Siyaset Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfınca (SETA) yayımlanan “2013’te Türkiye” raporunda, dershanelerin öğrencilere eksiklerini kapatma imkanı sunduğu ancak zamanla milli eğitim sistemine paralel ya da gölge sistem halini alması nedeniyle birtakım tedbirlerin zorunlu hale geldiği bildirildi.
Çözüm sürecinden Gezi olaylarına, Suriye’deki iç savaştan Mısır’daki darbeye, iç ve dış politika, hukuk ve insan hakları, eğitim ve ekonomi alanlarındaki gelişmelerin analiz edildiği raporda, 14 Kasım 2013 Perşembe günü bir gazetenin manşetine taşıdığı “Eğitime Darbe Planı” başlığının Türkiye’de yoğun dershane tartışmasını başlattığı belirtildi.
Haberde Milli Eğitim Bakanlığına ait (MEB) olduğuna dikkat çekilen taslak planında bakanlığın, 2013-2014 eğitim-öğretim yılı sonunda bütün dershane ve etüt merkezlerini kapatacağına dair asılsız iddialar bulunduğu, asıl amacın dershaneleri dönüştürmek olduğu belirtilen raporda, MEB ve hükümet aleyhine dershanelerin dönüşümü üzerinden yoğun medya kampanyası başlatıldığı, tartışmaların kısa sürede siyasi kamplaşmanın malzemesi haline geldiği vurgulandı.
Dershanelerin dönüştürülmesi konusunun uzun süredir MEB’in gündeminde olduğu aktarılan raporda, şunlar kaydedildi:
“Dokuzuncu Kalkınma Planı’nda (2007-2013) dershanelerin özel okula dönüştürüleceği belirtilmiştir. Dershanelerin dönüşümü, Türkiye’de son bir ayda gizli şekilde ele alınan bir konu değildir. Aksine eğitim sistemini iyileştirmeyi önemli bir politika önceliği haline getiren ve eğitime yatırımları sürekli artıran hükümetin uzun zamandır gündemindedir. Hükümeti dershanelere yönelik düzenlemeye iten en temel neden, dershanelerin haklı bir gerekçeyle yola çıkmasına rağmen, öngörülemeyen olumsuz sonuçlar üretmesidir.
Dershaneler, öğrencilere eksiklerini kapatma yani telafi imkanı sunmaktadır ancak telafi eğitimi verme hedefiyle kurulmuş dershanelerin zamanla milli eğitim sistemine paralel ya da gölge bir sistem halini almış olması, bu kurumlara yönelik birtakım tedbirlerin alınmasını zorunlu kılmaktadır. Bu hususta hükümetten eylemsizlik beklenmesi, kamu yararına uygun değildir.”
Paralel eğitim kurumlarından ziyade telafi eğitimi kurslarının amaçlanması gerektiğine işaret edilen raporda, dershaneleri doğuran nedenlere yönelik adımlar atılması gerektiği belirtildi.
Raporda, şu ifadelere yer verildi:
“Örneğin, geçiş sisteminde okul notlarının belirleyiciliğinin çok az, merkezi sınavların belirleyiciliğinin ise çok fazla olması, öğrencileri ve velileri doğal olarak okul dışı kaynaklara yönlendirmektedir. Bu çerçevede, önümüzdeki dönemde sınav sistemlerinde de birtakım değişiklikler yapılması gerekmektedir. Dershanelere bağımlılığı azaltma ve böylece okulu merkeze almaya yönelik politikalar, katılımcı süreçle belirlenmeli, kararların uygulanması sürece yayılmalı ve eğitim sisteminde yapılması muhtemel değişiklikler önceden kamuoyuyla paylaşılmalıdır. Hükümetin dershane konusunda aldığı kararlarda da bir dönüşüm sürecini öngörmesi olumlu değerlendirilmektedir.”