TBMM – CHP Zonguldak Milletvekili Ali ihsan Köktürk‘ün soru önergesini yanıtlayan Devlet Bakanı Selma Aliye Kavaf, 2009-2010 öğretim yılı verilerine göre ilköğretimde net okullaşma oranının toplamda yüzde 98,17, erkek çocuklarda yüzde 98,47, kız çocuklarda ise yüzde 95,97 olarak gerçekleştiğini kaydetti.
Şubat ayı itibariyle zorunlu eğitim çağında olup da ilköğretimde kaydı olmayan kız çocuğu sayısının 89 bin 350 olduğunu belirten Kavaf, ”Türkiye’nin eğitimde hedefi, 2013 yılına kadar kız ve erkek çocuklar için ilköğretimde okullaşma oranını, yüzde 100’e ulaştırmaktır. Bu kapsamda birçok proje ve kampanya başlatılmıştır. Bu projelerde gerek uluslararası kuruluşlar, gerekse sivil toplum kuruluşları ve özel sektörün destekleri alınmaktadır” dedi.
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ”e-Okul” veri tabanı devamsızlık ve okul terkinin izlenmesi için etkinleştirilmiş, ilköğretime kayıtsız çocuklar ekranı kurulduğuna işaret eden Kavaf, ayrıca Adrese Dayalı Kayıt Sistemi (ADNKS) ile e-Okul veri tabanı karşılaştırılarak sistem dışındaki çocukların adresleriyle birlikte il ve ilçe ölçeğinde belirlendiğini söyledi.
Bu verilere dayanarak il ve ilçe düzeyinde net okullaşma oranları belirlenerek sorunun büyüklüğünün ortaya konulduğuna dikkati çeken Kavaf, ayrıca MEB tarafından veri analizlerinde tespit edilen ilköğretime zamanında kaydolmama sorunu ve devamsızlıK riski araştırması yapılarak, araştırma sonuçları kapsamında arama konferansları yapıldığını hatırlattı.
KAMPANYALAR ETKİLİ OLUYOR
MEB tarafından kız öğrencilerin ağırlıklı olarak okula devam etmedikleri Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgelerinde, VİBO’ların sayısı ve bu okullardaki kız öğrenci kontenjanının artırıldığını belirten Kavaf, şunları kaydetti:
”İlköğretim çağında olup herhangi bir nedenle eğitim sistemi dışında kalan, okulu terk eden ya da devamsızlık yapan 6-14 yaş grubundaki tüm çocukların, özellikle kız çocuklarının yüzde 100 okullaşmasını sağlamak amacıyla 2003 yılında başlatılan ve 2008 yılında 81 ile yaygınlaştırılan ‘Haydi Kızlar Okula’ adlı kampanyayla 290 bin 224’ü kız olmak üzere 350 bin çocuk, okullaştırılmıştır. Ayrıca, ‘Ulusal Eğitime Destek’, ‘Kardelenler-Çağdaş Türkiye’nin Çağdaş Kızları’ ve ‘Baba Beni Okula Gönder’ kampanyaları beklenen etkiyi göstermiş ve kız çocuklarının okullaşma oranında önemli artışlar olmuştur. Zorunlu eğitim çağı kapsamında olup çeşitli sebeplerle öğrenimlerini yaşıtlarıyla birlikte zamanında yapamamış, okula hiç kayıt olmamış ya da sürekli devamsız olan 10-14 yaş grubundaki çocukların eğitimlerine akranlarıyla birlikte devam edebilecek iken yeterlilik kazandırarak, ilköğretime devamlarının sağlanması amacıyla ‘Yetiştirici sınıf öğretim programı’ başlatılmıştır. Bu program kapsamındaki öğrencilerin yüzde 67’sini kız çocukları oluşturmaktadır.”
”İLK EVLENME YAŞI YÜKSELİYOR”
Erken ve zorla evlendirilmenin, kız çocuklarının ruhsal ve bedensel gelişimleri üzerinde olumsuz etki yaratan, eğitimlerini kesintiye uğratan, ileriki yaşlarda da buna bağlı olarak istihdam olanaklarına yeteri kadar erişememeleri nedeniyle sağlık ve sosyal haklardan yeterince yararlanamamalarına neden olan bir olgu olduğunu ifade eden Kavaf, şunları kaydetti:
”Türkiye’de yapılan araştırmalar ve TÜİK istatistikleri, yıllar itibariyle ilk evlenme yaşının yükselme eğiliminde olduğunu göstermektedir. Hacettepe Nüfus Etüdleri Enstitüsü tarafından 5 yılda bir yapılan Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA), evlenme yaşına ilişkin önemli veriler sunmaktadır. TNSA 2008 sonuçlarına göre, 25-49 yaşlarındaki kadınların yüzde 43’ünün 20 yaşından önce evlendiği tespit edilmiştir. Yine 25-49 yaşlarındaki kadınların yüzde 5’inin ise 15. yaş gününden önce evlendiği sonucu ortaya çıkmıştır.
Türkiye’de son 20 yılda ilk evlilik yaşında düzenli bir artış olmuştur. TNSA-2008 sonuçları 25-49 yaşlarındaki kadınlar için daha önceki araştırmalarla karşılaştırılması da evliliği erteleme eğilimini doğrulamaktadır; TNSA-1993 ve TNSA-2008 arasındaki 15 yıllık dönemde ilk evlenme yaşı, neredeyse 2 yaş artmıştır. Kentli kadınlar, kırda yaşayan kadınlardan 1,5 yıl daha geç evlenme eğilimindedirler. Kentli kadınlar 21.1 ve kırda yaşayan kadınlar 19.5 yaşlarında evleniyor. Bu, tüm yaş gruplarında gözlenmektedir. Bölgesel farklılaşmalara bakıldığında, 25-49 yaşlarındaki kadınlar İçin ilk evlenme yaşı, Doğu ve Orta Anadolu’da en düşüktür ve sırasıyla 19.6 ve 20.0’dır. Diğer bölgelerde ise 21’in üzerindedir. 2007 yılı itibariyle Türkiye’de ortalama ilk evlenme yaşı kadınlarda 22,8 iken, erkeklerde 26,1’dir.”