Tarihteki ilk madeni para basım yeri Anadolu olmasına rağmen, bu topraklarda nümizmatik biliminin hak ettiği değeri görmediği bir gerçek. 35 yılını bu işe vermiş Vedat Duman‘ın hazırladığı Türkiye Cumhuriyeti Hatıra Paraları 2010 kitabı, hatıra paralarının tanınmasını hedefliyor. "Hatıra paralar, bir kültür birikimini temsil ediliyor. Bu kitabın yazılmasındaki amaç, kültürümüze büyük katkılarda bulunan koleksiyonculuğun en önemli alanlarından para koleksiyonculuğunun ‘hatıra paralar’ dalını tanıtmak. Ayrıca hatıra paralarının, profesyonel koleksiyoncular tarafından dahi bilinmeyen veya önemsenmeyen yönlerine dikkat çekmek," diyor kitabın yazarı.
İKİ YIL SATIŞTA KALIYOR
Sabah gazetesinden Ece Koçal‘ın haberine göre, darphane tarafından yılda ortalama 12 kez çıkarılan hatıra paralarının, bakır, nikel, pirinç, gümüş, altın olarak çeşitleri var. Tane ve set olarak satılıyorlar. Yeni çıkanların tanesini 50-60 TL’ye satın alabiliyorsunuz. Gümüş setler 400, altın setler 3 bin 500 TL civarında oluyor. Hatıra paralarının en önemli özelliği sınırlı sayıda basılması ve sınırlı bir süre satışta kalması. Bu süre genellikle iki yıl oluyor. Satışı tamamlanmayanlar ise saklanmıyor. İşte bu özellik hatıra paralarına nadirlik özelliği veriyor ve bu nedenle satışı tamamlanan para hızla değer kazanıyor. Bu nedenle hatıra paraları önemli bir yatırım aracıdır da…
Buna bir örnek vermek gerekirse, 2006’da Leyla Gencer adına çıkan hatıra parası 25 TL’ye satılmış. Bu hatıra parasının bugünkü değeri 175 TL civarında. Bir diğer örnek ise 2003’te Clinton adına çıkarılan para. Bu hatıra parası, tedavülden kalktığında fiyatı 150 TL’ymiş. Şu anki piyasa değeri ise 2 bin 500 TL civarında. Hiç fena sayılmaz, değil mi? Vedat Duman "Peki aldığım hatıra parasının değerinin hiç artmama ihtimali yok mu?" sorusunu şöyle yanıtlıyor: "Böyle bir ihtimal yok. Hatıra parası alıp da zarar eden kişi yoktur!" Ama bu işin tutkunları, hatıra paralarına sadece yatırım aracı gibi bakılmasını hoş görmüyor. Çünkü koleksiyon zevkinin ayrı olduğunu söylüyorlar. Vedat Duman geçen yıl çıkardığı Toplama Merakı kitabında, işin tam da bu kısmına değinmiş. "Toplama merakı, koleksiyonculuğun çıkışıdır," diyor kitabında.
Zaten elinizde ilerleyen yıllarda daha da değerleneceğini bildiğiniz bir şey varsa, bunu neden satmak isteyesiniz ki… Aksine benzerlerine daha çok sahip olma dürtüsü sizi ele geçirecektir. Türkiye Cumhuriyeti Hatıra Paraları 2010 kitabı, kendi dalında bu kadar ayrıntılı hatırlanan ilk kitap niteliğinde. Öyle ki Darhane dahi kendi çıkardığı paraların resimli kitabını çıkarmamış. Kitapta, Darphane tarafından çıkarılan tüm hatıra paraların ve hatıra para setlerinin gerçek boyuttaki resimlerini, piyasa fiyatlarını, hatıra para koleksiyonculuğuyla ilgili bilgileri ve bu paraların öykülerini bulabilirsiniz.
Bunların yanı sıra paranın tarihinden darphanenin veya nümizmatik biliminin tarihine kadar farklı bilgiler de yer alıyor. Bu arada kitaba ve konu hakkında ayrıntılı bilgiye www.vedatduman.com veya Ankara, Kızılay‘daki Menekşe Pasajı‘nda yer alan Duman Para ve Pul Galerisi‘nden ulaşabilirsiniz.