Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Metin Kilci,
Türkiye‘de
elektrik ve
doğalgazda arz
güvenliği noktasında bir sıkıntı yaşanmayacağını bildirdi.
Ekonomi Muhabirleri Derneği (EMD) üyeleriyle sohbet toplantısı yapan Kilci, gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını yanıtladı.
Enerjide en önemli konulardan birinin arz güvenliği olduğunu belirten Kilci, hem doğalgaz hem de elektrik sektöründe arz güvenliği noktasında bir sıkıntı olmayacağını vurguladı.
Bakanlık olarak arz güvenliği konusunda gerekli tedbirlerin alındığını, olağanüstü şartlar oluşmazsa sıkıntının söz konusu olmayacağını kaydeden Kilci, ”Şu an itibariyle Aralık, Ocak, Şubat ve Mart ayının sonuna kadar sezonun başarıyla geçmesi için gerekli hazırlıklarımızı yaptık, herhangi bir problem yok” dedi.
Geçen yıl BOTAŞ’ın uhdesinde olan 6 milyar metreküplük kontratın özel sektöre devrinin de tamamlandığını hatırlatan Kilci, lisans sahibi firmalar hazırlıklarını çok önceden tamamladıkları için piyasaya çok hızlı bir şekilde girdiklerini kaydetti.
Arz güvenliğinin sadece bir dönemlik, bir kışlık veya bir mevsimlik bir iş ya da işlem olmadığının altını çizen Kilci, arz güvenliği konusunu uzun dönemli olarak ele aldıklarını söyledi.
Türkiye’nin hem doğalgaz hem de elektrik tüketiminde önemli bir performans gösterdiğini anlatan Kilci, ”Önümüzdeki 3-4 yıl içinde oransal olarak ifade etmek güç olsa bile doğalgaz tüketiminin bu yılın çok üzerinde olacağını düşünüyoruz. Dolayısıyla bu ihtiyacın sağlıklı bir şekilde temini açısından çok önemli projeler yürütüyoruz” diye konuştu.
Nabucco Projesi
Bu projelerden birinin Nabucco Projesi olduğunu belirten Müsteşar Metin Kilci, söz konusu projenin yavaş olmakla birlikte ilerlediğini bildirdi.
Nabucco Projesi’nin biraz yavaş gittiğini, projenin en önemli ortaklarından birinin de Türkiye olduğunu ifade eden Kilci, ”Biz bu projeyi erken terk eden ülkelerden biri asla olmayacağız. Yani taahhütlerini yerine getirmeyen ya da bu projeyi ortada bırakan bir görüntüye asla müsaade etmeyiz. Çekilmek gündeme gelebilir ama bu projeyi ilk terk eden biz olmayacağız. Birileri çekilirse biz de başkalarını sırtımızda taşımak zorunda değiliz” dedi.
Azerbaycan’ın Şahdeniz 2 sahasındaki gazın Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınması için TANAP adı verilen projenin de çok hızlı bir şekilde ilerlediğini kaydeden Kilci, söz konusu hattan gelecek gazın 6 milyar metreküpünün Türkiye pazarına akıtılması, 10 milyar metreküpünün de Avrupa’ya taşınmasının söz konusu olduğunu söyledi.
Kilci, Güney Akım Projesi’nde geçen hafta Rusya’da temellerin atıldığını hatırlatarak, büyük kapasitelere sahip bu hatlardan bölgedeki bütün ülkelerin faydalanabileceğini vurguladı. Türkiye’nin Rusya’dan doğalgaz aldığı Batı Hattı’nın çok eski olduğunu ve bu nedenle hatta sıkıntıların yaşanabildiğini ifade eden Kilci, ”Zaman zaman konuşulan ve bizim de her zaman kapıyı açık bıraktığımız Güney Akım’ın bir kolunun Mavi Akım paralelinde Türkiye’ye bağlanması her zaman gündeme gelebilir. Biz bu konuda her türlü değerlendirme yapmaya hazırız. Bunu zaman zaman görüşmelerimizde de dile getiriyoruz” açıklamasında bulundu.
Doğudaki petrol ve gaz rezervlerinin hem ulusal ekonomiye hem de dünya ekonomisine kazandırılması için Türkiye’ye çok önemli sorumlulukların düştüğüne işaret eden Kilci, özellikle Irak’ın kuzeyinde çok büyük gaz ve petrol sahalarının bulunduğunu, bunların çok az bir yatırımla ve boru hatlarıyla hem Türkiye pazarına hem de Türkiye üzerinden uluslararası pazarlara, Ceyhan’a aktarılmasının mümkün olduğunu vurguladı.
Türkiye’nin enerjideki ithal bağımlılığı
Metin Kilci, Türkiye’nin fosil kaynaklar konusunda kısıtlı kaynaklara sahip olduğunu ve ithal bağımlılığı düzeyinin yüzde 71,5 olduğunu kaydetti.
Enerji alanındaki mevzuat düzenlemelerine de değinen Kilci, Elektrik Piyasası Kanununu baştan sona yenilemeyi öngören bir çalışma yaptıklarını, söz konusu çalışmanın bugünlerde TBMM’ye gönderileceğini söyledi.
Doğalgaz piyasasına ilişkin değişiklikleri içeren taslağın hazırlandığını, petrol ve LPG piyasalarına ilişkin mevzuatta da gözden geçirme çalışmalarına başlandığını belirten Kilci, ”Bu alanda da çok önemli değişiklikler yapmayı planlıyoruz. Enerji sektörü sadece kamunun tek başına sorumlulukları taşıdığı bir yapı olmaktan çıkmalı. Özel sektörün de yatırım iştahı hissettiği bir yapıya kavuşmalı” dedi.
Bu yıl yeni kontratlara ihtiyaç yok
Kilci, doğalgazda bu yıl yeni bir kontrat yapmaya ihtiyaç bulunmadığını, halen yürürlükte olan kontratların 2013 yılı tüketimini rahatlıkla karşılayabileceğini kaydederek, ”2014’te 4 milyar metreküplük Cezayir kontratının ya yenilenmesi ya da bunun yerine bir şey koymamız gerekecek. Ayrıca Azeri gazında da bir artış söz konusu olabilir” diye konuştu.
Şu an itibariyle 2013 planının kontrat bazında tamamlandığını vurgulayan Kilci, ”Bırakın gaz sıkıntısını, gaz sıkıntısı izlenimine dahi müsaade etmeyecek şekilde tamamladık. Bu yıl bittiğinde 48,5 milyar metreküp gaz tüketmiş olacağız. Önümüzdeki yıl bunun bir miktar artması söz konusu olmakta birlikte 56-60 milyar metreküplük bir tüketim söz konusu olmayacak. Küçük bir miktar artacak” diye konuştu.
Kontratların gaz ihtiyacını karşılamaya yeterli olduğuna, fakat spot enerji imkanının her zaman olabileceğine dikkati çeken Kilci, geçen yıl spot piyasadan 1 milyar metreküp LNG ithal edildiğini, bu senede bu miktarlarda bir rakamın söz konusu olacağını kaydetti.
”Irak’a kayıtsız kalamayız”
Türkiye’nin doğalgaz pazarında çeşitliliği sağlaması açısından Kuzey Irak’taki ve Irak’taki doğalgaz rezervlerinin önemli olduğunu belirten Kilci, bunların yanı sıra Ege ve Akdeniz’de mutlaka LNG terminallerinin olması gerektiğini bildirdi.
Kuzey Irak’ın fosil kaynaklar açısından son derece zengin bir coğrafya olduğunu yineleyen Kilci, Türkiye’nin bu kaynaklara kayıtsız kalamayacağını söyledi. Kilci, ”Irak’ın bütünlüğü korunarak bu kaynakların başka pazarlara aktarılması söz konusu. Irak bizim çok iyi bildiğimiz bir alan, burada sağlıklı bir işbirliği sağlandığı takdirde çok büyük bir sinerjinin oluşacağını tahmin ediyoruz” dedi.
Bugün bazı basın-yayın organlarında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın geçen hafta Kuzey Irak’a büyük bir enerji anlaşması imzalamak için gideceği şeklinde haberlerin yer aldığının hatırlatılması üzerine Kilci, ”Kesinlikle Sayın Bakanımız oraya uluslararası bir konferans için gidiyordu, geçen yıl da aynı konferansa gitmişti. Bir anlaşma imzalanması söz konusu değil. Ben sadece bu kadarını söyleyeyim” diye konuştu.