Amsterdam Üniversitesi Göç ve Etnik Azınlıklar Enstitüsü (IMES) tarafından yapılan, Türklerin yaşadığı 7 Avrupa ülkesini içine alan geniş kapsamlı araştırmada, Hollanda’da orta eğitime devam eden Türk öğrencilerin yaklaşık üçte birinin diploma almadan okullarını terk etmelerinin, Avrupa’ya özgü genel bir sorun olmadığı, Hollanda eğitim sisteminden kaynaklanan, "bu ülkeye özgü tipik bir sorun" olduğu görüşüne varıldı.
Araştırmada, Hollanda’nın yanı sıra Almanya’daki Türk öğrenciler arasında da eğitimini yarım bırakmanın yaygın olduğu belirtildi.
Araştırmaya göre Türklerin bulunduğu Avrupa ülkelerinde orta dereceli okullar ile meslek okullarına devam eden Türk öğrencilerin öteki öğrencilere göre başarısız kalmasında, ülkeler arasında büyük farklılıklar bulunuyor.
Hollanda ve Almanya’da bu okullara devam eden ikinci kuşak Türk öğrencilerin yaklaşık üçte biri, diploma almadan eğitimlerini yarıda bırakırken, bu oran İsveç, İsviçre ve Belçika gibi ülkelerde yüzde 10’un altında bulunuyor.
Araştırmacılara göre Hollanda eğitim sistemi ikinci kuşak Türk öğrencileri için iki açıdan büyük olumsuzluk içeriyor.
Birincisi, öğrenci ilkokulu bitirirken daha 12 yaşındayken hangi eğitime devam edeceğine sistem karar veriyor. Bu kararı "cito" denilen test sistemiyle belirliyor. Ancak öğrencilerin dil açısından Hollandalı akranlarına göre biraz daha geride olması testlerde başarıya olumsuz yansıyor ve öğrencinin gerçek öğrenme kapasitesi bilinemiyor. Dolayısıyla öğrenci alt düzey meslek okuluna yönlendiriliyor.
İsveç ve Fransa gibi ülkelerde ise öğrencinin devam edeceği okul seçimi en erken 15 yaşında belirleniyor. Araştırmaya göre Türk öğrencilerin daha geç yaşta hangi tür bir eğitime devam edeceğine karar verilmesinin yararını, bu ülke örnekleri ortaya koyuyor.
İkinci olumsuzluk ise alt düzey meslek okulunu (VMBO) 16 yaşında bitiren bir Türk öğrencinin yüksek eğitime hazırlayan orta dereceli bir okula ya da orta veya üst düzey meslek okuluna başladığı zaman, çok farklı bir eğitim ortamıyla karşılaşması. Araştırmacılara göre alt düzey meslek okulunda daha çok zayıf bir öğrenim ortamı var ve öğrenciler genel olarak zayıf konumda. Burayı bitirerekeğitimine devam etmek isteyen bir öğrenci yeni okulunda daha çok kendi başına karar vermesi istenen farklı bir ortamla karşılaşıyor. Bu ortama hazır olmadığı
ve 16 yaşın getirdiği ergenlik çağı gelişmeleri de etkili olunca Türk öğrenciler ülke ortalamasının çok üstünde bir oranla eğitimlerini yarıda bırakıyor.
Hollanda’da VMBO denilen alt düzey meslek okulunu bitiren ve eğitime devam etmemiş olan gençlerin istihdam olanaklarından yararlanabilmeleri çok güç oluyor.