Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Özçelik, gül türlerini artırma yanında peyzajda kullanılacak yerli gül yetiştiriciliğinin de artırılması için çalışma yürütüyor. Prof. Dr. Özçelik, "Yaptığımız çalışmada yabani güllerle birlikte 65 çeşit gül türü olmasını bekliyoruz." diyor.
Sevgi ve barışın sembolü, parfümerinin vazgeçilmezi olan gül, ‘Güller Diyarı’ Isparta’da eski ihtişamını arıyor. Isparta’da yetiştirilen yerli güllerin çoğu ihraç edilerek parfüm firmalarının ürünlerine hammadde oluyor. Cadde ve sokakların peyzajında kullanılan güller ise yurtdışından ithal ediliyor. Bu nedenle peyzajda kullanılacak yerli gül yetiştiriciliğinin artırılması için başlatılan çalışmalar sürüyor.
Türkiye her yıl cadde ve sokakların, park ve bahçelerin peyzajı için milyonlarca gül fidanı dikiyor. Ancak kullanılan gül fidanlarının yüzde 90’ı ithal. Gülcülüğe önem veren Antalya, Isparta, Bursa, İzmir’de üretilen yerli güllerin peyzajda kullanılma oranı yüzde 10’u geçmiyor. Peyzaj gülleri çoğunlukla Fransa, Macaristan, Bulgaristan, Hollanda’dan ithal edilirken, gül diyarının peyzaj gülleri ise Fransa’dan geliyor.
Isparta’nın gülü, gül yağı oluyor
Dünyada gülleri ve gül yağı ile tanınan Isparta’da 10 bin aile, gül yetiştiriciliğiyle uğraşıyor. Yetiştirilen 45 çeşit gülün yüzde 90’ı gül yağına dönüştürülüp ihraç edilirken, dünya parfüm sanayiinin yıllık 3 tonluk gül yağı ihtiyacının yüzde 65’ini Isparta karşılıyor. İhracatın çoğu Fransa, ABD, Kanada, Japonya, Almanya, İsviçre, Belçika, İngiltere ve Suudi Arabistan’a yapılıyor. Üretilen gülsuyu, gül reçeli, gül lokumu, gül şurubu, gül sirkesi gibi ürünler de yurtiçinde pazarlanıyor.
SDÜ Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Özçelik, peyzajda kullanılacak yerli güllere ilişkin çalışmaların devam ettiğini söylüyor. Prof. Dr. Özçelik, "Güllerin ekonomik önemini ortaya koymak, ekonomik alanını sınıflandırmak, gül bahçesi kurmak ve ülkedeki çeşitliliğini belirlemek için yaptığımız çalışmalarda bahçe güllerine 10 tane yeni takson ilave ettik. Yabani güllerden de 5 tane yeni tür belirledik. Türkiye’de bugün ne kadar gül çeşidi var dediğimizde yabani güllere ekleme yapmadık. Mevcut 45 ama bahçe ve yabani güller olmak üzere toplamda ise 65 çeşit gül türü olmasını bekliyoruz." diyor.
Araştırma kapsamında Suriye, Kıbrıs, Bosna-Hersek ve İran’dan ekonomik amaçlı güller getirilirken, nesli tükenen gül çeşitleri de bulunmaya çalışıyor. Prof. Dr. Özçelik, "İlaçlama, gübreleme, pestisit kalıntısıyla gülcülük bugün zarar eder hale gelmiş. Önerimiz şu, hastalıksız, verimi iyi olanları belirleyip bunlardan tüplü fide elde ederek yeni bahçeler kurulabilir. Çünkü eskiden dekar başına 800 kilo üretilen çiçek bugün 100 kiloya kadar düşmüştür. Bugün tarım teknolojileri eskiye oranla daha iyi. Buradan hareketle peyzaj amaçlı gül üretimini yeniden artırabiliriz." diyor.
Zaman