Bir sezonda üç ürün alınabilen İzmir’in Küçükmenderes Ovası’nda, üretici yağışlı havalardan patates sökümüne fırsat bulamazken, yeni sezon ürününü de dikemiyor.
Artan maliyetler nedeniyle tarladaki fiyatı şu an 2 lira civarında olan ikinci ürün kış patatesi, söküm için güneşli havalar beklerken, nakit para sıkıntısı yaşanması nedeniyle satışlarda daralma yaşayan üretici söktüğü patatesi satamıyor. Sökümü yapılan patateslerin depolarda alıcı beklediğini belirten üreticiler, üreticiden tüketiciye bir kanalın açılması gerektiğini söyledi.
Bereketli topraklara sahip İzmir’in Küçükmenderes Ovası’nda, yağışlı havalar yüzünden kış patatesinin hasadını yapma fırsatı bulamayan üreticiler birinci ürün yaz patatesi dikimi için de güneşli havaları bekliyor.
Ekimleri Ağustos ayının ikinci haftasında başlayan kış patatesinde fiyatların tarlada 2 lira civarında olduğunu ifade eden üreticiler, maliyetlerin aşırı yükselmesinden dolayı sanıldığı gibi çok para kazanmadıklarını belirtti.
Kış patatesinde, yazdan kalma tohumlukların kullanıldığını ifade eden Ödemişli üretici İsmail Hallıoğlu, şu an fiyatların maliyetin biraz üstünde olduğunu ifade etti.
Üreticinin patates üretimine devam edebilmesi için tohum ve mazot desteğine ihtiyaç duyduğunu belirten Hallıoğlu,”Bugün sıfır dediğimiz yerli anaç tohumun kilo fiyatı 2 liranın üstünde. Bu da 10 dekarda 10 bin liraya yakın bir maliyet eder. Bu maliyet ikinci üründe biraz daha artar. Mazotun litresi de 6 lira civarında. İşçi yevmiyeleri, elektrik, su paraları, ilaç ve gübre girdileri derken işin içinden çıkılmaz bir hal alıyor.” dedi.
Fiyat dengesizliği nedeniyle küçük üreticinin patates üretiminden vazgeçer hale geldiğini kaydeden Hallıoğlu, şunları söyledi:
“Bugün patates üretimi ile büyük üreticiler uğraşıyor. Büyükşehirlerdeki tüketici, market fiyatlarını görünce üreticinin çok para kazandığını sanıyor ama durum öyle değil. Örneğin ekimi yapılan tarlalarda tohumların soğuk havadan etkilenmemesi amacıyla elyaflı koruma yapıyoruz. Bu bile önemli maliyet oluşturuyor.”
ÜRETİCİ KREDİ İLE BORÇLANDI
Patates üreticisi Mehmet Eriş de, 10 dekarlık patates üretiminin maliyetinin 30 bin lira civarında olduğunu belirterek, “Bu aslında büyük bir risk. Kumar desek yeridir. Bu kadar maliyet altına girip işin içinde büyük zarar etmek de var. Örneğin, üretici kredi ile borçlandı ama ürünü tarladan alamıyor. Yağışlı havalar sürdüğü takdirde de ne olacağını bilemeyiz” dedi.
Eriş, “Kış patatesi toprakta Mart ortalarına kadar kalabilir. Fakat zamanında hasat yapılamazsa tarlaya yeni ürün ekilemez. Bu yüzden ürünün Ocak ortalarında sökülmesi gerekir. Ürünü tarladan kaldıramazsak, bahar dönemi ürünlerini ekmekte gecikiriz” şeklinde konuştu.
Soğuk hava depolarının da sanıldığı gibi çok olmadığını ve ücretsiz olmadığını belirten Eriş, “Kamuoyunda patatesin depolarda bekletilip fiyat artışı yaratıldığı gibi bilinçsiz bir inanç var. Patates uzun süre depolarda bekletilebilecek bir ürün değildir. Biz de ürünümüzü uygun fiyata satıp tarlamıza yeni ürün ekmek isteriz” dedi.
Ortalama 10 dekarlık bir tarladan rekolte düşüklüğü gibi sıkıntılar yaşanmazsa ortalama 20-25 ton civarında kış patatesi üretilebileceğini belirten Ödemişli üreticiler, kalite farkı yüzünden ürünün normal şartlarda bin 200 ile 2 bin 200 liradan 35-40 bin lira civarında gelir getireceğini bunun da yaklaşık 30 bin lirasının tohum, kira, hazırlık, gübreleme ve sulama gibi maliyete gittiğini ifade ettiler.
Kaynak: Birgün