Dünyanın en zengin ve müreffeh ülkeleri arasında gösterilen Kuzey Avrupa’nın Vikingler şehri Norveç, son zamanlarda ölüm gerçeğiyle yüzleşmeye çalışıyor.
Ölüme dair bazı radyo programları düzenleniyor, tiyatro oyunları sergileniyor. Zamanonline’ın haberine göre, önümüzdeki aylarda da, başkent Oslo’da, ülke tarihinde bir ilke imza atılarak ‘Ölüm Kafeteryası’ açılacak.
Norveç devlet radyosu, 2013 yılı başlarında, ‘öbür taraf’ isminde, ölümü konu alan bir program düzenlemişti. Programda inanç, ölüm ve ölüm ötesi hayat gibi önemli temalar işlendi. Konuyla ilgili birçok Norveçlinin görüşleri alındı. Hatta ölüme ilişkin düşüncelerini almak için mikrofon uzatılan 26 yaşlarındaki bir Norveçli, “Ölüm, hayatımızın bir parçası. Doğum nasıl bir gerçekse, ölüm de gerçektir. Bu yüzden ölümden korkmamalıyız.” cevabını vermişti. Norveç’in ünlü komedyeni ve oyuncusu Else Kåss Furuseth ise devlet tiyatro salonunda ölümü ve ölüm ötesini konu alan ‘Başınız Sağ Olsun’ oyununu sergilemiş, Norveçliler oyuna büyük ilgi göstermişti.
‘HERKESE BİR GÜN ÖLECEĞİNİ HATIRLATMAK İSTİYORUZ’
Else Werring ve Katarina Zwilgmeyer’in ‘ölüm kafeteryası’nı açacaklarını duyurması üzerine yazılı ve görsel medya, habere odaklandı. Hatta başta devlet televizyonu olmak üzere diğer birçok medya kurumu, 35 yaşındaki Werring ve ortağı Zwilgmeyer ile röportaj yaptı. Özellikle Werring’in ailesinin kafeteryanın ismini depresyona sevk edici bulduğunu ve bunun yerine ‘hayatın anlamı’ ya da ‘kalb evi’ gibi farklı isimler önerdiği açıklandı. Ancak Werring, tüm tepkilere rağmen Ölüm Kafeteryası ismini değiştirmedi.
Zwilgmeyer, Norveçlilerin ölüm korkusunun birçok nedenden kaynaklandığını söylüyor: “Mesela insanların Yaratan’a inanmaması, ölüm hakkında bilgi sahibi olmaması insanları ölüm hakkında endişeye sevk ediyor. Ayrıca insanlar, kendi aralarında ölümü pek dillendirmiyor. Eğer ölüm hakkında konuşulup, malumat sahibi olunsa, insanların rahatlayacağına inanıyorum.’’
KAR AMACI GÜTMEYECEK
Werring ise Norveçlilerin ölüm hakkında çok az konuştuğunu ve ölüm kelimesinin birçok kişiyi korkuttuğunu düşünüyor. Açacakları kafeteryada, sadece ölüm hakkında konuşulacağını söylüyor: “2014’ün ocak ayında açmayı planladığımız kafeteryadaki amaç, herkese bir gün öleceğini hatırlatmak. Kafeterya herkese açık olacak ve kesinlikle kâr amacı gütmeyecek.”
Ölüm Kafeteryası adının bazılarına çok ilginç geldiğini anlatan Werring, insanların ölüm hakkında konuştuklarında iyi bir hayata sahip olabileceklerine inanıyor. Ona göre, insanlar oldukça meşgul bir yaşam sürdükleri için ölümü düşünmeye vakit ayıramıyor. Norveç kültürünün daha çok, genç kalmaya ve sağlıklı yaşamaya önem verdiğini hatırlatarak, “Bu arada ölüm gerçeği gizleniyor.” diyor.
Yaklaşık üç yıl önce İsviçreli sosyolog Bernard Crettaz ile start alan Ölüm Kafeteryası konseptine her geçen yıl ilgi daha da artıyor. Şu an itibarıyla Ölüm kafeteryalarının sayısı 19 ülkede toplam 300’e ulaşmış durumda.