Yeni anayasayı oluşturmak kadar, izlenecek usul, yöntem ve ortak karar alma mekanizmasını belirlemek de hayli zorlu bir süreç.
Mevcut anayasada değişiklik yapılmasının yolu 175. maddede var, ancak yeni bir anayasanın nasıl yapılacağı konusunda bir mevzuat bulunmuyor. Bu yüzden önce ‘yeni anayasa’ mı ‘anayasa değişikliği’ mi sorusuna yanıt bulunması gerekiyor. TBMM Başkanı Cemil Çiçek, bu soruya yanıt bulmak için TBMM’de grubu bulunan partileri dolaşacak. Genel eğilim ‘yeni anayasa’ çıkarsa bu kez yeni anayasanın nasıl hazırlanacağı sorusunun yanıtı aranacak. Bu durumda yeni anayasanın yapımı için öncelikle Meclis’te bir anayasa değişikliğinin yapılması da gündeme gelebilecek.
Oybirliği mi oyçokluğu mu?
Yeni anayasa için Çiçek’in başkanlığında TBMM’deki grubu bulunan siyasi partilerden ikişer üyenin bulunduğu bir ‘Partilerarası Uzlaşma Komisyonu’ oluşturulabilir. İktidar ve muhalefet böyle bir komisyona sıcak bakıyor. Komisyonun başkan ile birlikte dokuz üyeden oluşması bekleniyor. Daha sonra bu komisyonun nasıl çalışacağına dair ilkelerin de belirlenmesi gerekebilir. Çünkü, her partinin eşit temsil edildiği bir ortamda her zaman ‘ittifak’ sağlanamayabilir ve çalışmalar tıkanabilir. Ayrıca bu komisyonun kimleri çalışmalara davet edeceği konusunda da bir uzlaşma yaratılamayabilir. Çiçek, bu durumu dikkate alarak ‘oyçokluğu ile karar alma’ yöntemini de önerebilir.
Yeni anayasa yapımı ve yöntemi konusunda partiler arasında uzlaşma sağlanamaması halinde ise yine Partilerarası Uzlaşma Komisyonu kurularak, 1982 Anayasası’nda değişiklik yapılması da gündeme gelebilir. Bu durumda geçmiş yıllarda oluşturulan uzlaşma komisyonunun izlediği yöntem de denenebilecek. Geçmiş yıllarda partiler değişmesini istediği maddeleri belirlemiş ve bu listede ortak olan maddeler üzerinde çalışma yapılmıştı.
AK Parti yöntemi çalışıyor
Yeni anayasanın yöntemi konusunda AK Parti de ayrı bir çalışma yapıyor. AK Parti’de oluşturulan dokuz kişilik komisyon önceki gün bir toplatı daha yaptı. Toplantıda, takvim ve strateji çalışması yapıldı. Buna göre AK Parti, arzu ettiği yeni anayasa metnine ilişkin kendi içinde çalışmasını yürütecek, ancak ortaya çıkacak taslak, ‘dayatma’ algısı yaratmamak için kamuoyu ile paylaşılmayacak, muhalefete öneri olarak sunulmayacak. AK Parti, uzlaşma komisyonunda anayasanın maddeleri ele alındığında, bu çalışması çerçevesinde önerilerini tek tek gündeme getirecek.
TBMM Başkanı Çiçek’ten ayrı olarak ‘yöntem’ konusunda AK Parti de muhalefet ile uzlaşma arayacak. Bu çerçevede Başbakan Erdoğan ya da AK Parti yönetiminin muhalefet parti liderlerini eylül ya da ekim ayında ziyaret etmesi de gündemde.
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Ömer Çelik, önceki günkü toplantı sonrasında, “Herkes masaya önşartsız olarak gelsin” çağrısı yaptı.
RADİKAL