Milli Eğitim Bakanlığı‘nın 2008-2009 eğitim-öğretim yılı istatistiklerine göre, Türk öğrencilerin yükseköğrenim için en fazla tercih ettiği ülkeler Azerbaycan, ABD, Almanya, Bulgaristan, İngiltere, Avusturya ve Fransa olarak sıralanıyor.
Azerbaycan’da 4 bin 158, ABD’de 3 bin 928, Almanya’da 2 bin 913, Bulgaristan’da 2 bin 599, İngiltere’de 1510, Avusturya’da 1355, Fransa’da 1184 öğrenci üniversitede okuyor.
Türkiye’nin ayrıca Kırgızistan’da 970, Ukrayna’da 856, Kanada’da 382, Gürcistan’da 342, Hollanda’da 276, Kazakistan’da 267, Moldova’da 258, Belçika’da 252, Rusya Federasyonu’nda 243, Avustralya’da 239, İtalya’da 175, Bosna Hersek’de 157, Japonya’da 138, İsviçre’de 125 üniversite öğrencisi eğitim alıyor.
Bu ülkelerin yanı sıra Grenada ve Kabardino Balkar Cumhuriyeti gibi küçük ülkelerde de Türk öğrenciler öğrenim görüyor. Kabardino Balkar Cumhuriyeti’nde 6, Grenada’da 1 Türk öğrenci mevcut. Grenada’nın dışında Slonvenya, Sudan ve Arjantin’de 1’er Türk öğrenci var. Estonya, Letonya, Peru ve Slovakya’da ise 2’şer Türk öğrenci üniversiteye gidiyor.
Türkiye’nin, Çin’de 94, Yunanistan’da 65, Güney Kore’de 48, Güney Afrika Cumhuriyeti’nde 20, Vietnam’da 17, Suudi Arabistan’da 13, İsrail’de 11, Lübnan’da 7, Suriye’de 5, Yemen’de 4, Ermenistan’da 3 öğrencisi var.
KIZLARIN TERCİHİ
Yurtdışında okuyan 23 bin 545 Türk öğrenciden sadece 2 bin 161’i (yüzde 9.1) kızlardan oluşuyor. Kızların en fazla bulunduğu ülkeler Azerbaycan (664), Bulgaristan (411), Fransa (155), Kırgızistan (146), ABD (132) ve Almanya (129).
Türk öğrencilerin öğrenim gördüğü ülkelerden Arjantin, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Brezilya, Çek Cumhuriyeti, Çuvaşistan, Ermenistan, Estonya, Filipinler, Grenada, İspanya, Letonya, Kenya, Lübnan, Malezya, Malta, Norveç, Özbekistan, Pakistan, Peru, Suriye, Singapur, Slovakya, Slovenya, Suudi Arabistan, Sudan, Tacikistan, Tataristan ve Tunus‘ta hiç Türk kız öğrenci bulunmuyor.
Bangladeş, Finlandiya, Güney Afrika Cumhuriyeti, İsrail, İrlanda, Japonya, Kabardino Balkar Cumhuriyeti, Litvanya, Portekiz, Sırbistan, Karadağ, Tayland ve Yeni Zelanda’da ise sadece 1’er Türk kız öğrenci okuyor.
LİSANS AZERBAYCAN’DA, LİSANSÜSTÜ ABD’DE
Öğrencilerin çoğunluğu yurtdışına lisans eğitimi için gidiyor. 18 bin 103 öğrenci yurtdışında lisans eğitimi alırken, 3 bin 843′ü yüksek lisans, 1600‘ü doktora yapıyor. Öğrencilerin 11 bin 509’u fen, 12 bin 37’si sosyal alanda eğitim görüyor.
Türk öğrenciler yurtdışında lisans eğitimi için genellikle Azerbaycan‘ı tercih ederken, bu ülkeyi Bulgaristan, Almanya ve Avusturya izliyor.
Lisansüstü eğitimde ise en fazla tercih edilen ülkelerin başında ABD geliyor. ABD’yi Almanya, İngiltere ve Fransa izliyor.
Türkiye‘nin ABD’de 1990 lisans, 1049 yüksek lisans, 889 doktora; Azerbaycan’da 4 bin 108 lisans, 15 yüksek lisans, 35 doktora; Almanya’da 1728 lisans, 1045 yüksek lisans, 140 doktora; İngiltere’de 821 lisans, 577 yüksek lisans, 112 doktora; Fransa’da 910 lisans, 175 yüksek lisans, 99 doktora; Avusturya’da 1177 lisans, 150 yüksek lisans, 28 doktora öğrencisi okuyor.
BURSLU ÖĞRENCİLER
Türkiye’nin yurtdışında resmi burslu statüde yükseköğrenim gören öğrencileri de bulunuyor. Sayıları toplam 890 olan bu öğrencilerin 574’ü fen, 316’sı sosyal alanda eğitim alıyor.
Bu öğrencilerden 5’i lisans programlarında okurken, 329’u yüksek lisans, 183’ü doktora eğitim, 6’sı da staj yapıyor. Resmi burslu statüdeki 367 öğrenci de dil öğrenimi için yurtdışında bulunuyor.
YURTDIŞINDA OKUMANIN KOŞULLARI
Bu arada, yurtdışında üniversitede okumak isteyenlerin YÖK Denklik Birimine başvurarak, eğitim yapılacak üniversitenin ve programın tanınıp tanınmadığı konusunda bilgi almaları gerekiyor.
Yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarında öğrenim görecek öğrencilerin öğrenciliklerini tanıtmaları, Milli Eğitim Bakanlığı veya yurtdışı temsilciliklerinde öğrenci dosyası açtırmaları ve vize almaları koşulu bulunuyor.
Kendi imkanlarıyla ABD, Avustralya, Yeni Zelanda, Kanada, AB’ye üye ve aday olan ülkeler ile İzlanda, Lihtenşayn, Norveç, İsviçre gibi ülkeler hariç yurtdışında yükseköğrenim görmek isteyenlerin diploma denklik başvurularının değerlendirilebilmesi için ÖSS‘ye girmiş ve ilgili puan türünde barajı aşmış olmaları gerekiyor.
Lisans öğrenimi yapmak üzere yurtdışına gitmek isteyenlerden SAT 1 (Minimum 1000 puan), ACT (Minimum 21 puan), Abitur, Fransız Bakaloryası, GCE A Level Sertifikası (Minimum 2 ders), Uluslararası Bakalorya (International Baccalaureat IB), Avusturya Matura Diploması (Matura Reifezeugnis) ve İtalya Maturita Diploması’ndan (Diploma di Maturita) birine sahip olanlar, yurtdışına çıkmak için gerekli ”ÖSS’den minimum 165 puan almış olma” koşulunu yerine getirmiş sayılıyor.
Yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarından alınan diplomaların Türkiye’de geçerli olabilmesi için YÖK tarafından onaylanarak denklik belgesi verilmesi yasal zorunluluğu bulunuyor.