1 Ocak 2014 tarihi itibariyle yasa gereği iş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırmak zorunda. Yarın yapılacak İş Sağlığı ve Güvenliği Sınavı’na yaklaşın 150 bin kişinin girmesi bekleniyor.
Piyasada bu alanda sertifikası olan fazla kişi olmaması yeni bir istihdam potansiyeli yaratıyor. Sayı yetersiz olunca A sınıfı uzman belgesine sahip olan ayda 9 bin lira kazanabiliyor.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu tüm işyerlerinde iş güvenliği uzmanı görevlendirmeyi zorunlu hale getirince iş güvenliği uzmanı sayısı konusu kritik hale geldi. Piyasada iş güvenliği uzmanı belgesine sahip kişilere çok ciddi bir istihdam olanağı sağlandığı gibi (A) sınıfı iş güvenliği uzmanı belgesine sahip kişilerin de bu nitelikteki kişi sayısı az olduğu için yüksek ücretler kazanma imkanı doğdu. Dolayısıyla bu konu uygulanması açısından son derece önemli hale geldi.
KİMLER UZMAN OLABİLİYOR?
Akşam’ın haberine göre İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu’nda çalışma hayatını denetleyen müfettişler, Üniversitelerin mimarlık ve mühendislik fakültelerinden mezun olmuş kişiler, Teknik öğretmenler, Fizikçi, kimyager ve biyolog unvanına sahip kişiler,
– Üniversitelerin meslek yüksekokullarının iş sağlığı ve güvenliği programlarından mezun olan kişilerin iş güvenliği uzmanı olma hakkı var.
ÜCRET YÜKSEK, UZMAN SAYISI AZ
(A) Sınıfı iş güvenliği uzmanı sayısı önemli. Çünkü işyerlerinin tehlike sınıfına göre iş güvenliği uzmanı görevlendirmeleri gerekiyor. Az tehlikeli sınıfta (C) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görev yapabiliyor. Ancak tehlikeli sınıfta (B) ve çok tehlikeli sınıfta ise (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlarının görev yapması şart.
9 BİN LİRA MAAŞ İSTİYORLAR
Ağustos ayında yapılan sınav öncesi 947 (A) sınıfı, 552 (B) sınıfı ve 14.305 (C) sınıfı iş güvenliği uzmanı bulunuyordu. Ağustos sınavına başvuran 35 Bin kişiden 15 Bininin başarılı olduğunu ve iş güvenliği uzmanı olarak görev yapmaya başladıklarını düşünürsek yaklaşık 31 Bin iş güvenliği uzmanı bulunduğunu söyleyebiliriz. Ancak (A) ve (B) sınıfı iş güvenliği uzmanı sayısının halen çok düşük olduğunu görüyoruz. Bu nedenle işverenlerin maliyetlerinin çok yüksek olması söz konusu oluyor. (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlarının aylık 9 bin TL ücret talep ettiklerine şahit oluyoruz.
KÖŞE DÖNÜLMEZ BİR MESLEK DEĞİL
Piyasada (A) ve (B) sınıfı iş güvenliği uzmanı sayısının artması sonrası ücret seviyesi oturur. Ancak sorumluluk çok fazla. Bir uzmanının, görev yaptığı işyerinde yaşanacak bir iş kazası sonrası sertifikası askıya alınabilir. Hatta hapse varan cezalar bile uygulanabilir. Dolayısıyla iş güvenliği uzmanlarının görevlerini layıkıyla ve bu bilinçle yerine getirmeleri gerekiyor.
UZMAN OLABİLMEK İÇİN NE YAPMALI?
İş güvenliği uzmanlığının üç sınıfı bulunuyor. En yükseği (A) sınıfı. (C) sınıfı uzman olabilmek için mühendislik ve mimarlık fakültesi mezunları ile teknik öğretmenler, fizikçi, kimyager ve biyologlar ile iş sağlığı ve güvenliği meslek yüksekokulu mezunlarına açılacak sınavda başarılı olmaları halinde sertifika veriliyor.
EĞİTİME GELEN MÜFETTİŞ DE ALABİLİYOR
Çalışma Bakanlığı ve ilgili kuruluşlarında müfettiş yardımcılığı süresi dahil en az on yıl görev yapan müfettişlerden eğitime katılanlara da sınav olmaksızın (C) sınıfı sertifika veriliyor.
A SINIFI SERTİFİKA OLDUKÇA ZAHMETLİ
(B) sınıfı iş güvenliği uzmanı olabilmek için ise, (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az üç yıl fiilen görev yaptığını belgelemek ve sınavda başarılı olmak gerekiyor. (A) sınıfı iş güvenliği uzmanı olabilmek için (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle dört yıl görev yaptığını belgelemek ve (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak uzmanlık sınavında başarılı olmak gerekiyor.
TEMMUZ 2014’E KADAR VAKTİNİZ VAR
SERTİFİKA için gerekli sınavlar konusunda çeşitli sorunlar yaşandı. Bu konudaki eksikliğin giderilmesi adına yeni bir düzenleme yapıldı. B (C) sınıfı uzmanlık belgesine sahip olanlardan; Başvurdukları tarihte adlarına 1500 gün prim ödenenler, (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belge sınavına hak kazanıyor. 3 bin gün prim ödenenler ise (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavına girebiliyorlar. (B) sınıfı uzmanlık belgesine sahip olanlardan; Başvurdukları tarihte adlarına 1800 gün prim ödenenler, (A) sınıfı uzmanlık belge sınavına girebilecekler. Bu kişiler 12.07.2014’e kadar düzenlenecek sınavlara iki kez katılarak belge sınıflarını yükseltme şansına sahipler.
‘ÇALIŞMA’ MEZUNLARI OLAMIYOR
ÇALIŞMA Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümünü mezunları, dört yıllık öğrenim hayatları boyunca iş sağlığı ve güvenliği konularında pek çok ders aldıkları gibi çalışma hayatı hakkında da önemli bilgilere sahipler. Bu kapsamda Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü mezunlarının da iş güvenliği uzmanı olabilmesinin önünün açılması gerektiği düşüncesindeyim.
TUZLA’DAKİ İŞ KAZALARI DERS OLDU
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Tuzla’daki ölümlü iş kazalarının arttığı bir dönem sonrasında hayata geçirildi. Getirdiği yenilikler ve özellikle risk değerlendirmesi, çalışanların katılımının sağlanması ve iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerinden tüm işyerlerinin hizmet alması zorunluluğu bakımından Kanunun çok radikal düzenlemeler öngördüğü söylenebilir.