Türkiye, yaptığı kaliteli üretim ile tekstilde marka bir ülke. Bugün global markaların çoğunun Türkiye’de ‘made in China’ etiketiyle satılmasına bakmayın. Aynı markaların Avrupa mağazalarındaki ürünleri ‘made in Turkey’ etiketiyle satılıyor. Üretimdeki başarısını tasarımda da sürdürmeye kararlı olan markalar ve tasarımcılarla Türkiye’de rüzgâr artık farklı bir yönden esiyor. Tasarım, moda sektörünün en önemli ihtiyacı haline gelirken tasarım konusunda seküler eğitim veren okullar çok sınırlıydı. Yetenek sınavları ile alım yapan üniversitelerde çok kısıtlı kontenjanlara girmek için binlerce insan arasından sıyrılmanız gerekiyor. Bu iki arada bir derede durum, İstanbul’da birbiri ardına moda okulları açılmasıyla yeni bir boyut kazandı.
Tasarım odaklı eğitim
Tekstille bu kadar iç içe olan bir ülkede moda eğitimi veren kurumlar çok yeni değil. Fakat son yıllara kadar verilen eğitimler, genellikle sektöre ara eleman düzeyinde insan yetiştirmeye yönelikti. Yeni kurulan okullarda entelektüel açıdan da desteklenen eğitimler veriliyor. Okullar bu anlamda öğrencilere bir bakış açısı kazandırmaya çalışıyor.
Son yıllarda giderek cazibesi artan İstanbul, uluslararası moda okullarının gözdesi durumunda. Avrupalı markaların en önemli üreticisi olması ve konum itibarıyla Avrupa’ya yakın olması İstanbul’un önemli artıları. Fakat son yıllarda gelişen ekonomi ve artan ihracat rakamları okullar için İstanbul’u daha cazip bir noktaya taşıdı. Artık uluslararası bir eğitim için öyle çok uzaklara gitmeye gerek yok. 3 yıllık akademik eğitim sunan okulların verdikleri diplomalar YÖK tarafından henüz kabul görmese de yurtdışında kabul görüyor ve okulların uluslararası şubelerinde direkt master yapma fırsatınız olabiliyor. Daha yaz aylarında öğrenciler kurumların diğer ülke şubelerinde değişim programlarına katılabiliyor.
Uluslararası standartlarda, profesyonel modacılar yetiştirmek üzere Avrupa Birliği, Dış Ticaret Müsteşarlığı ve İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri (İTKİB) tarafından 2007 yılında kurulan İstanbul Moda Akademisi (İMA); London College of Fashion başta olmak üzere Polimoda, Domus Academy ve Nottingham Trent University gibi uluslararası moda okulları ile işbirliği içinde. Türkiye’nin en geniş moda kütüphanesi ile İMA, moda tasarımı, moda teknolojisi, moda yönetimi ve pazarlaması, moda perakendeciliği, moda fotoğrafçılığı ve medya gibi alanlara hitap eden 360 derece bir eğitim sunuyor. Öğrenciler 2 yıllık akademik ve uygulamalı eğitimlerinin ardından London College of Fashion’da 1 yıl eğitim alabiliyor. Yıl boyunca da bu okuldan birçok uzman eğitmen geliyor İstanbul’a. İMA’nın en büyük artısı, bizzat sektör desteği ile yola çıkması. Eğitim alan öğrenci zaten sektörün önde gelen ihracatçıları ve markalarıyla sık sık bir araya geliyor.
1959’da Kanada’da kurulan eğitim kurumu LaSalle Akademi, 1993 yılından beri Türkiye’de eğitim veriyor. Öğrenciler hem çiziyorlar hem doğru kumaşı buluyorlar, hem dikiyorlar hem de onu nasıl satacağını öğreniyorlar. Yani tüm süreci tasarlıyorlar. Okulun en büyük eleme kriteri ise kişideki ‘göz’. Okul yöneticisi Sandra Bereha, "Tasarım ve tasarımcı elemelerinde önemli olan, tasarımcının gözüdür, gerisini zaten biz öğretiyoruz." diyor. Bereha, "İçinde tasarım gücü olan adayları sıkı bir eğitimden geçirerek ‘gerçek dünyaya’ hazırlıyoruz. Böylece mezunlarımız okulumuzdan mezun olduktan sonra sudan çıkmış balığa dönmüyorlar." diye ekliyor.
Mezurayı ve prova mankenini bulan tasarımcı
Geçtiğimiz günlerde dünyanın en tanınmış moda okullarından biri olan Esmod moda okulunun davetindeydim. Okul, ilk yılını tamamladı. Okulun ismini Dubaili ünlü tasarımcı Rabia Zargarpur’dan biliyorum. Rabiaz markasının oluşturan tasarımcı New York Esmod okullarından mezun. 1841 yılında Fransa’da kurulan Esmod dünyanın en eski moda okullarından biri olarak kabul ediliyor. Kurucusu Alexis Guerre-Lavigne 3. Napolyon’un eşi Eugenie’nin baş terzisi. Lavigne aynı zamanda mezurayı ve prova mankenini icat ederek farklı kalıpları moda dünyasına kazandırmış bir usta. Ölümünden sonra da ailesi onun metotlarıyla eğitim vermeye devam ediyor ve 1970’li yıllardan sonra okul uluslararası bir ağ kuruyor. Bir yıldır İstanbul Fındıklı’da eğitim veren okulun en büyük artılarından biri uluslararası moda ağı. Okul Türkiye’de Bils ve Park Bravo ile takım ortağı. Henüz birinci sınıfı bitirmiş bir öğrenci olan Merve Alkan’ın tasarladığı beyaz gömlek, Bilstore’un favori gömleklerinden biri olmayı başardı.
Esma-ül Hüsna takılarda
Değerli takı kavramı zaman içinde altından mücevhere doğru kaymış gibi görünüyor. Fakat bir kesim kadın mücevhere ışıltılı gözlerle bakarken, bir diğer kesim ise hikâyeleri olan takıların peşinde. Birçok kadın, artık daha çok taş ve daha çok gösterişin ötesinde beklentiye sahip. Kadınlar takılarda anlam arıyor. 18-21 Ocak tarihleri arasında Berlin’de düzenlenen Mercedes Moda Haftası’nda koleksiyonlarını sergileyen Evren Kayar’ın Esma-ül Hüsna Koleksiyonu takı tasarımlarına farklı bir boyut kazandırıyor. Geleneksel necef taşlarının kullanıldığı koleksiyonda Esma-ül Hüsna’dan Ya Latif, El Hafız, El Vedud, El Malik, El Mülk takılara anlam katıyor. Gümüş ve altın materyallerden oluşan Esma-ül Hüsna Koleksiyonu’nda necef taşı ön planda olsa da kullanılan pırlantalar da koleksiyonun ışıltısını pekiştiriyor. Koleksiyonu Evren Kayar’ın Çukurcuma’daki butiğinde ve Beymen Blender’da görebilirsiniz.
Zaman