Isparta hakkında genel bilgiler;
İklim
Isparta ili, Akdeniz iklimi ile Orta Anadolu da hüküm süren karasal iklim arasındaki geçiş bölgesinde yer almaktadır. Bu sebeple il sınırları içinde her iki iklim özellikleri de görülür. İlimizde yarı kurak, az nemli, kışları serin, yazları sıcak bir iklim yaşanır. İlimizin Akdeniz’e yakın olan güney bölgelerinde Akdeniz ikliminin özelliği gözlenir. Yazları sıcak ve kurak, il merkezinde kışlar ilimizin kuzey bölümlerine göre ılık ve yağışlı geçer. Kuzeydoğuya gidildikçe karasal iklim özellikleri kendini gösterir. Kışlar daha soğuk geçer. Kuzey bölgeler daha az yağış alır. Sıcaklıkİlimizde, yaz-kış ve gece-gündüz arasındaki sıcaklık farkları ne Akdeniz Bölgesi gibi az, ne de Orta Anadolu gibi çok fazladır. Isparta ili, Akdeniz Bölgesi’nin yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı iklimi ve orta Anadolu’nun kurak iklimi arasında geçiş alanında bulunur. Isparta’nın sıcaklık değişimleri üzerinde denizden uzaklık ve yüksekliğinin etkisi büyüktür. Isparta’nın en sıcak ayları temmuz ve ağustos, en soğuk ayları ise ocak ve şubattır. Isparta’nın 30 yılı aşkın sıcaklık gözlemlerine göre, ilin yıllık ortama sıcaklığı (12,0 °C)’dir.
-Türkiye’nin İlleri Hakkında Genel Bilgiler Tam Liste-
İlde tespit edilen en yüksek sıcaklık, (38,7 °C), en düşük sıcaklık ise (-21,0 °C) dir. İlde, sıcaklıklara bağlı olarak genelde kasım ayında sonbaharın ilk donları görülmeye başlar, donlu günler bazı yıllar nisan ayının sonlarına kadar sürmektedir. Isparta’da yıllık ortalama donlu günlerin sayısı 84,3 gündür. Yağışİlimizde yağışların önemli bir kısmı kış ve ilkbahar mevsimlerinde düşer (%69). Akdeniz Bölgesi’nde bulunan Toros Dağları’nın denize paralel olması nedeniyle, nemli ve sıcak hava ilimize kadar ulaşamamaktadır. Bu nedenle ilin iç kesimlerini çevreleyen dağların güneyinde kalan alçak yöreler daha fazla yağış almaktadır.
Yağış ortalaması, Sütçüler ilçesinde 895,6 mm gibi bir değere ulaşırken, Şarkikaraağaç ilçesinde yalnız 445,2 mm’dir. İl merkezinde ise ortalama yıllık toplam yağış miktarı 508,3 mm’dir. Isparta ilinde ortalama yıllık yağışlı gün 95 gündür. Isparta’da dolu şeklinde yağışlar en çok ilkbahar ve sonbahar aylarında görülür. Rüzgarİlimizde hakim rüzgar yönü güney doğudur. İkinci derecedeki hakim rüzgar yönümüz ise batı-kuzeybatıdır. İlimizdeki ortalama rüzgar hızı 2,0 m/sn’dir. İldeki kuvvetli rüzgarlı gün sayısı ortalama 33 gündür. Fırtınalı günler ortalaması ise yılda 4 gündür. Oransal NemIsparta’da 32 yıllık ortalama nispi nem % 61’dir. Nispi nemin en yüksek olduğu aylar kış aylarıdır. Nem oranı ocak ve şubat aylarında % 70’in üzerindedir. Temmuz aylarında ise ortalamalar % 47,5’e kadar düşmektedir.
Güneşli GünlerIsparta’da günlük ortalama güneşleme müddeti 7,3 saattir. Güneşlemenin en çok olduğu ay, ortalama günde 11,4 saat ile temmuz, en az olduğu ay ise günde 3,2 saat ile aralık ayıdır. Isparta’da gökyüzünün açık günlerin sayısı yıllık 126 gün, kapalı günlerin sayısı ise 48 dir. Isparta’da yıllık bir cm2 alana toplam 3.873 kaloridir6. Karlı GünlerIsparta ilinde, rakımın yüksek olması nedeniyle komşu illere nazaran yıllık kar yağışı fazladır. İlimizde kar yağışları daha ziyade, aralık-mart ayları içinde olmaktadır. Nadiren kasım ve nisan aylarına da kaydığı görülmektedir. Genelde civardaki dağlarda ve yaylalarda uzun süre kalkmayan kar, kent merkezlerinde ve şehirlerarası yollarda uzun süre kalmaz. Yöredeki en fazla kar kalınlığı 85 cm kadar olmuştur. Isparta’da ortalama yılın 14 günü toprak karla kaplıdır. Çok az olarak bazı yıllarda bu süre artabilmektedir.
Bitki Örtüsü
Bitki örtüsü: Isparta il topraklarının % 40’a yakını orman ve fundalıklardan, % 20’si çayır ve mer’alardan, % 16’sı ekili ve dikili arâzilerden, % 24’ü ise tarıma elverişsiz arâziden müteşekkildir. Ekime müsâit arâzinin mühim kısmı gül bahçeleri ile kaplıdır. Atabey ve Keçiborlu’da gül bahçeleri daha çoktur. Aksu Vâdisi ve Davraz eteklerinde meyve, zeytin ağaçları vardır. 1500 m yüksekliğe kadar olan yerlerde meşe ve katran, ardıç ve maki cinsi ağaçlar ve daha yükseklerde çeşitli çam ormanları bulunur.
Flora
Isparta ili, iklim, yükseklik ve toprak yapısı bakımından çok değişik bir durum arz eder. Bu nedenle il topraklarını örten bitki örtüsü de çok farklılık göstermektedir. Yılın her mevsiminde doğa farklı bitki örtüsü ile değişik bir peyzaj sergilemektedir. Isparta ili içindeki ormanlıklar, meralar, tarım alanları, yörenin bitki örtüsünün belirlenmesinde başlıca doğa mekanlarıdır. Yöredeki ormanlarda en çok görülen ağaç türleri, karaçam, kızılçam, katran, ardıç, sedir ve meşe ağaçlarıdır. Ayrıca belli yüksekliklerde de yabani zeytinlikler bulunmaktadır. İlde, meyil oranı % 25’e kadar varan dağlık arazilerde ve tepelerde ise keçi otlatmaya çok elverişli meşe fundalıkları yaygındır.
İl içindeki ovalarda, her türlü hububat (buğday, arpa, çavdar, yulaf, mısır, mahlut gibi), sanayi bitkileri (şekerpancarı, tütün, anason, keten, kenevir, ayçiçeği, susam gibi), hayvan yemleri (yonca, karınga, fıg, burçak gibi), sert ve yumuşak çekirdekli meyve ağaçları (elma, armut, kayısı, şeftali, erik, zerdali, kiraz, vişne, badem, ceviz, nar, zeytin, muşmula, üzüm gibi), yaz ve kış aylarında yetiştirilen sebzeler (domates, biber, patlıcan, kabak, bamya, hıyar, börülce, taze fasulye, lahana, havuç, pırasa gibi), bakliyat cinsi (bakla, fasulye, nohut, mercimek gibi), kavun, karpuz, soğan, sarımsak, patates bitkileri görüldüğü gibi, geniş üzüm bağlarına ve gül bahçelerine de rastlamak mümkündür. İl dahilindeki yaylalar mart ayından başlayarak yaz ayları boyunca renk renk çiçeklerle, farklı görünüm ve kokudaki yabani otlarla kaplıdır.
Fauna
Isparta ilinde, iklim, topografya ve bitki örtüsünün çeşitliliği ve elverişliği, yörede birçok evcil ve yabani hayvan türlerinin yaşamasına ve yetiştirilmesine olanak vermektedir. Bu nedenle, ilin florası kadar faunası da oldukça zengindir. Isparta ili, yabani hayvan türleri bakımından zengin bir bölgede yer almaktadır. İldeki yabani hayvanlar arasında, yaban domuzu, sansar, porsuk, tilki, tavşan, sincap, kurt, karaca, alageyik, dağ keçisi, pars, ayı ile kuş türlerinden yaban ördeği, keklik, angut, çulluk, karakarga, saksağan, sülün ve kaz sayılabilir. Yörede, evcil hayvanların her türü de bulunmaktadır. Sığır, koyun, keçi ve kümes hayvanlarının her türlüsü vardır. Bazı yerleşmelerde evcil hayvancılık modern işletmeler içinde yapılmaktadır. Ayrıca, ildeki tatlı sularda, levrek, sazan, kara yengeci gibi su ürünleri de bulunmaktadır.
Ekonomik Yapı
İlin ekonomisi geniş ölçüde tarıma dayanır.Gülyağı îmâlatı en çok bu ilimizde yapılır. Halıcılık ve kükürt işletmeciliğinin de ekonomide tarımdan sonra önemli bir yeri vardır. İşsizlik azdır.
Tarım:Isparta’da en çok ekilen tahıldır. Buğday arpa, çavdar, baklagiller(nohut, fasulye ve fiğ) ve az miktarda şekerpancarı yetişir.Sanâyi bitkilerinden gül 2000 ton, haşhaş kapsülü üretimi 1000 ton ve haşhaş tohumu üretimi ise 1200 tondur.
Gül üretimine gelince; Türkiye’nin gülyağı için yetiştirilen gül bahçelerinin % 80’i bu ildedir. Hâlen senede üretilen iki milyon kilo gül çiçeğinden binde 30 nisbetinde gülyağı elde edilir ve çoğu dışarıya ihraç edilir. 1897’de Bulgaristan’a memur olarak giden Müftüzâde İsmâil Efendi, buradan getirdiği güllerle Isparta’da bir bahçe kurarak gülcülüğü başlatmıştır.Isparta’nın sebze ihtiyâcı il içindeki üretim ile karşılanır.Isparta ilinde bağcılık ve elmacılık oldukça gelişmiştir. Ayrıca ceviz, bâdem, armut, kızılcık, muşmula, vişne ve iğde yetişir.İlde sulama, gübreleme yapılmakta ve modern tarım âletleri kullanılmaktadır.
Hayvancılık:Isparta ekonomisinde hayvancılığın önemli yeri vardır. Türkmen göçebeler hayvancılıkla uğraşırlar. Koyun, kıl ve tiftik keçisi, sığır beslenir. Arıcılık gelişmiştir.Isparta ilinde bulunan göllerde balık çoktur. Eğirdir Gölü ise tatlısu balıklarının en çok bulunduğu bir göldür.Gölde, kerevit (hepsi dışarıya ihrâç edilir), kefal, sazan ve alabalık yakalanır.
Ormancılık: İlim % 40’a yakını orman ve fundalıktır. Fundalık saha 50 bin, ormanlık saha 300 bin hektar civârındadır.Sedir, kızılçam ve karaçam çoğunluktadır. Bin yaşında sedir ağaçlarına rastlanır. Bunların çapı iki metreye yakındır. Senede 200 bin m3 sanâyi odunu ve 250 bin ster yakacak odunu ile 200 tona yakın reçine elde edilir.
Mâdenleri: Türkiye’de en fazla kükürt Isparta ilinde çıkarılır. Memleketimizde bilinen kükürt rezervelerinin % 80’i Isparta’dadır.Türkiye’nin en büyük kükürt işletmeleri de bu ildedir.Kükürtten başka mevcut mâdenler şunlardır: Isparta Sav köyünde mâden kömürü; Kayı köyünde sodyum; İğdecik köyünde mâden kömürü; Lagas köyünde arsenik; Gölbaşı köyünde krom, çelik, arsenik ve cıva; Atabey-Koloğan köyünde manganez; Gelendost-Kötürnek köyünde mâden kömürü; Tokmacık’ta demir;Keçiborlu-Merkezde kükürt; Kozluca köyünde manganez; Gümüşgün köyünde demir, krom, altın, kömür ve Kaplanlı köyünde demir,Sütçüler-Darıbökü köyünde antrasit; Selköşede de taş kömürü; Şarkikaraağaç-Belceğiz köyünde manganez, kurşun, krom, bakır; Zengibar köyünde demir; Ördekçi köyünde krom,Yalvaç Yarıkkaya köyünde linyit kömürü bulunmuştur. Bu mâdenlerde, kükürtten başka hiçbiri işlenmemektedir.
Sanâyi: Isparta’da sanâyi sektörü tarıma dayalıdır.Halıcılık ve dokumacılık, gülyağcılık, orman ve mobilya, dericilik ve gıdâ sanâyii başlıca sanâyi kollarıdır.Her köy ve ilçede halı dokuma tezgâhları vardır. Bunların sayısı 25 bine yakındır. Senede 2,5 milyon m2 halı dokunur.İlde 10 iplik fabrikası, 15 halı yıkama atölyesi, 3 halı kırkımevi, halıcılık için lâzım olan pamuk ipliğini îmâl eden pamuk ipliği fabrikaları ve halıcılıkla ilgili her türlü sanayi işyerleri vardır. Dericilik sanâyii ileridir. Bir büyük fabrika ve 60 atölyede meşin, sahtiyan, kösele ve eldivenlik gibi deri yapan işyerleri vardır.Orman ürünleri ve mobilya sanâyii de önemlidir. Orman tesislerinde yonga, levha, prefabrik ev, karo ve mobilya îmâl edilir. Ayrıca bu sektörle ilgili başka iş yerleri de vardır.Gıdâ sanâyi sektörü olarak 3 büyük un fabrikası, bir bisküvi fabrikası, fruko-tamek meşrubat fabrikası, salça ve marmelat fabrikaları; yağ, çimento, tuğla, kiremit, bez ve ayakkabı fabrikaları vardır. Gülyağı (gül esansı) fabrikalarında elde edilen gülyağının çoğu yurt dışına ihraç edilir. Şarkikaraağaç’ta barit fabrikası vardır.
Ulaşım: Havaalanı yoktur.İzmir-Aydın demiryolu bir kolla Isparta’ya bağlanmıştır.Isparta ilinde 8 istisyon vardır. Demiryolu 26 Mart 1936’da gelmiştir. İl merkezini ilçelere ve ilçeleri köylere bağlayan yollar düzgündür.Isparta’nın komşu iller vâsıtasıyla İstanbul, İzmir, Antalya, Adana,G. Antep ve Ankara’ya ve ülkenin her tarafına karayolları ile irtibatı sağlanır.
Isparta İlçeleri
Gelendost : Gelendost ilçesi, Isparta il merkezinin kuzeyinde, Eğirdir Gölü’nün 10 km içerisinde kurulmuş 624 km2 yüz ölçümü olan bir yerleşmedir. Deniz seviyesinden 940 m yükseklikte olan ilçede Akdeniz iklimi ile karasal iklim arasında geçit teşkil eden bir iklim hakimdir. İlçede orman yok denecek kadar azdır. Bitki örtüsü olarak pırnal ve çalılıklar hakim durumdadır. Cumhuriyet döneminde 1930 yılında Afşar’ın yerine nahiye olmuştur. Daha sonrada 6.3.1954 tarih ve 6324 sayılı kanun ile de ilçe olmuştur. 2013 adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre ilçenin toplam nüfusu 16.428’dir. Bu nüfusun 5.400’ü ilçe merkezinde, 11.028’i belde ve köylerde yaşamaktadır. Gelendost, Isparta-Konya karayolu üzerindedir. Isparta’ya 81 km uzaklıktadır. İlçenin tüm kasaba ve köyleri ile ulaşım olanakları her mevsim vardır.
Atabey : Atabey ilçesi kuzeyden Senirkent ve Uluborlu, batıdan Gönen, güneyden merkez ilçe Isparta, doğudan da Eğirdir ilçeleri ile çevrilidir. İlçenin kuzeyini ve batısını Barla Dağı engebelendirir. Kuzeydoğu-güneybatı doğrultulu Barla Dağı’nın güneyinde 1.000-1.500 metre yüksekliğinde platolar yer alır. Bu platolar yer yer zengin çayır otlarıyla kaplıdır. Güneyde Bozanönü Ovası’nın bir bölümü ilçe sınırları içinde kalmaktadır. Isparta Ovası’nın kuzeye doğru uzantısı olan bu ova, denizden 959 metre yükseklikte olup, Isparta ovasından Araptepe, Bozanönü, Erenler ve Çeşme tepeleriyle ayrılır. Ovanın dağlara doğru yükselen kesiminde yer yer meşe korulukları bulunmaktadır. İlçe iklim itibariyle Akdeniz ve kara iklimi arasında bir özellik göstermektedir. İlçede metrekareye ortalama yağış miktarı 330 kilogramdır. Cumhuriyet döneminde, 1926 yılında TBMM kararıyla, Atabey ismiyle anılmaya başlanan belde, 1953 yılında Bucak, 1.4.1960 tarihinde de ilçe statüsüne getirilmiştir. Atabey ilçesine bağlı olarak, İslamköy kasabası yanında 4 adet de köy yerleşmesi bulunmaktadır. Atabey ilçe merkezi Isparta’ya 22 km uzaklıkta olup, çoğunluğu çift yol olmak üzere asfalt yol ile bağlıdır. 2013 adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre ilçenin toplam nüfusu 5.603’tür. Bu nüfusun 4.073’ü ilçe merkezinde, 1.530’ı belde ve köylerde yaşamaktadır. İlçenin yüz ölçümü 202 km2’dir.
Yalvaç : Yalvaç, Sultan Dağları’nın eteklerine yayılmıştır. İlçe, doğuda Akşehir, batıda Senirkent ve Afyon ilinin Çay ilçesi, kuzeyde Sultandağı, güneyde ise Ş.karaağaç ve Gelendost ilçeleri ile komşudur. Denizden ortalama yüksekliği 1.100 m’dir. En yüksek noktası ise, 2.531 metre ile Yalvaç-Çay sınırında bulunan Gelincik Ana tepesidir. Akköprü ve Sel Çayları iki önemli akarsuyudur. Yalvaç, Kumdanlı Hüyüklü ve Yağcılar ovaları ilçe sınırları içinde kalan başlıca düzlüklerdir. Hoyran Gölü ilçenin tek gölüdür. Yalvaç ilçesinin iklimi, Akdeniz iklimi ile kara iklimi arasında geçiş özelliği gösterir. En fazla yağış kış mevsiminde en az yağış ise yaz aylarında görülür. Yörede hakim rüzgar poyrazdır. Yörenin tipik bitki örtüsü ise, iklime bağlı olarak, stepotu topluluklarına benzeyen otluklar ile, Akdeniz Bölgesi’nin tipik bitki örtüsü makilere benzeyen çalılıklar, çam, ardıç ve meşeden oluşan ağaç topluluklarıdır. 1840 yılında kaza olarak Konya’ya bağlanmış, Cumhuriyet ile Isparta’ya bağlanan Yalvaç 2013 adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre ilçenin toplam nüfusu 50.272’dir. Bu nüfusun 20.583’ü ilçe merkezinde, 29.689’u belde ve köylerde yaşamaktadır. İlçenin yüz ölçümü 1.415 km2’dir.
Gönen : Gönen ilçesi Isparta ilinin kuzeyinde olup, doğusunda Atabey, kuzeyinde Uluborlu, güneybatısında Burdur ili, batısında Keçiborlu ilçesi ile komşudur. İlçe Isparta-Burdur karayoluna 5 km uzaklıktadır. İlçe kuzeyde Tınaz Dağı ve Yaylası, Kale Dağı, güneyde Söbü Dağı ile çevrilidir. 1948 yılından beri Belediye teşkilatı olan ve Isparta’ya bağlı bir kasaba durumunda bulunan Gönen, 20 Mayıs 1990 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 3844 sayılı kanunla ilçe olmuştur. İlçenin kuruluşunda Güneykent Kasabası, Senirce, Koçtepe, Gölbaşı, İğdecik, Gümüşgün ve Kızılcık köyleri idari yönden ilçeye bağlanmıştır. 2013 adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre ilçenin toplam nüfusu 8.125’dir. Bu nüfusun 3.982’si ilçe merkezinde, 4.143’ü belde ve köylerde yaşamaktadır. İlçenin yüz ölçümü 356 km2’dir. İlçenin denizden yüksekliği 1.820 metredir. Isparta il merkezine 23 km uzaklıktadır.
Uluborlu : Uluborlu ilçesinin kuzeyinde Dinar, doğusunda Senirkent, güneyinde Atabey, Gönen ve batısında da Keçiborlu bulunmaktadır. Uluborlu önceleri Toros Dağları’nın uzantısı olan Kapı Dağı’nın eteklerinde kurulmuş, 1950 yılından sonra da şimdiki bulunduğu Uluborlu Ovasına taşınmıştır. Uluborlu’nun güneyinde Kapı Dağı ve bunun uzantısı olan Yuvaçça Yaylası, batısında Şalgamlık Tepesi, kuzeyinde Kılıçlayan Dağlar bulunmaktadır. İlçenin doğusu açık olup Senirkent Ovasına uzanmaktadır. Uluborlu ilçesi, coğrafya olarak Akdeniz Bölgesi’nde bulunmasına rağmen tam bir Akdeniz iklimi özelliklerini taşımamaktadır. Göller Bölgesi ikliminin karakteristik özelliklerinden olan, ilkbaharı kısa, sonbaharı ve kışı diğer mevsimlere göre biraz daha uzun olan bir iklim özelliği taşır.
Yazları sıcak ve kurak, kış ayları ise soğuk ve yağışlıdır. Uluborlu daha sonra Osmanlı topraklarına katılmış ve Konya Sancağına bağlı bir kaza olarak varlığını sürdürmüştür. Uluborlu, Osmanlı dönemindeki kaza statüsünü Cumhuriyet döneminde de sürdürmüştür. 2013 adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre ilçenin toplam nüfusu 7.282’dir. Bu nüfusun 6.128’i ilçe merkezinde, 1.154’ü belde ve köylerde yaşamaktadır. İlçenin yüz ölçümü 322 km2’dir. Uluborlu ilçesinde bulunan başlıca kültür varlıkları, Apollonia Antik Kenti, Uluborlu Kalesi, Alaaddin Camii, Alemdar Camii (Bülbül Camii), Taş Medrese, Cirimbolu Su Kemeri’dir. Uluborlu, Isparta il merkezine 64 km uzaklıktadır. Uluborlu’da halkın başlıca gelir kaynağı, tarımdan gelmektedir. Özellikle Uluborlu Barajının yapılmasından sonra meyve üretimi modern yöntemlerle yapılmaya başlanmıştır. Özellikle elma, kiraz, ayva, armut yetiştirilmektedir.
Merkez : Vilayet sisteminde, Isparta Livası adıyla, Konya Vilayetine bağlı bir sancak merkezidir. Isparta, Cumhuriyetin ilanı ile birlikte, 1923 yılında Vilayet olmuştur. Isparta merkez ilçeye bağlı 3 kasaba ve 22 köy yerleşmesi bulunmaktadır. Ayrıca Isparta merkez ilçesinde, 40 adet de mahalle teşkilatı vardır. Bunlar: Bağlar, Bahçelievler, Çelebiler, Çünür, Davraz, Dere, Doğancı, Gülistan, Emre, Gazi Kemal, Gülcü, Gülevler, Halifesultan, Hisar, Hızırbey, İskender, İstiklal, Karaağaç, Keçeci, Kepeci, Kurtuluş, Kutlubey, Modernevler, Pirimehmet, Sanayi, Sermet, Sülübey, Turan, Yayla, Yedişehitler, Yenice, Anadolu, Ayazmana, Binbirevler, Fatih, Halıkent, Mehmet Tönge, Sidre, Vatan ve Zafer Mahalleleri’dir. Isparta merkez ilçenin 2013 nüfus sayımı sonuçlarına göre toplam nüfusu 223.430’dır.Nüfusun 201.873’i ilçe merkezinde, 21.567’si belde ve köylerde ikamet etmektedir. Merkez ilçenin yüz ölçümü 558 km2’dir.
Keçiborlu : Keçiborlu ilçesi, güney doğusunda Isparta merkez ilçe, batısında Afyon ilinin Dinar, Dazkırı ve Başmakçı ilçeleri, kuzeyinde Uluborlu ilçesi, güneyinde Burdur ili ve Burdur Gölü ile komşudur. İlçedeki dağlar Batı Toros Dağları’nın kuzey uzantılarıdır. En yüksek zirvesi 1.890 metre ile Akdağdır, Göktepe, Gözlektepe ilçeyi çevreler. Güney ve doğu tarafında bulunan Kılıç, Senir Gümüşgün düzlükleri ilçenin en önemli ovalarıdır. Keçiborlu ilçesi doğal bitki örtüsü bakımından zengin değildir. Burdur Gölü’nün 22 kilometrelik kıyı şeridi Keçiborlu ilçesi sınırları içinde kalmaktadır. İlçe kara iklimine sahiptir. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı geçmektedir. Yağışlar kış ve bahar aylarında yoğun olup, yıllık yağış metre kareye 615 milimetredir. Keçiborlu’da 1907 yılında belediye teşkilatı kurulmuştur. 1948 yılında da ilçe statüsüne geçmiştir. 2013 adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre ilçenin toplam nüfusu 14.556’dır.. Bu nüfusun 7.082’si ilçe merkezinde, 7.474’ü belde ve köylerde yaşamaktadır. İlçenin yüz ölçümü 565 km2’dir. Keçiborlu Isparta il merkezine 39 km uzaklıktadır. Keçiborlu tüm yolların kavşak noktasında bulunmaktadır. Ankara-İstanbul-İzmir Demiryolu ve karayolu da ilçeden geçmektedir.
Yenişarbademli : Yenişarbademli, Beyşehir Gölü’nün batısında, Toros Dağları’nın kuzey uzantısı olan Anamas Dağları ile bütünleşir. İlçe doğusunda, Beyşehir, batısında Aksu ve kuzeyinde Şarkikaraağaç ilçeleri ile çevrilidir. İlçenin rakımı 1.150 metredir. İlçenin Akdeniz iklimi ile kara iklimi arasında, kara iklimine daha yakın bir iklimi vardır. İlçe arazisinin büyük bir bölümü ormanlıktır. Beyşehir Gölü’ne bakan büyük bir ovası da bulunmaktadır. İlçe sınırları içinde bulunan Dedegöl Dağı Isparta’nın en yüksek dağıdır. 1810 yılında Konya Vilayetine bağlı bir kaza olmuştur.
Ancak kentin 1868 yılında nahiye olduğu görülmektedir. Yenişarbademli 23.7.1990 tarihinde ilçe statüsüne kavuşmuştur. 2013 adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre ilçenin toplam nüfusu 2.463’tür. Bu nüfusun 2.130’u ilçe merkezinde, 333’i belde ve köylerde yaşamaktadır. Pisidia Bölgesine dahil olan Yenişarbademli’deki kalıntılar Roma ve Bizans dönemlerindeki Gorgorum Antik Kenti olarak anılmaktadır. Tol Harabeleri ilçe hudutları içinde yer almaktadır. Yenişarbademli, Şarkikaraağaç üzerinden asfalt yol ile Isparta il merkezine 171 km uzaklıktadır. Yenişarbademli’ nin, başlıca gelir kaynağı, tarım, hayvancılık, orman işçiliği ve balıkçılıktır.
Eğirdir : Kuzeyden Yalvaç ve Gelendost ilçeleri, doğudan Ş.Karaağaç ve Aksu ilçeleri, güneyden Sütçüler ilçesi, güneybatıdan Burdur ili, batıdan Isparta merkez ve Atabey ilçeleri ile kuzeybatıdan Senirkent ilçesi ile komşudur. İlçenin kuzey kesiminde oldukça büyük bir alanı kaplayan Eğirdir Gölü ile, göl alanını Isparta çöküntü alanından ayıran dağlar, ilçenin yüzey şekillerinin esasını oluşturur. Kuzeybatıda Barla Dağı, batıda Davraz Dağı, doğuda ise, bu kesimi kuzey-güney doğrultusunda kesen Dedegöl Dağı yer alır. Yörede, ovalar gittikçe genişleyerek Eğirdir Gölü’ne dökülen derelerin vadi tabanlarında toplanmıştır. Eğirdir ilçesinin genelde, toprakları III. jeolojik zamanda teşekkül etmiş, beyaz tebeşir kalkerden meydana gelmiştir. Arazi oldukça dağlık ve engebelidir.
İlçede dağlar üzerinde önemli yaylalar bulunmaktadır. Genelde, ilçenin üzerinde bulunduğu plato, bayırları, dağları, dalgalı arazileri, gölleri ve birkaç dar alüviyal düzlüğü ihtiva eden parçalı bir görünümdedir. Eğirdir ilçesinin denizden yüksekliği ortalama 918 m’dir. İlçe iklim bakımından Akdeniz ve İç Anadolu iklimleri arasında bir geçiş alanında yer almaktadır. Yıllık sıcaklık ortalaması 11.9 C, yağış ortalaması ise 705 milimetre dolaylarındadır. Kovada Gölü ilçe sınırları içindedir. yaptı. Tanzimattan sonra Konya Vilayeti Hamid Sancağı’na bağlı bir ilçe merkezi olmuş ve Cumhuriyet döneminde de bu özelliğini korumuştur. 2013 adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre ilçenin toplam nüfusu 33.494’tür. Bu nüfusun 17.486’sı ilçe merkezinde, 16.008’i belde ve köylerde yaşamaktadır. İlçenin yüz ölçümü 1.227 km2’dir.
Aksu : Aksu İlçesi, doğudan Şarkikaraağaç ve Yenişarbademli, güneyden Sütçüler, batı ve kuzeyden de Eğirdir ilçeleri ile komşudur. Yaklaşık 1.200 metre rakımında bulunan ilçe, eski adı olan Anamas’ı, ilçe coğrafyasına hakim olan Anamas Dağı’ndan almaktadır. Anamas Dağı’nın yüksekliği 2.388 m’dir. Anamas Dağı’nın aşağı yamaçları, daha çok step bitkileri ile, kermez ve pırnal meşesi gibi ağaçlık ve çalılarla örtülüdür. Yukarı yamaçlarında ise çoğunlukla çam ağacı bulunmakla birlikte karışık ağaçlardan oluşan orman görünümü hakimdir. Aksu ilçesi, iklim bakımından İç Anadolu’nun karasal iklim özelliklerine sahiptir. Kışları uzun, yağışlı ve soğuk, yazları ise kısa ve ılımandır. İlçede metre kareye düşen yıllık ortalama yağış miktarı yaklaşık 1.000 ila 1.200 kilogramdır. Aksu ilçesinin içinde bulunduğu Anamas Yöresinin, yörede yapılan kazılardan anlaşıldığına göre, ilk çağlardan beri iskana açık olduğu görülmektedir. Cumhuriyet döneminde, Eğirdir’e bağlı bir bucak olarak Yenice adı altında idari konumunu sürdüren Aksu, 26.8.1988 tarihide ilçe statüsüne kavuşmuştur. 2013adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre ilçenin toplam nüfusu 4.957’dir. Bu nüfusun 2.001’i ilçe merkezinde, 2.956’sı belde ve köylerde yaşamaktadır. İlçe merkezinin Isparta merkezine uzaklığı, 62 km’dir.
Şarkikaraağaç : Şarkikaarağaç ilçesi güneyde Beyşehir, kuzeyde Yalvaç, Akşehir, Doğanhisar, batıda Gelendost ve Eğirdir, doğuda Hüyük, Kuzeybatıda ise Yenişarbademli ile çevrilidir. İlçenin etrafında, kuzey doğuda Sultan Dağları, batıda Anamas Dağları, güneyde Orta Toros, Karadağ ve Kızıldağ bulunmaktadır. İlçe, verimli bir ova üzerinde kurulmuştur. Beyşehir Gölü’nün bir bölümü ilçe sınırları içerisindedir. İlçenin iklimi, Akdeniz iklimi ile kara iklimi arasında, ama kara iklimine daha yakın bir iklim yapısına sahiptir. Yazları sıcak ve kurak kışları ise soğuk ve yağışlıdır. Şarkikaraağaç tarihi Anadolu tarihinin bir parçasıdır. İlçeye, Karaağaç isminin verilmesi ise, bölgeye ilk yerleşmenin büyük bir karaağacın çevresinde olmasına bağlanmaktadır. Başka yerlere de ayn isim verildiğinden, karışmaması için, Şarki kelimesi eklenmiştir.
Şarkikaraağaç, Yalvaç Karaağacı olarak Yalvaç’a bağlı bir nahiye iken 1863 yılında ilçe olmuştur. İlçe statüsü Cumhuriyet döneminde de devam etmiştir. 2013 adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre ilçenin toplam nüfusu 26.597’dir. Bu nüfusun 9.997’si ilçe merkezinde, 16.600’ü belde ve köylerde yaşamaktadır. İlçenin yüz ölçümü 1.232 km2’dir. İlçedeki başlıca kültür varlıkları: Anaboura Antik Kenti, Nudra ve Örenköy Höyüklerinden ayrı olarak 11 adet daha höyük, Cami-i Kebir’dir. Kızıldağ Milli Parkı ilçe hudutları içinde yer almaktadır. Şarkikaraağaç, Isparta il merkezine 120 km uzaklıktadır. Konya il merkezine ise 157 km uzaklıktadır. İlçenin köy ve kasabalarına rahatlıkla ulaşım olanakları vardır. İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Ayrıca halıcılık da önemli bir gelir kaynağıdır.
Senirkent : Senirkent, Eğirdir Gölü’nün Hoyran Gölü adı verilen kuzey kısmının batısında bir vadide yer alır. İlçenin güneydoğusunda Eğirdir, güneyinde Atabey, batısında Uluborlu, kuzeybatısında Afyon iline bağlı Dinar, Şuhut, kuzeydoğusunda Afyon vardır. İlçe, iklim özelikleri bakımından, yazları sıcak ve kurak, kışları ise sert ve yağışlı bir durum göstermektedir. 1370 yılında kurulmuş olan Senirkent 1880’de Uluborlu’ya bağlı nahiye statüsüne getirilmiş ve belediye teşkilatı kurulmuştur. 16 Haziran 1952 tarihinde de ilçe hüviyetine kavuşmuştur. 2013 adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre ilçenin toplam nüfusu 12.932’dir. Bu nüfusun 5.878’ü ilçe merkezinde, 7.054’ü belde ve köylerde yaşamaktadır. İlçenin yüz ölçümü 600 km2’dir. Senirkent Isparta il merkezine 75 km uzaklıktadır.
Sütçüler : Sütçüler ilçesi, Isparta ilinin güneyinde yer almaktadır. Doğusunda Konya iline bağlı Beyşehir, Seydişehir ilçeleri, batısında ve kuzeyinde Eğirdir ilçesi, güneyinde Antalya iline bağlı Serik ve Manavgat ilçeleri, güneybatısında Burdur ilinin Bucak ilçesi ve kuzeydoğusunda Şarkikaraağaç ilçesi ile komşudur. İlçenin denizden yüksekliği 250 ila 3.500 metre arasında değişmektedir. İlçenin, Batı Torosların, Güneybatı-kuzeydoğu ve güneydoğu doğrultusunda sıkışarak birbiri içine girmesinden meydana gelen üçgen içinde yer alması, Sütçüler’e tamamen dağlık bir coğrafya yapısı kazandırmıştır. Bu nedenle Sütçülerde arazi çoğunlukla engebeli olup, düz arazi çok azdır, ilçede düzlükler genelde yayla görünümündedir. İlçe merkezi, çanak biçiminde dağlarla çevrili bir vadinin yamaç ve tabanında kurulmuştur. Bu yamaçlar bağ ve bahçelerle kaplıdır. İlçe sınırları içinden akan başlıca iki akarsu vardır. Bunlar, Köprü Su ve Aksu Deresi’dir.
İlçede iki havza mevcut olup, buna bağlı olarak da iki tür iklim vardır. Birinci havzada Akdeniz iklimi hüküm sürer ve Akdeniz bitki örtüsü hakimdir. Bu havza Çandır, Sığırlık, Şeyhler ve Melikler köylerini içine almaktadır. Bu havzada, yabani zeytinler ve meneviş ağaçları doğal bitki örtüsüdür. İkinci havza, Köprüsu havzasıdır. Bu havza dağlık bir araziye ve karasal bir iklime sahiptir. Bitki örtüsü iğne yapraklılardan oluşur, az miktarda meşe ormanları da bulunmaktadır. Cumhuriyet döneminde 1926 yılına kadar sürmüş, bu tarihte yerleşime dağ-dağlık anlamına gelen Cebel ismi verilmiştir. 1938 yılında belde halkının büyük şehirlerde sütçülük yapmaları üzerine ismi Sütçüler olarak değiştirilmiş ve Eğirdir’e bağlı bir nahiye iken ilçe statüsü verilmiştir. 2013 adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre ilçenin toplam nüfusu 11.635’tir. Bu nüfusun 2.590’ı ilçe merkezinde, 9.045’i belde ve köylerde yaşamaktadır. İlçenin yüz ölçümü 1.288 km2’dir. Sütçüler ilçesi Isparta il merkezine 102 km uzaklıktadır.
Isparta Ulaşımı
Demiryolu : Bozanönü’nden ayrılan 14 km’lik bir tek hatla Isparta il merkezi ülkenin demiryolu ağına bağlanmıştır. Isparta ili hudutları içindeki demiryolu hattının uzunluğu 88.7 km’dir. Yenileme çalışmaları dolasıyla Isparta’ya trenle ulaşım imkanı bulunmamaktadır. Isparta Tren Garı İletişim Bilgileri: Tel : 0 (246) 218 13 01 Adres : İstasyon Cad. ISPARTA Koordinatlar (Enlem ve Boylam): 37°46’16″N 30°33’50″E Şehir merkezine çok yakın olan tren garından merkeze her yarım saatte bir şehiriçi otobüs seferi yapılmaktadır.
Karayolu : İlin diğer illerle karayolu bağlantıları Afyonkarahisar, Konya ve Antalya üzerinden olmaktadır. Isparta ilindeki bütün ilçe merkezlerine olan karayolu bağlantılarının tamamı asfalt olup, yılın her günü trafiğe açıktır. Isparta’daki toplam köy yolu ağı 2.047 km’dir. Isparta Merkezi’nin İlçelere Uzaklığı – Aksu : 60 km. – Atabey : 21 km. – Eğirdir : 34 km. – Gelendost : 79 km. – Gönen : 23 km. – Keçiborlu : 39 km. – Senirkent : 75 km. – Sütçüler : 100 km. – Şarkikaraağaç : 118 km. – Uluborlu : 64 km. – Yalvaç : 105 km. – Yenişarbademli : 169 km. Isparta Otogarı İletişim Bilgileri: Tel : 0 (246) 227 20 70 Adres : Bahçelievler Mah. 108 Cad. 3013 Sok. 32200 adresinde hizmet vermekte olup otogar önünden yakın olan şehir merkezine her yarım saatte bir şehiriçi otobüs seferi gerçekleşmektedir.
Havayolu : Isparta’ya 20 km uzaklıkta bulunan Süleyman Demirel Havalimanı’na yurt dışı ve yurt içinden uçaklar inebilmektedir. Isparta Süleyman Demirel Havalimanı (IATA: ISE, ICAO: LTFC) 1997 yılında hizmete girmiştir. Isparta, Burdur il merkezleri ile Keçiborlu, Dinar ilçe merkezlerinin ortasındadır. Isparta Süleyman Demirel Havalimanı toplam 5400 m²`lik iç ve dış hat ortak kullanımlı 1.500.000 yolcu / yıl kapasiteli terminali mevcuttur. Türk Hava Yolları (THY) tarafından haftanın 7 günü Isparta S.D. Havalimanı-İstanbul Atatürk Havalimanı karşılıklı seferleri icra edilmektedir. Pazartesi, Salı,Çarşamba, Perşembe,Cuma, Cumartesi ve Pazar Günleri: İstanbul-Isparta İniş Saati 14:35 Isparta-İstanbul Kalkış Saati 15:20
DHMİ Isparta Süleyman Demirel Havalimanı Adres : Isparta Tel : 0246 559 20 08 / 559 20 30 Faks : 0246 559 20 11 E-mail : infosuleymandemirel@dhmi.gov.tr Ulaşım Hizmetleri Havalimanına, haftanın her günü karşılıklı olarak Isparta ve Burdur Belediyeleri taraflarından ücretsiz servisler düzenlenmektedir.(Bu hizmet sadece THY İstanbul uçuşları için geçerlidir.) Servislerin kalkış noktaları ve güzergahları şu şekildedir: Isparta – Havalimanı Belediye Önü 12:15 IYAŞ Otogar 12:20 Çünür Genpa 12:25 SDÜ 12:25 Cuma Günleri Belediye Önü 13:30 IYAŞ Otogar 13.35 Çünür Genpa 13.40 SDÜ 13.40 Haftanın Cuma hariç diğer günleri Havalimanı – Isparta 15:00 ÜCRETSİZ SERVİS Isparta İrtibat No: 0 533 925 68 86 Önemli Not: Servis saatleri tahmini saatlerdir. Herhangi bir aksaklığa mahal vermemek adına yolcularımızın ilgili duraklara 15 dk. önceden gelmeleri rica olunur. Ayrıca taksi ve tur şirketlerinin servisleri aracılığıyla da ulaşım mümkündür.
Isparta Yeryüzü Şekilleri ve Bilgileri
Dulup Tepe : [Dağ] , 2.046 metre yükseltiye sahiptir. Kaynakça:Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Gelendost Ovası : [Ova] , 45 km2′ lik alana sahiptir. Kaynakça : Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Karakuş Dağları : [Dağ] , Isparta’nın – Afyonkarahisar sınırını oluşturur ve 1.995 metre yükseltiye sahiptir. Kaynakça:Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
Köprü Suyu : [Çay] , Kaynağını Göl Dağları’nın orta kesimlerinden alır. Kaynakça:http://www.ispartakulturturizm.gov.tr/TR,71024/dogal-degerler.html
Kovada Gölü : [Göl] , 810,5 Ha. alanı bulunan gölün 40 km2 yüzölçümü bulunmaktadır. Kaynakça:http://www.ispartakulturturizm.gov.tr/TR,70986/goller.html
Gelincikana : [Dağ] , 2.610 metre yükseltiye sahiptir. Kaynakça:Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Yalvaç Barajı : [Baraj Gölü] , Sücüllü çayı üzerine 1973 yılında kurulan baraj, 83 ha alana ve 8.00 hm3 hacme sahiptir. Kaynakça: http://www.ispartakulturturizm.gov.tr/TR,70986/goller.html
Kirişli Dağı : [Dağ] , Yalvaç’ın batısında yükselen Kirişli Dağı, 1.890 metre yüksekliğe sahiptir.Kaynakça:Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Aksu Irmağı : [Nehir] , 1343 hm3/yıl değeriyle ilin debisi en yüksek iki akarsuyundan biridir. Kaynakça:http://www.ispartakulturturizm.gov.tr/TR,71024/dogal-degerler.html
Uluborlu Barajı : [Baraj Gölü] , Pupa Çayı üzerinde 1984 yılında hizmete giren baraj 110 ha alan ve 21.400 hm3 toplam hacmi vardır. Kaynakça:http://www.ispartakulturturizm.gov.tr/TR,70986/goller.html
Eğirdir Gölü : [Göl] , 517 km2 yüz ölçümü ile Türkiye’nin 4. büyük gölüdür. Maksimum derinlik16.5 m’dir.Kaynakça:http://www.ispartakulturturizm.gov.tr/TR,70986/goller.html
Atabey Ovası : [Ova] , 210 km2 alana sahip elips biçimli bir ovadır. Ortalama yüksekliği 950 m’dir. Kaynakça : Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Senirkent Ovası : [Ova] , Batıdan doğuya doğru yaklaşık 30 km’dir.Kaynakça : Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müd.
Beyşehir Gölü : [Göl] , 656 km2 alanı ile Türkiye’nin üçüncü büyük gölüdür. Kaynakça: http://www.ispartakulturturizm.gov.tr/TR,70986/goller.html
Davraz Dağı : [Dağ] , Yükselti: 2.635 metredir. İl ve tek kış sporları merkezi vardır. Kaynakça : http://www.ispartakulturturizm.gov.tr/TR,70975/davraz-dagi-karliyayla-kis-sporlari-turizm-merkezi.html
Dedegöl Dağı : [Dağ] , 2.998 metre yükseltili Dedegöl Dağı, Isparta’nın da en yüksek noktasını oluşturmaktadır. Kaynakça:Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Sorgun Barajı : [Baraj Gölü] , 13,80 m3 hacim ve 91 ha alana sahip olan baraj, Sorgun Deresi üzerinde kurulmuştur. Kaynakça:http://www.ispartakulturturizm.gov.tr/TR,70986/goller.html
Kömürcü Tepe : [Dağ] , 2.169 metre yükseltiye sahiptir. Kaynakça:Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Anamas Dağı (Namazgah Tepe) : [Dağ] , 2.347 metre yüksekliğe sahiptir. Kaynakça:Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Asıl Isparta Ovası : [Ova] , Deniz seviyesinden ortalama 1.000 m yüksekliğe ve yaklaşık 100 km2 alana sahiptir. Kaynakça : Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Karacaören Barajı : [Baraj Gölü] , Aksu ırmağı üzerinde 1989 yılında 1.234 hm3 hacmi ve 4.550 ha toplam alana sahiptir. Kaynakça:http://www.ispartakulturturizm.gov.tr/TR,70986/goller.html
Barla Dağı (Gelincikdağı Tepesi) : [Dağ] , 2.798 metre yükseltiye sahiptir.Kaynakça:Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Gölcük Gölü : [Göl] , Deniz yüzeyinden yüksekliği 1380 m en derin yeri 32 m ve 1,5 km2 alana sahiptir. Kaynakça:http://www.ispartakulturturizm.gov.tr/TR,70986/goller.html
İkiz Tepe : [Dağ] , Köprü Suyu’nun kaynak alanında bulunan İkiz Tepe 2.151 metre yükseltiye sahiptir.Kaynakça:Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
Yalvaç Deresi : [Çay] , Yaklaşık uzunluğu 60 km kadardır. Kaynakça:http://www.ispartakulturturizm.gov.tr/TR,71024/dogal-degerler.html
Kapı Dağı : [Dağ] , 2.447 metre yükseltiye sahiptir. Kaynakça:Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Kumdanlı Ovası : [Ova] , Eğirdir Gölü’nün kuzeyinde ortalama 930 m yükseklikte ve yaklaşık 50 km2’lik alana sahiptir. Kaynakça : Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müd
Kara Göl : [Göl] , Dedegöl Dağları’nın 2335 m yükseltisinde 2.500 m2 alana sahiptir. Kaynakça:http://www.ispartakulturturizm.gov.tr/TR,70986/goller.html
Akpınar Dağı : [Dağ] , Akpınar Dağı 2.228 metre yükseltiye sahiptir. Kaynakça:Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Akdağ : [Dağ] , Dağın 2.420 metre yüksekliğindeki zirvesi, Burdur il sınırları içinde kalmaktadır. Kaynakça:Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Kocabulduk Tepe : [Dağ] , Kocabulduk Tepesi 2.337 metre yükseltiye sahiptir. Kaynakça:Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Çiçek Dağı (Büyükçesan Tepe) : [Dağ] , 2.390 metre yüksekliğe sahiptir. Kaynakça:Isparta Kültür ve Turizm Envanteri (A. Kılıç, Koord.). (2011). Isparta: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Isparta tarihçesi
Tarih boyunca sürekli yerleşim gören “Göller Bölgesi” Pisidia olarak adlandırılmıştır. Çeşitli zamanlarda sınırları değişen bu bölgede, kendi dillerini konuşan “Pisidialılar” yaşamış ve yerel bir dil olarak da “Pisidçe” dilini konuşmuşlardır. Bu dilin varlığı Aksu İlçesindeki Timbriada, Sofular Köyü ve Senitli Yaylasında ele geçen mezar taşlarından anlaşılmaktadır. Bölgeye ilk yerleşimlerin tarihi Üst Paleolitik (MÖ 35.000-10.000) ve Mezolitik (MÖ 10.000-8.000) dönemlere iner. Neolitik Dönemde (MÖ 8.000-5.500) bölge Anadolu’nun en önemli kültür bölgeleri arasındadır. Kalkolitik Çağda da (MÖ 5500-3000) bölge önemini sürdürmüştür. İl sınırları içinde 12 höyükte Kalkolitik Dönem malzemesi bulunmuştur.
Tunç Çağ (MÖ 3000-1200) yerleşiminin bol olduğu Isparta ilinde Neolitik ve Kalkolitik yerleşimlerin de üzerinde olduğu toplam 56 adet höyük tespit edilmiştir. Hitit Döneminde (MÖ 1800-1200), bölgenin adı “Pitaşşa” olarak geçmektedir. Hitit Döneminde, Pisidia toprakları hiçbir zaman tam olarak Hitit egemenliği altına girmemiştir. Tarihi kaynaklarda Pisidia adına ilk kez Perslerin Döneminde, MÖ 5. yüzyıl sonunda rastlanır. MÖ 334 yılında, Büyük İskender’in egemenliğine geçen bölge, Büyük İskender’in ölümünden sonra MÖ 281 yılında yapılan savaşla Seleukosların eline geçmiştir. Bu dönemde Pisidya bölgesinde Seleukoslar tarafından Seleukeia Sidera (Atabey-Bayat), Apollonia (Uluborlu), Antiokheia (Yalvaç) kentleri kurulmuştur. Seleukos Kralı Büyük Antiokhos’un Roma ordusuna yenilmesi (MÖ 190-188) sonucunda, Seleukoslar Anadolu’da Toroslara kadar olan tüm topraklarını kaybetmiş ve bu topraklar Romalılarca Bergama ve Rodoslular arasında paylaştırılmıştır.
Pisidia bölgesi bu tarihten sonra Bergamalıların egemenliğine geçmiş, Attalos III’ün MÖ 133 yılından ölümüne kadar Bergama Krallığına bağlı kalmıştır. Kralın vasiyeti üzerine Pisidia bölgesinin de içinde bulunduğu topraklar Roma’ya bırakılmıştır. Bölge, MÖ 102 yılında M. Antonius tarafından Kilikia Eyaleti içine alınmış ve MÖ 49 yılına kadar ismen de olsa Kilikia eyaleti içinde kalmıştır. Daha sonra Asia Eyaletine bağlanmıştır. Galat Kralı Amyntas, Antonius tarafından Pisidia ve çevresinde Roma idarecilerinin kuramadığı otoriteyi kurması için MÖ 39 yılında bölgeye kral olarak atanmış ve MÖ 25 yılında öldürülünceye kadar görevini sürdürmüştür.
Amyntas’ın ölümüyle krallığın toprakları Roma İmparatoru Augustus (MÖ 27-MS 14) tarafından Galatia Eyaleti haline getirilmiştir. Bu eyaletin sınırları zaman içinde değişmiş olsa da Pisidia bölgesi içinde kalmıştır. Pisidia bölgesinde özellikle İmparator Augustus döneminde Roma egemenliğinin simgesi olan koloni kentleri kurulmuştur. Bunlar Antiokheia (Yalvaç), Kremna (Çamlık), Komoma (Ürkütlü), Olbasa (Belenli), Parlais (Barla)’dır. Türk Egemenliğinde Isparta Isparta, Roma İmparatorluğu’nun MS 395 yılında ikiye ayrılmasından sonra Bizans İmparatorluğu’na bağlanmıştır. Malazgirt Savaşı’ndan sonra hızla Anadolu’ya yayılan Selçuklular, Batı Anadolu’yu eline geçirmek için Bizans ile bir çok savaş yapmıştır. II. Kılıç Arslan zamanında (1156-1192) yoğunlaşan Bizans-Selçuklu savaşlarının en önemlisi olan Miryakefalon Savaşı, 1176 yılında Isparta topraklarında olmuştur. Isparta yöresi bütünüyle, 1204’te III. Kılıç Arslan döneminde ele geçirilmiştir. XIII. yüzyıl başlarında, Anadolu Selçuklu Devleti’nin sona ermesinden kısa bir süre önce, bu yörede Hamidoğulları Beyliği kurulmuştur (1301).
Beyliğin kurucusu Feleküddin Dündar Bey, önce Uluborlu’yu, daha sonra da Eğirdir’i beyliğin merkezi yapmıştır. Isparta yöresi, ilk olarak 1374’te, daha sonra 1390’da bütünüyle Osmanlı yönetimine girmiştir. Atatürk Isparta’da Isparta, Atatürk’ün Anadolu’da başlattığı Millî Mücadele’de, ilçeleriyle birlikte, 871 şehit, binlerce yaralı vermiş ve Büyük Zafer’i içtenlikle kutlamıştır. Atatürk, İzmir’den yola çıkarak, 6 Mart 1930 sabahı Eğirdir’e ulaşmıştır. Atatürk, Eğirdir Gölü’nü ve Can Ada’yı çok beğenmiştir. Atatürk, 6 Mart 1930 günü Kuleönü’nden Isparta’ya yolculuk yapmış ve saat 11.00 sularında Isparta’ya gelmiştir. Burada büyük ve coşkulu bir şekilde karşılanmıştır. 6 Mart 1930 günü, Isparta’nın mutlu günlerinden birisi olması nedeniyle her yıl 6 Mart günü Atatürk’ün Isparta’ya gelişini anmak üzere kutlamalar yapılmaktadır.