Almanya’da yaklaşık 300’ün üzerinde üniversite, kolej ve uzmanlık okulunda lisans ve yüksek lisans eğitimi verilmektedir. Almanya üniversitelerinin çok büyük bölümünde eğitim dili Almanca’dır ancak son zamanlarda pek çok üniversitede İngilizce dilinde yüksek lisans ve doktora programları verilmektedir. Ayrıca bazı özel üniversiteler İngilizce dilinde eğitim verirler.
Almanya, 1999 yılında Avrupa ülkelerinde Üniversite sisteminde uyum sağlamak amacıyla başlatılan “Bologna Process” ine ilk uyum sağlayan ülkelerden birisidir.
1999 yılı öncesi Almanya’da lisans eğitimi ve yüksek lisans eğitimi ayrımı yapılmadan, öğrenciler 4 yada 5 yıl eğitim yaparak yüksek lisans diploması ile mezun olmaktaydılar. Ancak, 1999 Bologno Process’si sonrası lisans eğitimi ile yüksek lisans eğitimi ayrılmış ve lisans eğitimi 3-4 yılda tamamlanırken, yüksek lisans eğitimi 1 yıl olarak düzenlenmiştir.
1999 öncesi Alman Devlet Üniversiteleri ve Uygulamalı Üniversitelerde eğitim dili ekseri Almanca iken, bu tarihten sonra pek çok üniversite de yüksek lisans programları İngilizce verilmektedir.
Almanya’da toplam 233 Devlet Üniversitesi ve Uygulamalı Üniversite, 42 Kilise destekli Üniversite ve 65 adet İngilizce eğitim veren özel üniversitebulunmaktadır.
Almanya’da Üniversite statüsünde 2 farklı yapı vardır. İlki akademik ve araştırma ağırlıklı olan Üniversiteler, ikincisi ise “Fachhochschule” olarak bilinen uygulamalı üniversitelerdir. İkincisi, pratik bilgiye ağırlık vermektedir.
Almanya’da toplam 1,900,000 civarından üniversite öğrencisi vardır. 116 adet akademik ağırlıklı üniversitede 1,358,000 civarında öğrenci vardır. 167 adet olan “University of Applied Sciences” larda 518 bin öğrenci, 57 adet olan Güzel Sanatlar ve Konservatuvarlarda ise 33 bin öğrenci vardır.
Alman Üniversitelerine lisans programına kabul edilebilmek için;
ÖSS’de 2 veya 4 yıllık bir eğitim kurumuna yerleşmiş olmak gerekir. Almanca dil bilgisi bazı üniversitelerde en az 200 saatlik kurs ile belgelenmesi istenirken bazı üniversitelerde dil bilgisi istenmez. Öğrenci, ilk yılında üniversite bünyesinde Almanca dil kursunu yapar ve sonrası Üniversiteye devam eder.
Lisans programlarına kabul için Almanca dil bilgisi TestDAF ile belgelenir. Bu sınav oldukça zor bir sınavdır ve başarılı olan öğrenci rahatlıkla üniversitelerden kabul alırlar. Türkiye’de Almanca eğitim veren Alman ve Avusturya Liseleri öğrencileri Sprachdiplom sahibi oldukları için direk Alman Üniversitelerinde eğitime başlayabilirler.
Almanya’da lisans programına transfer yapmak oldukça zordur. 2.3 sınıflardan yapılmak istenen transferlerde öğrencinin Türkiye’de izlediği dersler sayılmayabilir ve 1. sınıftan eğitime devam etmek zorunda kalabilir.
Almanya’da pek çok farklı alanda yüksek lisans programları İngilizce olarak verilmektedir. Ancak, lisans programları ağırlıklı olarak Almanca’dır.
Almanya’da lisans veya yüksek lisans mezunu olan her yabancı öğrenci, ekstra 1 yıl oturum izni alır. Bu süre zarfında iş bulabilir ve çalışabilir ve dilerse oturumunu uzatabilir. Almanya kendi üniversitelerinde eğitim yapan öğrencilerin ülkede kalmaları ve yararlı işlerde görev almalarını teşvik eder. Öğrencilik esnasında haftada 10 veya 20 saat part-time çalışma izni verilir.
Alman Üniversitelerinde lisans ve yüksek lisans başvurularını doğrudan üniversitelere yapmalıdırlar. Başvurular kesinlikle internet üzerinden yapılamaz.
Mutlaka, posta veya kargo ile üniversitelere gönderilmelidir. Sınırsız sayıda üniversiteye başvuru yapılabilir. Bazı üniversiteler 20-55 Euro arası başvuru ücreti talep edebilir.