Turgay Polat’ın Akşam gazetesindeki Lise seçiminin neden önemli olduğunu anlattığı yazısı..
TEOG’lar bitti, yakında sınav sonuçları açıklanır. 1.3 milyon öğrenci lise seçimi konusunda bir karmaşaya düşer. Karmaşa diyorum çünkü son üç yıldır veliler, öğrenciler, okullar, MEB herkes bir şeyler yapıyor ama ne yaptığını sorarsanız kendilerinin de kafası karışık.
Lise demişken Türkiye’de ilköğretimle üniversite arasında tost haline gelmiş bir eğitim basamağını kastetmiyorum, gelişmiş ülkelerde ön üniversite, küresel beceriler kazandırma basamağı, 21.yy becerileri kazandırma işini yapan okuldan bahsediyorum. Öyle ilginç değişimler oluyor ki; bu değişimin sonucunda liseler öğrenciler için örgün eğitimin en hassas aşaması haline geldi. Çünkü yaş aralığının 15-19 olduğunu düşünürseniz lisenin ne kadar önemli olduğunu daha iyi anlarsınız.
Ülkemizde ciddi eğitim sorunları var birkaçını sıralarsam; her 100 üniversite mezunun 22’si eğitim aldığı alanda çalışıyor. Okul terk oranlarında OECD’de en başlardayız. Nitelikli eğitim sıralamasında maalesef iyi durumda değiliz. PİSA sonuçları, TIMMS sonuçları malum. Bu sorunlara dünyadaki değişimlere ayak uyduramamak eklenince sorunlarımız daha da büyüyor. Örneğin keskin mesleki eğitim yerine zamana yayılmış eğitim konuşuluyor. Yeni eğitim trendi artık tek yönlü değil birden fazla alanda eğitim ve çoklu branşlaşma olarak tanımlanıyor. En önemlisi de lise hazırlar üniversite meslek öğretir kavramı tamamen tarihe karışıp yerine lise becerilerini tanımlar, geliştirir, farklılıkları ortaya çıkarır ve üniversite sadece o alanda fırsat sunar tanımı gelmiştir. İşte bu noktada herkesin sorduğu o soruya cevap bulalım “iyi lise nasıl olmalı?”; şunu baştan söyleyeyim; iyi lisede olmazsa olmaz, yabancı dil eğitimidir. Bunun dışında teknoloji, sanat ve iletişim dersleri verilmelidir. Mutlaka öğrencileri geliştirecek öğrenci kulüpleri olmalı, lise sadece Türkiye’nin değil dünyanın üniversitelerine de hazırlık yapmalı, çağın en önemli becerileri olan girişimcilik ve yenilikçilik eğitimleri vermeli. Tabii ki akademik altyapı yeterliliği, rehber öğretmen yeterliliği çok iyi olmalıdır. Daha da ileri gidelim; öğrencinin ilgi alanına göre sektörlerle işbirliği yapmalı, daha da ilerisi; patent ve iyi model ofisi, proje ofisi, teknoloji ve yazılım ofisi olmalıdır.
Sayın anne babalar şunu hiç unutmayın; çocuğunuz 4 yıl lise 5 yıl üniversite okuyacak. 2015 yılında okula başlayacak ve 2024 yılında mezun olacak yani 2024 dünyasına hazırlanacak. İşte bu yüzden iyi lise seçeceksiniz. Sakın ha taban puana, bulunduğu yere, mahalle konuşmalarına göre seçmeyin. Nasıl seçeceksiniz size bir sistem önereyim; öncelikle bugünden başlayın, aşağıdaki soruları bir kâğıda yazın. İlginizi çeken okullara gidip bu soruları sorun ve aldığınız cevaba göre okula puan verin. Sonra verdiğiniz puanlara göre seçiminizi yapın. Gelin şunları sorun;
– Bu lisede çocuğuma sağlayacağınız yurtdışı olanakları nelerdir?
– Bu lisede İngilizce eğitim var mı?
– Bu lisede müfredat dışında hangi dersleri alabiliyoruz?
– Lisede çocuğumun proje yapması için veya fikirlerini hayata geçirmesi için ne tür imkânlar sağlıyorsunuz?
– Mezun olduğunda dünyanın hangi ülkelerinde üniversite eğitimine devam edebiliyor?
Unutmayın eğer çocuğunuzu yeni dünyaya hazırlamak istiyorsanız ve geleceği görüyorsanız okul ararken sizden önceki 50 yılda sorulan soruları sormayın. Unutmayın çocuğunuz her şeyden kıymetli ve ona yapacağınız en büyük iyilik ona iyi bir eğitim sunmak…