Bozkır, Suriye’de devam eden iç çatışma, Türkiye-Suriye ilişkileri, Rusya’nın bu noktadaki dengesi ve Mısır’da yeniden gelişen toplumsal olaylarla ilgili açıklamalarda bulundu.
Rusya’nın Suriye çözümünde kilit ülke konumunda olduğunu belirten Bozkır, ”Rusya’nın içinde olduğu bir çözüm olmadığı takdirde, Suriye sorununda gelişme kaydedilmesi zor gözüküyor. Çünkü Rusya’nın Suriye’de çok önemli çıkarları var. Oradaki deniz üssü, Rusya’nın Suriye’ye silah satışları…Bütün bunlar Rusya’nın kaybetmek istemeyeceği oluşumlar” dedi.
Bozkır, Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkinin, Rusya’nın bu çıkarlarını gözetebilecek yeni bir Suriye yönetiminin kurulması bakımından çok önemli olduğuna işaret ederek, Rusya ile bu tür bir diyaloğu kurabilecek ülkenin Türkiye olduğunu vurguladı.
”Hiç kimsenin cevabını bilemediği sorular”
İlk başta, ”Ne pahasına olursa olsun Beşar Esed ve rejimi başta kalacaktır, hiçbir şekilde bunun değişmesi söz konusu değildir” havasında olan Rusya’nın, bugün resmen söylemese bile, ”Beşar Esed ve onun yöneticilerinin olduğu Suriye rejiminin geleceğini görmediğini” kaydeden Bozkır, ”Ama ne şekilde bir değişim sağlanır, nasıl olur, zamanlaması nedir? Bunlar belki de hiç kimsenin cevabını bilemediği sorular” diye konuştu.
Bozkır, Rusya’nın, Türkiye’nin kendisine tehdit olarak gördüğü füze saldırısı konusunda son derece temkinli ifadeler kullandığını söyledi.
”Suriye’den Türkiye’ye yönelik bir füze tehdidinin aslında, Rus silahlarıyla olacak olmasını düşünürseniz ve onlara karşı bir savunma sisteminin, Patriot füzelerinin NATO kararıyla yerleştirildiğini düşünürseniz, böyle bir ortamda Putin’in, Lavrov’un konuşmalarını gerçekten önemsemek lazım” diyen Bozkır, Lavrov’un, net olarak ”Türkiye’nin kendini savunma hakkı vardır” dediğini anlattı.
”Rusya ilk başta gösterdiği reaksiyonu sonra tekrarlamadı”
Volkan Bozkır, ”Patriotların sınır bölgelerine yerleştirilmesi Rusya ile ilişkileri nasıl etkiler, bölgedeki dengeler açısından bunun anlamı nedir?” sorusu üzerine, 60 yıllık NATO üyesi olan Türkiye’nin kendisini bir tehdit altında hissettiğinde NATO’ya başvurup savunması ile ilgili tedbirler alınmasını talep etmesinin hakkı olduğunu belirtti.
”Bu füzelerin gelecek olmasının en önemli tarafı caydırıcılık etkisidir” diyen Bozkır, Patriot füzelerinin yerleştirilmesiyle birlikte, ”tamamen köşeye sıkışmış olan Suriye’nin şayet aklında böyle bir niyet varsa, teşebbüs etse dahi bunun Türkiye’ye zarar veremeyeceğini anlamış olacağını” bildirdi.
Bozkır, şöyle konuştu:
”Türkiye’nin toprakları tehdit altındaysa eğer, ‘aman şu kırılmasın, aman bu ne der acaba, biraz Türkiye’nin güvenliğinden taviz versek de şunun gönlünü mü alsak?’ noktasında Türkiye düşünülemez. Sanıyorum Rusya da bunu böyle gördüğü içindir ki ilk başta gösterdiği çok kontrollü reaksiyonu, son zamanlarda artık tekrarlamaz duruma gelmiştir. Türkiye, NATO bünyesinde başka ülkelerin sıkıntıya düştüğü anlarda önemli katkılar sağladı. Bugün Türkiye NATO’nun desteğine ihtiyaç duymuştur, NATO da bunu karşılamıştır.”
”Profesyonellerin gülümsemeyle baktığı iddialar”
Bozkır, ”Malatya’da kurulan radar üssü ve sonrasında konuşlanacak olan patriotların, İsrail’i İran’a karşı korumak için konulduğuna ilişkin iddialar var” şeklindeki hatırlatma üzerine, ”Bu iddialar, bu işin profesyonellerinin dudaklarında gülümsemeyle baktığı iddialar” dedi.
İsrail güvenlik sisteminin, Gazze’den atılan bin 500 kadar füzenin yüzde 90’ını etkisiz hale getirdiğini belirten Bozkır, ”İsrail’in böyle Demir Kubbe dediği bir güvenlik sistemi varken, ‘neden Kürecik’te İsrail’i korumak için ilave bir tesis kurulsun?’ sorusunun cevabı yok” diye konuştu. Bozkır, Meclis’e gelen NATO Genel Sekreteri’nin de ”bunun hiçbir şekilde üçüncü ülkelere yönelik bir amacının olmadığını, hiçbir üçüncü ülkeye bilgi aktarımının olmayacağını, bunun tamamıyla NATO savunma konseptinin gereği olarak düşünüldüğünü” söylediğini bildirdi.
”Kürecik’teki radar sisteminin niçin konulduğu, patriotların neden konulacağı, Suriye’deki füze envanteri, bunların hangi mesafede tehdit oluşturduğu belli” diyen Bozkır, ”Bütün bunlar varken, onunla hiç alakası olmayan senaryolar üretilmesini hem kabul edemiyorum hem de anlamakta güçlük çekiyorum” diye konuştu.
”Mısır’da eylemler neden başladı?”
Komisyon Başkanı Bozkır, ”Arap baharı sonrasında Mısır’ın da aralarında olduğu birçok ülkede yönetim değişti. Ancak halk gene Tahrir Meydanı’nda. Acaba halk neden sokakta, buradaki sıkıntı nerede?” sorusunu da yanıtladı.
Son yıllarda 3 tane deprem meydana geldiğini ifade eden Bozkır, bunlardan bir tanesinin Doğu Bloku’nun çökmesi, ikincisinin ekonomik çöküntü, üçüncüsünün de Arap Baharı olduğunu kaydetti.
Bu ülkelerin, 40 küsur yıl tamamen demokrasiden yoksun, diktatörlük tarzında yönetimlerle yaşadığını belirten Bozkır, şunları kaydetti:
”Ama birden bire bu ülkeler sapır sapır yıkılmaya başladı. İnsanları çok büyük bir istihbarat baskısı altında tutulmuş, en ufak bir demokratik hakkı verilmemiş, fakir bırakılmış, petrol gelirleri olmasına rağmen gelişmiş ülkeler noktasına gelememiş ülkelerden bahsediyoruz. Bu birden bire yıkılmış. Yıkılır yıkılmaz hemen, 6 ay-1 yıl içinde, huzur ve istikrar içinde, demokrasinin en zirveye çıktığı bir konumda sonuç beklemek mümkün değil. Bir deprem olduğunda bile bunun artçısı oluyor, bazen artçı değil ikinci deprem bile oluyor.
Mısır’da da çok büyük değişim yaşanıyor. Sadece diktatörün gitmesi değil, aynı zamanda o diktatörün ülkeyi yönettiği grubun değişmesi, askeri vesayet döneminin gidip, halkın temsilcilerinin seçtiği insanların başa gelmesi… Burada sorunlar olabilecektir. Tecrübesiz kadrolar başa geliyor; yanlışlıkları olabilir, doğru yaptıkları ama halka tam olarak anlatamadıkları durumlar olabilir ama olayın temelinde bir yanlışlık yok, gidişat doğru.”
Bozkır, bu ülkelere model olarak gösterilen Türkiye’nin, bu noktalara bir senede gelmediğine işaret ederek, ”1960 askeri darbesinin etkilerini daha yeni ortadan kaldırabiliyoruz, 50 sene sürmüş bir askeri vesayetten yeni kurtulabiliyoruz. Mısır’da çok bir endişe duyulacak bir nokta görmüyorum. Doğru yapı tesis edilmiştir, bunun üzerinde devam edilecektir” dedi.
AA