Geçen yıl yaz aylarında su kaynaklarında yüksek arsenik değerlerinin görüldüğü İzmir’de, bu durumun tarımsal sulamayla ortaya çıkaracağı riskleri ortadan kaldırmak üzere yola çıkan lise öğrencileri, hazırladıkları proje ile ABD’den ödül kazandı.
İzmir Atatürk Lisesi öğrencileri Meltem Kaya ve İsmail Güzeliş, ”Toprakta Biriken Arseniğin Eğrelti Otu ile Topraktan Giderilmesi” adlı projelerinin, merkezi Houston’da bulunan ve kar amacı gütmeyen eğitim organizasyonu Cosmos Foundation tarafından düzenlenen Uluslararası Sürdürülebilir Dünya Proje Olimpiyatı’nda (I-SWEEEP) çevre kategorisinde bronz madalya kazandığını söyledi.
Verimli alanlara sahip İzmir ve Ege Bölgesi’nde tarımın önemli bir geçim kaynağı olduğuna dikkati çeken 9. sınıf öğrencisi Güzeliş, arseniğin biriktiği toprakta, verimin azalacağını öğrenmeleri üzerine proje çalışmalarına başladıklarını kaydetti.
Arsenikli su ile sulanan topraklarda ürünün filizlenmesinde ve köklerinin gelişmesinde olumsuzluklar yaşanacağını belirten Güzeliş, ”Sulama sonucunda toprakta biriken arsenik oranını azaltabilmek için ağır metallere karşı dayanıklı, arseniği kendi bünyesinde biriktirecek bitkileri araştırdık. En uygun bitkinin, eğrelti otu olduğunu gördük. Okulda yaptığımız deneylerde de eğrelti otunun topraktaki arsenik oranını yüzde 38 oranında azalttığını tespit ettik” diye konuştu.
Deneyleri için 13 saksıya eğrelti otu diktiklerini ifade eden Güzeliş, şöyle devam etti:”Deneyin doğrulanabilirliğini ortaya koyabilmek için 2 saksıdaki toprağı saf su, diğerlerini şebeke suyu ile belli aralıklarla suladık. Sonuçta şebeke suyu ile suladığımız toprakta arseniğin biriktiğini, eğrelti otunun da arseniği bünyesinde topladığını gözlemledik. Ot, topraktaki arseniğin yüzde 38’lik oranını kendi bünyesine aldı. Tarım alanlarının bir kenarına dikilecek bu otların, alanın verimliliğinin arsenik nedeniyle zarar görmesini engelleyeceğini düşünüyoruz.”
Güzeliş, 15-20 Nisan tarihlerinde Houston’da, enerji, mühendislik ve çevre kategorilerinde yapılan, 60 ülkeden öğrencinin katıldığı proje yarışmasında, çalışmalarının bronz madalyaya layık görülmesinin mutluluk verici olduğunu sözlerine ekledi.