik çalışmalarından alınan geri bildirimler, ders kitaplarını inceleme komisyonlarının raporları, pilot okulların öğretmenlerine uygulanan anket sonuçları ile İlköğretim Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitim Dersi Öğretim Programını Geliştirme Komisyonu’nun yaptığı değerlendirmeler doğrultusunda öğretim programının yoğunluğundan dolayı öğretmenlerin işlenişte süre sıkıntısı çektiklerinin tespit edilmesi” gösterildi ve bu kapsamda bazı konular çıkarıldı, bazıları kısaltılarak yeniden düzenlendi.
Yeni düzenlemede, öğrenci çalışma kitabı ile ders kitabı, dersin işlenişinde zaman sorunu yaşandığı, üçlü kitap uygulamasının programın amaçlarına ulaşmasını zorlaştırdığı gerekçesiyle birleştirildi. Böylece bir öğretmen kılavuz kitabı ile birleştirilen ders kitabı olacak.
Yeni programa göre, derste ”insanların seçme şansına sahip olmayıp doğuştan hazır buldukları ya da sonradan kontrol dışı oluşan bazı fiziki özellikleri (adı-soyadı, ailesinin sosyo ekonomik durumu, boyu, kilosu, engelliliği vb.) ile ilgili önyargı, dışlama ve aşağılamanın yanlışlığı üzerinde önemle durulacak.
Öğrencilerin, ”engelli, yaşlı gibi bireylerle empati yaparak onların rahat bir yaşam sürdürebilmeleri için sorumluluk üstlenmelerinin sağlanması” bu bireylerle iletişim kurmayı gerektirecek etkinlikler düzenlenecek.
”DEMOKRASİ KÜLTÜRÜ”NE VURGU
Ders işlenirken, ”demokratik yönetim” yerine daha kapsayıcı olduğu belirtilen ”demokrasi kültürü” vurgusu yapılacak. Bu çerçevede, hukukun üstünlüğü, insan haklarına saygı, eşitlik, özgürlük, katılım, sosyal adalet, sivil toplum örgütlenmesi, çoğulculuk, farklılıklara saygı, uzlaşma, eleştirel düşünme gibi kavram, değer ve beceriler demokrasi kültürüyle ilişkilendirilecek.
Cumhuriyet’in demokrasinin yaşam biçimine dönüştürülebileceği en iyi yönetim biçimi olduğu ifade edilerek, demokrasinin hayatın her alanında ailede, okulda ve toplumsal çevrede demokratik ve insan haklarının özündeki değerlere uygun davranışlar sergilenmesi olduğu ele alınacak.
AYRIMCILIK VE ŞİDDET
Yeni programda ”ayrımcılık” ile ilgili ayrıntılı düzenleme yapıldı. Bu çerçevede derste önyargının, dışlamanın ve aşağılamanın insan hakları ile bağdaşmadığının vurgulanması istendi.
Eski programda olduğu gibi yeni programda da ”Öğrencilerin karşılaştığı sorunların çözümünde demokratik tutum ve davranışları benimsemeleri” amacıyla, ”sorunların çözümünde şiddete başvurmayı ve hukuk dışı yolları reddeden yöntemlerin gereğine ve önemine vurgu yapılacağı belirtildi.
Programda, öğrencilere ”insan haklarının ve özgürlüklerinin herkes için ve vazgeçilmez olduğunun” kavratılması için işlenecek konular da dersin süresi göz önünde bulundurularak ”doğuştan ve vazgeçilmez haklar” ile sınırlandırıldı. Bu çerçevede derste ”kişi dokunulmazlığı, özgürlüğü ve güvenliği, düşünce inanç ve ifade özgürlüğü, yaşama, çalışma, sağlık ve eğitim ile buna benzer haklar” üzerinde durulacak.
Hak ve özgürlüklerin ihlal edildiği durumlara ilişkin demokratik çözüm önerilerinin ele alınacağı derste, kamuoyu oluşturma, dilekçe hakkını kullanma, kolluk kuvvetleri, idari ve yargı mercilerine başvurma konularının öğrenci düzeyine uygun olarak verilmesi istendi.
Toplumun birlik ve beraberliğini sağlayan değerlerin korunması ve geliştirilmesi için öğrencilerin ”sorumluluk üstlenme” kazanımı edinmesi amacıyla derste ”dil, din, tarih, ahlaki değerler vatanseverlik” gibi konular ele alınacak.