Meslek seçimi düşünmeden, bireyin kendini tanımadan yapacağı birşey değil. Tüm hayatımızı etkileyen bu seçim en sağlıklı seşilde yapılmalı! Yanlış seçimler mutsuz hayatlara sebep olabilir. İşte meslek seçimiyle ilgili TÖDER Akademik Direktörü Prof. Dr. Adil Çağlar‘ın görüşleri…
Tüm Özel Eğitim Kurumları Derneği (TÖDER) Akademik Direktörü Prof. Dr. Adil Çağlar; "Yetenek ve ilgilerine uygun meslek seçen bireylerin işlerini severek yaptıklarını ve mesleki başarılarının her gün biraz daha arttığını, buna dayalı olarak daha verimli ve mutlu bir yaşam sürdürdüklerini görüyoruz. Bu konuda doğru karar verebilmek için meslekleri ve kendinizi iyi tanımalı, seçeceğiniz mesleğin kendinize uygunluğunu ölçmelisiniz." diyor.
Meslek seçiminde önce meslek gruplarının gözlenmesi gerektiğini söyleyen Çağlar, karşılaşılabilinecek olumlu – olumsuz yönlerin bilimimp ona göre hareket etmenin daha doğru olacağını vurguluyor:
"Yani ‘bir yere kapağı atayım da neresi olursa olsun’ düşüncesi ya da ‘puanım (başarı sıram) beklediğimden yüksek geldi boşa gitmesin’ diyerek size uygun olmayan yüksek puanlı bir bölümü tercih etmeniz sizi ileride başarısız ve mutsuz bir yaşam içine sürükleyebilir. Bunu önlemenin en güzel yolu ise araştırmak ve birtakım meslek dökümlerini uygulamak olur."
Meslek seçiminde ekonomik kaygılar da alacağımız kararda etkili olacak. Genellikle en fazla kazanç sağlayacak meslekler tercih edilmeye çalışılır. Oysa her mesleğin iyi kazananı ve kazanmayanı vardır. Kişi mesleğini severek yapıyorsa zaten başarılı olur. Başarı da ardından yeterli kazancı getirir. Unutmamak gerekir ki meslek sadece ekonomik ihtiyaçları karşılama aracı değil. Kişi mesleği aracılığıyla yeteneklerini, becerilerini ortaya koyar, kapasitesini geliştirir, başarılı olur ve doyum sağlar. Meslekte yaşanılan başarısızlık ve doyumsuzluk bireyin ruh sağlığını tehdit eder. Bu tür durumları göz önünde bulundurarak meslek tercihi yapmanız gerekir.
Bu tercihlerin yaşama etkiler neler? Hangi etkenler göz önünde tutulmalı? İşte Çağlar’ın cevapları…
MESLEK SEÇİMİNİN YAŞAMA ETKİLERİ
- Gelecekteki günlerini hangi koşullar altında geçirebileceğini belirler.
- İşimizin sürekli olup olmaması hayatımızın gidişatını ve kalitesini şekillendirir.
- Mesleki anlamda başarılı ya da başarısız bir kişi oluşumuz hayattan alacağımız hazzı ve doyumu belirler.
- Sosyal çevremizi hatta eş seçiminizi etkileyebilir.
- Hangi kentte öğrenim göreceğinizden, kentin hangi bölgesinde çalışacağımıza kadar yaşayacağımız çevreyi veya çevrenin özelliklerini ortaya koyabilir.
- Gelir düzeyimizi ve geçim tarzımızı belirler.
- Toplumdaki statümüze, çevremiz ve ailemiz ile ilişkimize yön verebilir.
Meslek yaşamımızın tüm hayatımızdaki yerini göz önüne aldığımızda çalışma hayatımızın kalitesinin ve çalışma adına yaptığımız faaliyetlerin bireysel mutluluğumuza doğrudan etkisi vardır. Dolayısıyla çalışma hayatında ve özel hayatımızda mutlu olmanın ilk adımı kendimize uygun meslek seçiminden geçer. Buna karşılık, seçtikleri meslek kendisini ifade etmeyen kimselerin çalışmaya karşı isteksiz, doyumsuz, yeniliklere direnen ve mesleklerini değiştirme gayreti içinde olduklarını görmekteyiz.
İnsan hayatında böylesine önemli etkileri olan bir kararın iyice düşünülmeden verilmesi, hayal kırıklığına, mutsuzluğa ve başarısızlığa yol açar. Tüm bunların sonucunda kendini değersizleştiren ve işe yaramaz gören bireyin ruh sağlığı ve çevreyle olan iletişimi de bozulur.
DOĞRU MESLEK SEÇİMİNİ GÜÇLENDİREN ETKENLER
- – Çevre baskısı nedeniyle açıkta kalma korkusuyla tercih yapma
- – Aile ve toplum baskısıyla moda (popüler) mesleklere yönelme
- – Meslek seçimini olayların akışına ve şansa bırakma
- – Çalışma dünyası ve insanlar ile ilgili bazı yanlış genellemelere sahip olma
- – Ergenlik döneminin problemleriyle (fiziksel ve psikolojik değişim) meşgul gençlerin aynı zamanda gelecek ile ilgili sağlıklı kararlar alma baskısı, kendini tanıma sürecini hızlandırmaya zorlar ki bu da zor bir süreçtir.
Meslek seçimi rastlantısal bir olgu değil. Seçimin sağlıklı olması bireyin kendini ve meslekleri objektif olarak tanıyabilmesi, bilgi toplamasına, karar verme becerilerini geliştirebilmesine (mesleki olgunluk) bağlı.