Yüksek öğrenim görmek, iş hayatına avantajlı başlamak demektir. Kolej ya da üniversite diploması size hem prestij hem yüksek maaş getirir. Fakat bu, sizi aynı zamanda ürkütücü bir kısır döngünün içine de sokabilir. Yüksek öğrenim, ucuz değildir. Pek çok aile, çocuklarına üniversite parası denkleştiremez. Tek çare öğrenim kredisi almaktır. Ama bu krediler o kadar yüksektir ki, bazen uzun yıllar, faiziyle birlikte taksit taksit geri ödemek zorunda kalırsınız. İş bulacağınızın bir garantisi de yoktur. Amerikan İş İstatistikleri Bürosu BLS (Bureau of Labor Statistics), üniversite veya kolej gibi yüksek öğrenim gerektirmeyen işleri belirlemiş. ABD’ye özgü gibi görünebilir. Ama bu işler, üç aşağı beş yukarı her ülke için geçerli. Büronun seçtiği altı meslek dalının ücretleri de hayli tatmin edici. ABD’de ücretler aylık değil yıllık konuşulur. Rakamlar brüttür. Net rakamı hesaplamak için yüzde 25-35 arası vergi, sağlık sigortası ve diğer kesintileri düşmeniz gerekir.
İşte A Haber’den Alev Rigel’in haberine göre Yüksek öğrenim gerektirmeyen işler…
1) Hava trafik kontrolörü
Yıllık ücreti 108 bin dolar. Kontrolörler, gökyüzünün güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Sadece havaalanlarının kontrol kulelerinde değil, hava trafiğinin yoğun olduğu yerlerde de görev yapabilirler. Uçak yolculuğu yaparken onların varlığını hissetmezsiniz bile. Zor ve stresli bir iştir. Havada binlerce yolcunun can güvenliği onların sorumluluğundadır. Hava trafik kontrolörü olmak için verilen eğitim de zorludur. Aslında eğitim hiç bitmez. Kontrolör olduktan sonra yılda iki kez performans testinden, bir kez de fiziksel ve ruhsal testlerden geçmeniz gerekir. Teknoloji sürekli geliştiğinden yeni cihazları ve sistemleri bilmek durumundasınız. Matematikten çok iyi anlamalı, çok çabuk hesap yapma yeteneğiniz olmalıdır. Çok iyi duyabilmeli, mikrofonik, net bir sesle konuşmalısınız. Havacılık dili, dünyanın her yerinde İngilizce’dir. Eğitime kabul yaşı, 18-30 arasıdır. Emeklilik ise 56-60 yaş arası zorunludur. İş kolay değildir ama ayda elinize net 6 bin dolardan fazla para geçebilir.
2) Yönetici
Yıllık ücreti 80 bin 200 dolar. Bir şirkette sıradan bir çalışan olabilirsiniz. Ama kendinizi kanıtlar, azimle çalışırsanız, üst sıralara yükselip yönetici olabilirsiniz. Bunun için yüksek öğrenim görmeniz gerekmez. Başarınız, iş ahlakınıza ve deneyimlerinize bağlıdır. Yönetim katına kadar çıkabilmeniz için iş arkadaşlarınızla aranız çok iyi olmalıdır. Gayretli çalışmalı, saldırgan olmaktan kaçınmalısınız. Unutmamalısınız ki, üst katlara çıkan basamakların sayısı az değildir. Satış, pazarlama, halkla ilişkiler, araştırma, operasyon analizi, veri işlem, matematik, istatistik, ekonomi, finans, muhasebe, teftiş, vergilendirme, bütçe, alım-satım, personel, hukuk, bilim, bilgisayar programlama gibi pek çok alanda bilgili ve deneyimli olmanız şarttır. İyi bir dinleyici olmalı, yanlış giden bir şeyi anında düzeltebilmelisiniz. Başarılı yönetici, mesaide harcanan her dakikayı değerlendirir ve yönetimindeki personelin tek tek başarılı olmasını sağlar.
3) Nükleer reaktör operatörü
Yıllık ücreti 68 bin 400 dolar. Bu pozisyonu elde etmek isteyen adaylara, özel eğitim verilir. Ön elemeleri kazanmak için teknik becerilere sahip olmalısınız. Bilgisayar, matematik ve bilimde çok iyi durumda olduğunuzu kanıtlamalısınız. Bilgisayar uzmanı olmanız şart değil. Ama bir nükleer santralde çalışan bilgisayarları çok kısa zamanda öğrenebilmelisiniz. İşe çabuk adapte olabilmeli, detaylara dikkat edebilmeli, sorumluluk sahibi olduğunuzu göstermelisiniz. Bir nükleer santrali, monitörlerden, bilgisayar ekranlarından ve diğer göstergelerden takip etmek kolay gibi görünebilir. Fakat yapacağınız küçük bir hata, insanların ölümüne, binlerce yıl sürecek radyasyon kirlenmesine neden olabilir. Bazı ülkeler, operatör olmadan, bir nükleer tesiste üç yıl çalışmış olma şartını ileri sürebilir. Reaktör operatörlüğünden, kıdemli reaktör operatörlüğüne geçerseniz alacağınız para da hatırı sayılır biçimde artar.
4) Asansör teknisyeni
Yıllık ücreti 65 bin 300 dolar. Asansör ve yürüyen merdiven teknisyenleri de günlük hayatta pek karşılaşmadığımız mucizevi işçilerdir. Sizin güvenliğiniz için, tehlikeli, karanlık, pis ortamlarda çalışırlar. Asansörlerde mahsur kalıp kalmamanız, onların yapacağı bakım ve tamirat işlerine bağlıdır. Böyle bir iş için, her şeyden önce teknik becerilere sahip olmalısınız. Hiçbir yüksek öğrenim kurumu, sizin beceri edinmenizi sağlayamaz. Beceri, bilgi ve uzun çalışmanın bileşkesidir. Asansör teknisyenliği için matematik, fizik, elektronik bilmeli, devre şeması okuyabilmelisiniz. Herhangi bir tamirata çağrılma ihtimali karşısında günün 24 saati hazır olmalısınız. Asansör işi, yılda yüzde 12-15 arası oranlarda arttığı için asansör teknisyenliğine her zaman ihtiyaç bulunuyor.
5) Elektrik dağıtım teknisyeni
Yıllık ücreti 60 bin dolar. Günlük hayatta, elektrik direklerinin tepesine tırmanmış tamirat yapan işçiler görmüşüzdür. Onlar olmasa, evlerimizde düzenli elektrik kullanamazdık. Bu işçiler, elektriğin nihai tüketiciye ulaşmasını sağlayan kişilerdir. Bizler evimizde 220 volt elektrik kullanırız ama onlar, 2 bin volt ile 35 bin volt arası gerilimlerle uğraşırlar. En küçük hataları, anında ölüm demektir. Mahalle aralarında bulunan trafolarda, bu yüksek voltajlı kablolara yaklaşmak bile ölümcüldür. Pek çok ülkede bu trafolar, küçük üniteler halinde direklere takılır. Bu küçük trafolar, sadece 7-11 evi besler. Onlarca evi besleyen büyük trafolar daha pratik gibi görünebilir ama bir arıza halinde küçük trafolar çok az tüketiciyi olumsuz etkiler. İş ne boyutta olursa olsun, bu teknisyenler dikkatli çalışmalarına rağmen her yıl ölümcül kazalara maruz kalır.
6) Emlakçı
Yıllık ücreti 59 bin 500 dolar. Sizin ev, arsa, dükkan gibi gayrimenkuller satın almanıza yardımcı olurlar. Pek çok emlakçı, yüksek öğrenimden geçmiştir. Ama bu şart değildir. Matematik, ekonomi ve iş dünyasında deneyimli olmaları gerekir. Emlakçı olabilmeniz için 60-99 saat arası kurs görmeli, sonunda da yazılı bir sınavdan başarıyla geçmelisiniz. Lisansınızı aldığınız zaman, ilk müşterinize yapacağınız kolaylık, sizin kulaktan kulağa tanınmanızı ve müşterilerinizin artmasını sağlayacaktır. Sadece ABD’de bir milyon 300 bin emlakçı var. İş İstatistikleri Bürosu’na göre, bunların sadece 600 bini aktif olarak çalışıyor. İşte, size iyi para getiren kolay bir iş. Üstelik zenginlere milyon dolarlık evler satmaya veya kiralamaya çalışıyorsanız geliriniz daha da artar. Başkasının evini başkasına satıp komisyon almak, çok zor bir iş olmasa gerek…