Fobi terimi, Yunanca “phobos” kelimesinden gelir. Phobos ise ‘uçmak ve panik’ anlamlarını taşır. İlk kez 1800’lerin başında kullanılan fobi terimi, bir nesneye karşı, tehlike kaynağı olmasa bile, yoğun ve kalıcı korku hissetme durumu anlamında kullanılıyor.
Mylife’da yer alan haberde,Uzman Psikolog Ramazan Şimşek, fobi çeşitleri ve tedavi yollarıyla ilgili önemli bilgiler verdi.
YAŞAM RİSKİ TAŞIMIYOR
Fobilerin yaşam riski oluşturacak tehlikelerinin olmadığını belirten Ramazan Şimşek, bunların içinde, sadece kişiyi sosyal ve gündelik hayattan en çok alıkoyan, yaşam kalitesini son derece kötü etkileyen, bazen dışarı hiçbir şekilde çıkılamayan fobinin, ‘agorafobi’ olduğunu söyledi.
FOBİ ÇEŞİTLERİNİ ŞÖYLE SIRALAMAK MÜMKÜN:
Agorafobi: Açık alan korkusu anlamına gelir. Genellikle, kalabalık olan ortamlarda bulunmaktan duyulan korkudur. Kişi, genellikle tek başına böyle yerlerde bulunmaktan kaçınır, bulunması gerekiyorsa da yanına tanıdığı birini alır.
Özgül Fobi: Genellikle hayvanlar, yükseklik, dişçi, kapalı yer, uçak, asansör, kan görme gibi belli nesne veya durumlardan, yüksek düzeyde normal olmayan korkudur. Hayvan fobileri arasında kedi köpekten kuşlara, hatta sineğe kadar çok çeşitli hayvanlar bulunabilir.
Sosyal Fobi: Sosyal ortamlarda konuşma yapma, kamuya ait alanları kullanma veya tanımadığı kişilerle görüşme gibi durumlarda, küçük düşeceği veya utanç duyacağı bir biçimde davranılacağı korkusudur. Sosyal fobi yaşayan kişi, korkusu nedeniyle, genellikle sosyal etkinliklere katılmaz.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ VAR
Fobilerin tedavisi mümkündür. Hatta son zamanlarda çıkan psikoterapi yöntemleriyle bazı fobiler çok kısa sürede tedavi edilebiliyor. Tedavi, genel olarak iki yöntemle gerçekleştirilir. Bunlardan birisi, ilaç tedavisidir. Günümüzde antidepresan ilaçlar, en çok bu amaçla kullanılmaktadır şeklinde konulan Şimşek, genellikle tedaviye başladıktan sonra 1-2 ay içerisinde sonuç elde edilmektedir. İlaç tedavisinin riski ise ilaç bırakıldıktan sonra fobinin tekrar başlama olasılığının olmasıdır, dedi.
DAVRANIŞSAL YÖNTEMLE TEDAVİ
Şimşek, diğer bir tedavinin, ilaçsız yapılan davranışsal, bilişsel ya da duygusal temelli terapi yöntemi olduğunu söyleyerek, şöyle devam etti:
“Davranışsal terapi, kişinin korktuğu şeye, aşamalı olarak alıştırılması ve duyarsızlaştırılmasıyla yapılan bir yöntemdir. Son derece etkilidir ama zaman çaba gerektirir.”
Özellikle travma sonucu başlayan fobilerde ise kısaca EMDR olarak bilinen (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) göz hareketleri eşliğinde duyarsızlaştırma ve yeniden proses etme yönteminden yararlanılabilir. Bu tedavi yönteminde, kişinin daha önce yaşadığı ve kendisinde korku yerleşmesine yol açan olay etrafında tetikleyiciler toplanmakta, gözden geçirilmekte ve işlenmektedir. Hızlı ve kalıcı etki bırakan bir yöntem olması nedeniyle uygun olan vakalarda kullanılır.
“FOBİ HASTALIK DEĞİLDİR”
Bir kişide herhangi bir fobinin olması, o kişinin hasta olduğu ve mutlaka tedavi edilmesi gerektiği anlamına gelmez. Örneğin, yılan fobiniz var ama şehirde yaşıyorsanız, yılanla karşılaşma olasılığınız son derece düşükse, bu durum sizin normal yaşam akışınızı etkilemiyorsa tedavi edilmesi şart değildir, diyen Şimşek, ama bunun yanında agorafobiniz, sosyal fobiniz ya da yaşam kalitenizi etkileyen özgül fobiniz varsa, mutlaka bir uzmandan destek alınmalı, şeklinde konuştu.
FOBİLERİNİZ ÇOCUĞUNUZA GEÇEBİLİR
Özellikle agorafobi ve sosyal fobi, kişinin sosyal yaşamını, kişiler arası ilişkilerini son derece kötü etkiler. Bunun yanında kedi, köpek, yükseklik, dişçi, kapalı yer, uçak, asansör, kan görme gibi fobiler, gündelik yaşamınızı ve sağlınızı etkilediği gibi özellikle ebeveynseniz, bu korkuları çocuklarınıza bulaştırma olasılığınız çok yüksek, şeklinde açıklama yapan Şimşek, yaşamınızı etkilemeyen, karşınıza çıkma olasılığı düşük olan bir fobi ise rahatlıkla bununla yaşayabilirsiniz, diğer durumlarda ise mutlaka destek alınmalıdır, dedi.