20 yaşındaki Gökhan Bingöl de pazara kurbanlık getirmiş. Satılan her kurban için az sevinip çok üzülüyor. Çünkü danaların hepsini kendi eliyle büyütmüş. Bingöl, "Birkaç aylıkken hepsine birer isim vermiştim. Şimdi satmak gücüme gidiyor." diyor.Kurban Bayramı’na sayılı günler kala herkesi bir telaş sardı.
Büyük şehirlerin yolunu tutan besiciler, kurbanlıklarını görücüye çıkardı. Belediyeler de son hazırlıklarını tamamlamak için yoğun bir çaba sarf ediyor. Muhtemel bir bulaşıcı hastalık riskine karşı İstanbul’un Anadolu yakasından Avrupa’ya kurbanlık koyun ve dana geçişleri yasaklandı. İstanbul, İzmir, Ankara ve Bursa gibi büyük illerde kurban kesim merkezleri belirlendi. Bu merkezler, illere ait valilikler ile belediyelerin internet sitelerinde belirtiliyor.
İstanbul’un her ilçesinde çok sayıda kurban satış ve kesim yeri bulunuyor. Kurban almak için sokağa çıkmadan önce internetten evinize en yakın merkezin adresini almanız size kolaylık sağlayacaktır. Anadolu’nun köy ve kasabalarında yaşayanlar için ise kurban kesmek daha bir kolay. Birkaç gün öncesinden alınan kurbanlıklar, evin önüne bağlanarak besleniyor. Daha sonra bahçede kesiliyor. Kurbanlarını yardım kuruluşları vasıtasıyla kestirmek isteyenler için ise başta Kimse Yok mu Derneği olmak üzere çok sayıda alternatif bulunuyor.
Yardım kuruluşları, Kurban Bayramı’nda Vanlıları yalnız bırakmayacak
Geçtiğimiz aylarda meydana gelen Somali’deki kuraklık felaketine karşı en duyarlı tepkiyi ülkemiz verdi. Yardımlar, Türkiye’de faaliyet gösteren dernekler sayesinde kısa sürede yerine ulaştırıldı. Fethullah Gülen Hocaefendi, Afrika’da yaşanan bu kuraklığı göz önünde bulundurarak, "Bugüne kadar bir kurban kesen bu yıl mümkünse iki kurban kessin. Gücü yeten üç tane kessin. Bir tanesini Somali’ye yollasın. İmkânı olan herkes Güneydoğu ve varoşlarda yaşayanlara da bayram ettirsin." dedi.
Gülen’in bu sözlerini tavsiye olarak algılayanlar, kurban hazırlıklarına başlamıştı ki Van’dan acı haber geldi. Bu haberle birlikte kurbanların bir kısmının gönderileceği adres de belli olmuş oldu. Kimse Yok mu Derneği, depremden hemen sonra bölgeye ulaşmış, gıda, su, battaniye ve çadır dağıtmaya başlamıştı. Derneğin arama ve kurtarma ekipleri de yoğun bir çaba göstererek enkaz altında kalanları kurtardı. Daha önce Somali için televizyon kanallarının düzenlediği yardım programının aynısı bu kez depremzedeler için ekranlara taşınarak milyonlarca TL toplandı.
Kimse Yok mu Derneği Kurumsal İletişim ve Marka Yönetim Koordinatörü Mevlüt Özkişi, "Kurban Bayramı’nda Van ve ilçelerindeki depremzedeleri yalnız bırakmayacağız. Bize gönderilen bağışların bir kısmını burada keseceğiz. Bu yıl da Doğu illerini kucaklayacağız. Bu yardımlar, kardeşlik duygusunu pekiştirecek." diyor.
Kurbanını Kimse Yok mu Derneği vasıtasıyla kestirmek isteyenler, 500 TL karşılığında bu ibadetlerini yerine getirebilecek. Bağışlar, derneğin internet sitesiyle banka hesap numaraları üzerinden ödenebiliyor. Ayrıca Kızılay, Cansuyu ve Yardımeli gibi dernekler de muhtaçlara kurban sevinci yaşatacak.
Kurbanlıklara Avrupa vizesi yok!
Anadolu’nun farklı illerinden kurbanlık satmak için İstanbul’a gelenler bir haftadır zorlu bir mücadele veriyor. Kurbanlıkların bulunduğu yerde yatıp kalkıyorlar. Kurban Bayramı, onlar için hem ‘ekmek parası’ hem de biraz ‘gurbet’ manasına geliyor. Bayramı ailelerinden uzakta geçiriyorlar.
Nezir İlgörmüş, Bitlis’ten 120 büyükbaş kurbanlıkla birlikte zorlu bir yolculuk yaparak gelmiş. Kurbanlıklarının fiyatı, kilosuna göre 4 ile 16 bin TL arasında değişiyor. Görevliler, kurbanlıkların Avrupa yakasına geçirilmesine izin vermiyor. Şap hastalığı tehlikesi nedeniyle iki yaka arasında hayvan geçişi yasaklanmış. Bu yüzden Avrupa yakasında oturan bazı vatandaşlar, kurbanlık almak için Anadolu yakasına geçiyormuş. Bu durum Nezir İlgörmüş’e göre fiyatların artmasına da sebep oluyor.
Yerli mi ithal kurban mı almalı?
Büyükbaş canlı kurbanlıkların kilo fiyatı 14 ile 16 TL arasında değişiyor. İthal büyükbaş kurbanlıkların fiyatı ise 14 TL. "Yerli kurban mı, yoksa ithal mı almak daha mantıklı?" sorusuna farklı cevaplar alıyoruz. Herkes kendi sattığı kurbanlığın iyi olduğunu savunuyor. Ama hem satıcıların hem de müşterilerin genel kanaati, yerli kurban yönünde. Çünkü geçtiğimiz yıl ithal kurban alan bazı müşteriler etin tadından memnun kalmamış. Ayrıca yerli ete göre daha çabuk bozulduğunu söylüyorlar. Bunun nedenini ise bazı ülkelerde hâlâ kullanılmaya devam eden hormon ve antibiyotik ilaçlara bağlıyorlar.
Küçükbaş kurbanlıkların fiyatı ise kilosuna göre 400 ile bin 200 TL arasında değişiyor. 20 yaşındaki Gökhan Bingöl, büyükbaş kurbanlıklarını Zeytinburnu’ndaki pazara getirmiş. Kurbanlıkların hepsi de onun elinde büyümüş. Bu süreçte onlarla adeta birer dost olmuş. Bize danaları gösteriyor, bir taraftan da isimlerini söylüyor. Çamurabatan, Karaminik, Zehra, Kokan, Ercüment, Aslan, Babamın Danası, Reşbab… 48 büyükbaş hayvanına ayrı ayrı isim verdiğini anlatarak, "Hepsi benim elimde büyüdü, onlara isimlerini ben verdim. Şimdi satmak gücüme gidiyor." diyor.
Anadolu’da hazırlıklar daha bir güzel
Kurban Bayramı öncesinde anneleri bir telaş sarıyor. Bu telaş Anadolu’da kendisini biraz daha fazla hissettiriyor. Evler köşe bucak temizlenecek, sonrasında bir ‘eksik listesi’ oluşturulacak. Şeker ve çikolata Kurban Bayramı’nda da listenin en başında. Kolonya ise her eve lazım. Bayramın bir diğer vazgeçilmezi, ev yapımı baklavalar. Sonra her yöreye ait özel bayram yemekleri pişirilecek. Gelen misafirler için ikramlar bol: Yuvalama, yaprak sarması, börek ve kuru fasulye…
Tabii bir de yöresine göre kurban etleri ya kavrulacak ya da şişlere dizilip mangal üzerine sıralanacak. Bu yemeklerin hazırlanmasında kullanılan malzemeler de eksik listesindeki yerini alacak. Ev hanımları bir yandan mangal, et tahtası ve satırları şöyle bir gözden geçirecek. Erkekler bıçakları bileyletmeyle meşgul. Eğer yoksa kömür alınacak. Kurbanın kesileceği yer de birkaç gün öncesinden hazırlanmalı. Hayvanı daha rahat yüzmek için yüksek bir yere çengel asmak lazım.
Köylerde, kurban kanının akması için bir çukur kazılacak. Böylece hem çevre kirletilmeyecek hem de muhtemel bir vahşi hayvan tehlikesi önlenecek. Anadolu, bayram hazırlıkları işte böyle… Çalıştığı için bayramı gurbette geçirecek olanlar ise anne ve babalarının kurban hazırlıklarını hayal ederek biraz mutlu, biraz da hüzün dolu olacak…
Kurbanlık alırken nelere dikkat edilmeli?
•Öncelikle alacağınız kurbanlığın fiziksel olarak bir kusurunun bulunmaması şart. Dişlerinin eksiksiz olması ve herhangi bir hastalığının bulunmaması gereki-yor. Küçükbaş kurbanlıkların en az bir, büyükbaşların ise iki yaşını doldurmuş olması aranması gereken bir diğer özellik. Eğer kurban alacak kişinin bu konuda tecrübesi yoksa işin ehli birini yanına alması tavsiye ediliyor.
•Daha sonra yapmanız gereken ilk iş, kurbanlığın küpesini kontrol ederek dosyasının olup olmadığını sormak. Bu dosyada kurbanlıkla ilgili bilgiler yer alıyor. Kurbanlıklar yola çıkmadan önce veteriner kontrolünden geçiriliyor. Gerekli bilgiler bu dosyalara not ediliyor.
•Kurbanlık alırken alacağınız hayvanın erkek olmasına dikkat edin. Dinimizde erkek kurbanlık kesmek daha efdal kabul ediliyor. Özellikle son yıllarda yaşanan canlı hayvan sıkıntısı göz önünde bulundurulduğunda daha dikkatli olunması gerekiyor.
•Kurban pazarına gitmeden önce ithal mi yoksa yerli kurban mı alacağınıza karar verin. Çünkü geçtiğimiz yıl bazı vatandaşlar ithal kurbanlıkların etini yemekte zorlanmış, "Damak tadımıza uymuyor." demişti.
•Kurbanlık almak için bayramın ikinci ve üçüncü gününü de bekleyebilirsiniz. Çünkü fiyatlar biraz daha uygun oluyor.
Zaman