Çanakkale Savaşları sırasında 16. Kolordu Kurmay Başkanı olan ve Atatürk’ün Conkbayırı’nda siperdeki ünlü fotoğrafı dahil olmak üzere, savaşın birçok bölgesinde fotoğraf çeken Kurmay Binbaşı Haydar Mehmet Alganer, muharebenin en zor zamanlarının yaşandığı 4 Mayıs ile 16 Ekim 1915 tarihleri arasındaki 5,5 aylık dönemde yazdığı günlüğünde, pek çok ayrıntıyı paylaşıyor.
Kara, deniz ve hava harekatlarını en ince detaylarıyla tasvir eden Alganer, yenilen yemeklerden posta hizmetlerine kadar harp şartlarını detaylı olarak anlattığı günlüğünde, Mehmetçiğin fedakarlıklarını gözler önüne önüne seriyor.
Tarihin gördüğü en kanlı savaşlardan biri olan ve binlerce Mehmetçiğin, vatanı uğruna canını feda ettiği Çanakkale Savaşları sırasında, düşman telaş içerisinde Boğaz’dan geçmeye çalışırken, İngiliz zırhlısı Majestik’in batırılışından bir gün sonra Türk askerleri, 3. Tümen’in mızıkası eşliğinde moral bulmuş.
Dünya savaş tarihinde eşine az rastlanılan bir mücadelenin yaşandığı Çanakkale’de, Fransız birliklerinin 25 Nisan 1915′te Kumkale’ye çıkarma yapması üzerine bu bölgede bulunan Türk mezarlığına sığınan Mehmetçik, bir gecede 300 metre genişliğinde ve 1,5 derinliğinde 27 bin metrekarelik mezarlık alanı içinde siper ve mevzi kazdı. Sayısal olarak üstün olan Fransız birliklerinin saldırısına kahramanca direnen Mehmetçik, vatan savunması için mezarlıkta göğüs göğüse çarpıştı. Bu çarpışmalarda bin 730 Mehmetçik şehit oldu.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Çanakkale Valiliği’nin hazırladığı ”Kumkale Beldesi’ndeki Tarihi Türk Mezarlığı’nın Çevre Düzenlemesinin Yapılarak Turizme Kazandırılması Projesi” kapsamında, Kumkale mezarlığında çalışma yaptıklarını söyledi.
Çalışmalar sonucunda 400′ün üzerindeki mezar taşını yeniden diktiklerini ifade eden Sayılır, bu mezarlığın tarihi öneminin çok büyük olduğunu vurguladı.
AA