MEB’in ”Milli Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği” yenilenerek Resmi Gazete’de yayımlandı.
Yönetmelik, Bakanlığa bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında okutulacak ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı, öğretmen kılavuz kitapları ile Bakanlıkça hazırlanacak, satın alınacak veya hibe yoluyla sağlanacak diğer eğitim araç-gereçlerinin Türk milli eğitiminin genel amaç ve temel ilkelerine uygun olarak niteliklerinin belirlenmesi, hazırlanması ve incelenmesini düzenliyor.
Yeni yönetmeliğe göre eğitim aracı, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında kullanılacak ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı, öğretmen kılavuz kitabı ile öğretmen ve öğrencilere kaynak ve yardımcı olacak basılı ve elektronik ortamdaki eğitim materyalini ve milli eğitimin genel amaçlarının gerçekleşmesine yararlı olacak diğer eserleri kapsıyor.
Değişiklik yapılan yayınevlerinde aranacak kriterlere göre ise yayınevlerince yapılan başvuruda verilen herhangi bir belgenin veya yazılı beyanın gerçek dışı olduğunun idari veya adli makamlarca tespit edilmesi halinde belgenin veya beyanın yer aldığı taslak ders kitabı, inceleme işlemi durdurularak yayınevine iade edilecek. Söz konusu tespit kabul edilmiş ders kitabına ait ise Talim ve Terbiye Kurulu kararı iptal edilecek. Bu durumda 1 yıl süreyle yayınevinin yeni başvurusu kabul edilmeyecek.
Ders kitapları; Anayasa ve kanunlara aykırı hususları, bilimsel hata içermeyecek, temel insan hak ve özgürlüklerini destekleyen ve her türlü ayrımcılığı reddeden bir yaklaşım sunacak, reklam niteliğinde ögeler içermeyecek, eğitim ve öğretim programının amaçladığı kazanımları kapsayacak, görsel tasarım ve içerik tasarımı, öğrenmeyi destekleyecek nitelikte ve öğrencilerin gelişim özelliklerini dikkate alarak yapılacak.
”Z-KİTAP” YÖNETMELİKTE
Yeni yönetmelikte zenginleştirilmiş içerikli kitap olarak ifade edilen ”z-Kitap”ın nitelikleri de yer aldı. Buna göre, z-Kitaplar, ders kitaplarının niteliklerine ilave olarak, kazanımları destekleyici nitelikte, temel tasarım ilkelerine uygun olarak hazırlanacak.
Hangi kazanımı desteklediği ve teknik özellikleri gibi tanımlayıcı bilgileri uygun olarak etiketlenecek. Sesli içeriklerde ses net ve anlaşılır olacak.
Zenginleştirme içeriklerinde yer alan ses, grafik, video, animasyon, simülasyon, etkileşimli oyun gibi unsurlarda, süre kazanımın gerektirdiği etkinlik veya işlenişe uygun olarak sınırlandırılacak. Zenginleştirme içeriklerinde, elektronik materyallere atıf veya telif hakları ile ilgili bilgilendirme zorunlulukları dışında reklam amaçlı ögeler kullanılmayacak.
TASLAK DERS KİTAPLARININ İNCELENMESİ
Ders kitapları sipariş, satın alma veya özel kesimce hazırlama usulleriyle sağlanacak.
Sosyal Bilgiler, Hayat Bilgisi, Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ile Tarih ve Coğrafya kitaplarında Türkiye haritası; Sosyal Bilgiler, Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Tarih, Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi kitaplarında Türk dünyası haritası yer alacak.
Taslak ders kitapları Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’na elektronik ortamda teslim edilecek. Öğretimi yabancı dilde yapılan derslere ait taslak ders kitapları ile kurul kararıyla ders kitabı olarak kabul edilen ve uygunluk süresi devam eden ders kitapları, alanında eğitim görmüş uzman veya uzmanlarca tercüme edilerek başvuru sahibince başkanlığa sunulacak. Bu kitaplar, başkanlıkça oluşturulacak komisyon tarafından sadece tercümesi yönüyle incelenecek.
Taslak ders kitaplarını inceletme ve incelemesinde ilkokul, ortaokul, lise, ders kitabı dışındaki diğer eğitim araç ve gereci için farklı ücretler alınacak. Taslak ders kitabı ile diğer eğitim araç-gereçlerinin incelenmesi ve değerlendirilmesinde panelistlerden oluşan komisyon oluşturulacak.
Ders kitabı dışındaki eğitim araçlarının incelenmesinde içeriğin Anayasa ve kanunlara uygunluğu, bilimsel olarak yeterliliği, eğitim ve öğretim programının kazanımlarını gerçekleştirme yeterliliği, görsel tasarımın ve içerik tasarımının, öğrenmeyi destekleyecek nitelikte olması ve öğrencilerin gelişim özelliklerine uygunluğu yönleriyle incelenerek değerlendirilecek ve rapor düzenlenecek.
İNTİHAL YAPANIN BAŞVURUSU 3 YIL KABUL EDİLMEYECEK
Taslak ders kitabının hazırlanmasında yararlanılan kaynaklar kaynakçada belirtilecek. Başka bir ders kitabından alıntı yapılmayacak ve bir ders kitabı diğerine kaynak gösterilemeyecek. Bu hükme aykırı bir durumun tespiti ve bu tespitin kurulca yerinde bulunması halinde taslak ders kitabı, ilgili hizmet birimi veya yayınevine iade edilecek.
Yayınevi iade edilen taslak ders kitabının ait olduğu alanın ilgili kitap seviyesinde bir yıl süreyle ders kitabı başvurusunda bulunmayacak. Alıntılarla ilgili doğabilecek ihtilaflardan ilgili kişi, hizmet birimi veya yayınevi sorumlu olacak.
Bir yayınevinin aynı adla ikinci bir kitabı, esasta bir değişiklik olmadan farklı bir adla bir yayınevi ya da yan kuruluşu adına sunması halinde, söz konusu kitap için daha önce yapılmış başvurular ve varsa onaylar dahil olmak üzere iptal edilecek ve üç yıl süre ile yayınevlerinin taslak kitabının alan ve sınıf düzeyi için başvuruları kabul edilmeyecek.
Ders kitaplarında, ders kitabı olarak kabul edildiğine dair kurul kararı olmadığı halde, bu karar varmış gibi yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunan veya intihal yapan yayınevi hakkında suç duyurusunda bulunulacak. Suçu mahkeme kararı ile sabitlenen yayınevinin suç ile ilgili ders kitabına ait kurul kararı iptal edilecek ve diğer taslak ders kitaplarıyla ilgili başvuruları 3 yıl süreyle kabul edilmeyecek.
Bu yönetmelikle 31 Aralık 2009 tarihli (4. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.
AA