Kaygı da öfke, mutluluk, sevinç, korku gibi hayata uyumumuzu sağlayan duygularımızdandır. Ölçülü olduğu takdirde, gizli güç kaynaklarımızı ortaya çıkarır. Bunun için kişinin hedefi ile mevcut imkânları, bilgi beceri ve yeteneklerinin birbiriyle uyumlu olması gerekir. Kaygı ile birlikte, "başaracak potansiyelim var, elimden geleni yapmalıyım" olumlu düşüncesi ile duyulan tatlı bir heyecanla vücutta adrenalin ve serotonin (mutluluk hormonu) gibi hormonlar salgılanarak motivasyon artar.
Bununla beraber kaygı, aşırı olduğunda dikkat dağılmasına yol açıp başarıyı düşürür.
Bütün sınavlar aynı değildir ve bazıları kişiyi zorlar. Kişi sürekli önceki sınavlardan yüksek kaygı duyduğu zamanları hatırlayıp "Ya sınav kaygısından cevapları unutursam veya karıştırırsam, ya kontrolümü kaybeder sınavdan çıkmak zorunda kalırsam" şeklinde düşünürse ortaya çıkan aşırı kaygı, istem dışı çalışan sinir sistemini olumsuz şekilde etkiler. Kan basıncı, kalp atışı, solunum sayısında artma, kan şekeri yükselmesi, mide bağırsak hareketlerinde artış, ağız kuruluğu, göz bebeklerinde genişleme, titreme, dişlerin ve yumrukların sıkılması, terleme, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, güçsüzlük gibi belirtiler ortaya çıkar. Ruhsal yapıya yansıması ise şaşkınlık, korku, panik, takıntılı düşünceler vb.dir. Uzun sürdüğü takdirde profesyonel destek gerekir. Hiçbir öğrenci, yıllardır hazırlandığı sınavda sadece duygu ve düşüncelerini kontrol altına alamadığı için başarısız olmak istemez.
Kaygılarımızı nasıl kontrol altına alabiliriz?
Gevşemeyi öğrenin: Doğru nefesle birlikte gevşemeyi öğrenmek kaygıyı kontrol altına almanızı kolaylaştırır. Birçok kişi kaygılı olduğunda neredeyse nefes almayı unutur, kasları bilhassa boyun, omuz, göğüs ve bel kasları gerginleşir. Doğru şekilde alınan nefes, gerginliklerinizi azaltır.
Sağlığınıza önem verin; Uykunuzun düzenli, beslenmenizin çeşitli ve dengeli olmasına dikkat edin. Çay, kahve, kola gibi kafein içeren içecekleri, şeker içeren yiyecekleri ölçülü tüketin. Daha çok taze veya kuru meyveyi tercih edin. Günde en az 8 bardak su için. Yaşınıza uygun spor yapın. Zira spor, biriken toksinleri de atmaya yardımcı olur ve zihinsel gücü artırır.
Olumsuz düşünceleri engelleyin: Mükemmeliyetçi kişiler hata yaptıklarında bunu genelleyerek hep hata yapacakları kaygısı duyarlar. Sürekli kaygı ise stres hormonlarının salgılanmasına yol açar. Bu da çalışma isteğini ve performansı azaltır.
Olumlu düşünceler üretin: Yapabildiklerinizi görün ve başarılı olduğunuz sınavları hatırlayın. Olumlu düşünmek kaygıyı düşürdüğünden motivasyon ve başarıyı yükseltir. Olumlu düşünme gayret ve çalışma ile ilişkili ve gerçekçi olmalıdır.
Doğal güzelliklere vakit ayırın: Sadece ders çalışmak aşırı yorgunluğa yol açıp stresi artırır. Hafıza bantlarınızı güzelliklerle dolduracak şekilde doğal ortamlarda bulunun. Güzel manzaraların, güzel kokuların, su sesi, kuş sesi gibi güzel seslerin; kişinin gevşeyip dinlenmesine, olumlu düşünceler üretmesine ve stresin gereken seviyede tutulmasına yardımcı olan etkileri vardır.
Şimdiyi düşünün: Her şeyden önce zihninizi canlı tutmaya önem verin. Zihinsel rahatlık ve bedensel huzur başarınızı artırır. Geçmişte yapamadıklarınızı ve gelecekte olabilecekleri (kazanmazsanız anne-babanızın üzülmesi vb.) düşünmek yerine içinde bulunduğunuz süreçlere ve neler yapabileceğinize odaklanın.
Kendinizi değerlendirin: Bir an yarın sınav varmış gibi düşünün. Önünüzde birkaç ay olsa da her geçen gün sizi sınava biraz daha yaklaştırdığından her güne önem verin ve yapabileceklerinizi ertelemeyin. Bildiğiniz konuların hepsini birden hatırlayamazsınız. Ne kadar yeterli öğrendiğinizi ancak farklı soruları çözerken anlarsınız. Hızlı bir tarama, az çalıştığınız konuları da hatırlamanızı kolaylaştırır.
Sınavda güzel sürprizler olabilir: İyi kavrayamadığınız konularda da size kolay gelen sorular çıkacaktır. Sınav esnasında bu soruları gözden kaçırmayıp sevinçle cevaplandırmaya hazır olun. Kaygısını kontrol edebilen ve sadece yapabildiklerine odaklanan kişiler sınav günü maksimum seviyede performans göstermektedir.